Sayt test rejimida ishlamoqda

Рузиев Немат Рузиевичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Ноорганик техноген чиқиндилардан комплекс фойдаланиб, сульфотемирли клинкерлар олишнинг илмий асослари ва энергияресурстежамкор технологиясини ишлаб чиқиш», 02.00.13 – Ноорганик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси, 02.00.15 – Силикат ва қийин эрийдиган нометалл материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.DSc/Т451.
Илмий маслаҳатчилар: Негматов Сойибжон Садыкович, техника фанлари доктори, профессор, академик; Искандарова Мастура, техника фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Умумий ва ноорганик кимё институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Умумий ва ноорганик кимё институти ҳузуридаги DSc.02/30.12.2019.K/T.35.01 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Сейтназаров Атаназар Рейпназарович, техника фанлари доктори; Реймов Ахмед Мамбеткаримович, техника фанлари доктори, профессор; Юнусов Миржалил Юсупович, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Миллий технологик тадқиқотлар университети «МИСиС»нинг Олмалиқ шаҳридаги филиали.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: кон-металлургия ва кимё саноати чиқиндиларидан комплекс фойдаланиб сульфоалюмотемир (САТ) клинкерлар ва улар асосидаги кўп функционал композицион боғловчи материалларни яратишнинг илмий асослари ва технологиясини яратишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кальций сульфоферрит C4F3Š гидротацияси ва структура ҳосил қилиш жараёнларини комплекс таҳлили орқали унинг мустахкамлиги ва янги ҳосилаларнинг морфологияси орасидаги боғлиқликлар илмий асосланган;
илк бор икки ва уч компонентли минерал системаларда шаклланаётган сульфоминерал композитларнинг мустаҳкамлик кўрсаткичларига турли комбинация ва нисбатларда олинган сульфоалюминат (C4A3Š), сульфосиликат (C5S2Š) ва сульфоферрит (C4F3Š) ларнинг ўзаро таъсир жараёнлари боғлиқликлари исботланган;
икки ва уч компонентли минерал системаларда турли комбинация ва нисбатларда олинган C4A3Š, C5S2Š C4F3Š минералларининг гидратация жараёнини физик-кимёвий тахлили асосида биринчи маротаба сульфоалюмотемирли клинкерларни олиш технологиясининг илмий асослари ишлаб чиқилган;
сульфоалюмотемирли хомашё композицияларини куйдириш жараёнида минераллар ҳосил бўлишининг кетма-кетлиги натижасида икки кальцийли феррит (C2F) нинг ҳосил бўлиши 800°С ҳароратда бошланиб, 11000С да C4F3Š нинг ҳосил бўлиб 1200-1250 °С ҳароратда C2F, C2S, SО2 ва СаО ларга парчаланиши исботланган;
САТ цементларнинг мустахкамлик кўрсаткичлари хомашё композитларининг ТК ва nS кўрсаткичларига боғлиқликлари ТК=0,667 бўлганида 1200°С да куйдирилган клинкер асосидаги цементнинг мустахкамлиги ТК=0,8 бўлган клинкердан олинган цементнинг мустахкамлигидан юқори бўлиши, nS кўрсаткичининг ортиши билан цемент тошининг гидравлик активлиги «400» ва «500» маркагача ортиб бориши асосланган;
портландцемент гидратация жараёнида САТ цементлар билан легирла-ниши йўли орқали юқори мустаҳкам, совуқ ва атмосфера ўзгаришлари таъси-рига бардошли, кенгаювчи ва зўриқувчи хусусиятларга эга кўп функционал композит боғловчи материалларни олишнинг илмий асослари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Паст ҳароратли САТ клинкерларни ва улар асосидаги цементлар технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган натижалар асосида:
сульфотемирли цемент олиш учун техник шарти «Ўзстандарт» агентлиги тамонидан тасдиқланган (Тs №00193350:2001). Мазкур техник шарт маҳсулотнинг сифати ва технологик жараённи назорат қилиш  имконини берган;
САТ клинкери ва унинг асосидаги гипс қўшилмайдиган цементлар ишлаб чиқаришнинг паст ҳароратли технологияси «Олмалиқ кон металлургия комбинати» АЖнинг Жиззах цемент заводи бўлимида амалиётга жорий этилган («Олмалиқ КМК» АЖнинг 2021 йил 19 августдаги АА-006890-сон маълумотномаси). Натижада, клинкер куйдириш хароратини 300оС га камайтириш, табиий гипс тошинининг 100%, ёқилғи-энергетика ресурларининг 25-30% иқтисодини таъминлаш имконини берган; 
сульфоалюмотемирли цемент олиш технологияси «Навоий КМК» АЖнинг нинг «2022-2023 йилларда aмалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати»га киритилган («Навоий КМК» АЖ нинг 2021 йил 14 сентябрдаги № 03-02-11/8921-сонли маълумотномаси) Натижада, сульфотемирли цементлар тез қотувчанлиги, мустахкамлиги ва сув ўтказмайдиган цемент олиш имконини беради.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish