Sayt test rejimida ishlamoqda

Ғаффорова Мавлюда Қурбонбоевнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистон хотин-қизларининг социомаданий қиёфасидаги ўзгаришлари тенденцияси»: 22.00.02 – «Ижтимоий тузилиш, ижтимоий институтлар ва турмуш тарзи» (социология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.DSc/S16.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса  номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси,  DSc.20/30.12.2019.S.23.02.
Илмий маслаҳатчи: Содиқова Шохида Мархабоевна, социология фанлари доктори, профессор. 
Расмий оппонентлар: Каххаров Абдулахат, социология фанлари доктори, профессор; Хусейнова Абера Амановна, фалсафа фанлари доктори, профессор; Абдуазимов Оқилжон Уткурович, социология фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади янгиланаётган Ўзбекистонда хотин-қизларнинг социомаданий қиёфасидаги ўзгаришлар тенденцияларини социологик жиҳатдан тизимли тадқиқ этиш орқали ушбу йўналишни такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ижтимоий-сиёсий ҳаётда назарий, амалий ва методологик аҳамиятга эга бўлган аёллар ижтимоий-маданий қиёфасини аниқловчи социомаданий фаолият назарияси социологик таснифланган;
хотин-қизларнинг социомаданий қиёфасида миллий ўзликни англаш, тарихий меросимизни жамият ҳаётида маънавий юксалтириш орқали  замонавий миллий хусусиятлар (миллийликка асосланган кийиниш маданияти, соғлом турмуш тарзига асосланган маънавий-маърифий ишлар, мослашувчанликка асосланган ресоциализация жараёнлари) социологик асосланган;
хотин-қизларнинг турмуш тарзидаги ўзгаришлар трансформацияси тенденцияларида ижтимоий-маънавий бегоналашув омиллари (маргиналлик, ворисийлик, муносабатларга кириша олмаслик, миллий қадриятлардан узоқлашган, миллий санъат ва адабиётларни ёқтирмайдиган, ўз миллий тилини билмайдиган) аниқланган; 
миграцион харитани ишлаб чиқиш орқали аёлларнинг миграция жараёнидаги иштироки, социал мобиллиги, ижтимоий фаоллиги, миграция муҳити, ҳудудий хусусиятлари, турмуш тарзидаги стериотиплар, социал муносабатлар, қадриятлар трансформацияси очиб берилган;
хотин-қизларнинг социомаданий қиёфасидаги ўзгаришлар трансформациясининг социал индикаторлари (ҳуқуқий саводхонлик, қадриятларга мослашиш, аёл ресурси, вақт қадрияти, ўзгаришларга мослашиш, маиший хизмат, ҳудудий-ментал хусусиятлар, миграция, мобиллик, маънавий бегоналашув) ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Ўзбекистон хотин-қизларининг социомаданий қиёфасидаги ўзгаришлар тенденциясидаги ўзгаришларни тадқиқ этиш борасида олинган илмий натижалар қуйидаги фаолиятларга татбиқ қилинган:
ижтимоий-сиёсий ҳаётда назарий, амалий ва методологик аҳамиятга эга бўлган аёллар ижтимоий-маданий қиёфасини аниқловчи социомаданий фаолият назарияси социологик таснифланишига оид таклифидан Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги томонидан тайёрланган Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 18 февралдаги «Жамиятда ижтимоий-маънавий муҳитни соғломлаштириш, маҳалла институтини янада қўллаб-қувватлаш ҳамда оила ва хотин-қизлар билан ишлаш тизимини янги даражага олиб чиқиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПФ–5938-сон фармонининг 3 ва 4 бандларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб қувватлаш вазирлигининг 2020 йил 3 сентябрдаги 02-02/1054-сон маълумотномаси). Бу ҳудудлардаги маҳалла фуқаролар йиғини кесимида хотин-қизларнинг ижтимоий-иқтисодий ҳаётдаги социомаданий қиёфасидаги ўзгариш тенденцияларини баҳолаш ҳамда уларнинг жамият ҳаётига интеграциялашувининг устувор йўналишларини белгилаш аниқлиги ортган;
хотин-қизларнинг социомаданий қиёфасида миллий ўзликни англаш, тарихий меросимизни жамият ҳаётида маънавий юксалтириш орқали  замонавий миллий хусусиятлар (миллийликка асосланган кийиниш маданияти, соғлом турмуш тарзига асосланган маънавий-маърифий ишлар, мослашувчанликка асосланган ресоциализация жараёнлари) социологик асосланганлигига оид таклифидан Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги томонидан тайёрланган Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 18 февралдаги ПФ-5938-сон фармонининг 2-иловаси билан тасдиқланган «Маҳалла қадриятлар маскани» хафталигини ташкил этиш Концепциясининг 3-бандини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб қувватлаш вазирлигининг 2020 йил 3 сентябрдаги 02-02/1054-сон маълумотномаси). Бу хотин-қизларнинг муаммоларини ўз вақтида аниқлаш, сиёсий етакчи аёл имижини шакллантириш, хотин-қизларнинг диний ва дунёвий дунёқарашини юксалтиришга хизмат қилган;
хотин-қизларнинг турмуш тарзидаги ўзгаришлар трансформацияси тенденцияларида ижтимоий-маънавий бегоналашув омиллари (маргиналлик, ворисийлик, муносабатларга кириша олмаслик, миллий қадриятлардан узоқлашган, миллий санъат ва адабиётларни ёқтирмайдиган, ўз миллий тилини билмайдиган) аниқланганлигига оид хулосаларидан Ўзбекистон Республикаси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 23 июндаги 402-сон қарори билан тасдиқланган «Олий таълим муассасаларига қўшимча давлат гранти асосидаги қабул кўрсаткичлари доирасида хотин-қизларга танловда иштирок этиш учун тавсиянома» бериш ва уларни ўқишга қабул қилишни ташкил этиш тартиби тўғрисидаги Низомнинг 3-боби («Тавсиянома бериш тартиби») мезонларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб қувватлаш вазирлигининг 2020 йил 3 сентябрдаги 02-02/1054-сон маълумотномаси). Ушбу мезонлардан фойдаланиш натижасида социал муносабатларда маргиналлик хусусияти устун бўлган хотин-қизларни жамият ҳаётига интеграциялашувини аффелятив ёндашув асосида таъминлаш ҳамда уларнинг жамият ижтимоий ҳаётидаги фаоллигини ошириш имкони ортган;
миграцион харитани ишлаб чиқиш орқали аёлларнинг миграция жараёнидаги иштироки, социал мобиллиги, ижтимоий фаоллиги, миграция муҳити, ҳудудий хусусиятлари, турмуш тарзидаги стериотиплар, социал муносабатлар, қадриятлар трансформацияси очиб берилганлигига оид хулосаларидан Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси ҳузуридаги Кадрлар малакасини ошириш ва статистик тадқиқотлар институтида «Мигрант аёлларнинг намунавий миграцион социал мобиллик харитаси»ни ишлаб чиқиш жараёнида ҳамда Россиянинг Санк-Питербург шаҳридаги «Мадад» чет эл фуқароларини ҳуқуқий қўллаб қувватлаш Маркази ННТнинг «ноқонуний миграцияни профилактика қилиш» йўналишида фойдаланилган («Мадад» чет эл фуқароларини ҳуқуқий қўллаб қувватлаш Маркази ННТнинг 2020 йил 23 июндаги А130-сон маълумотномалари). Ишлаб чиқилган «миграцион социал мобиллик харитаси» ҳамда хотин-қизлар социомаданий қиёфасидаги ўзгаришларни монографик, анкета ва танланма кузатиш усуллари орқали  ўрганиш натижасида миграцион жараёнларни тўлақонли статистик баҳолаш имконини берган;
хотин-қизларнинг социомаданий қиёфасидаги ўзгаришлар трансформациясининг социал индикаторлари (ҳуқуқий саводхонлик, қадриятларга мослашиш, аёл ресурси, вақт қадрияти, ўзгаришларга мослашиш, маиший хизмат, ҳудудий-ментал хусусиятлар, миграция, мобиллик, маънавий бегоналашув) ишлаб чиқилганлигига  оид таклифидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 14 августдаги 486-сон «Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, шаҳар ва туманларда хотин-қизлар жамоатчилик кенгашларини ташкил этиш тўғрисида»ги қарорининг 18-банди «Жамоатчилик кенгашлари асосий вазифалари» мезонларининг 1-боб, 3-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб қувватлаш вазирлигининг 2020 йил 3 сентябрдаги 02-02/1054-сон маълумотномаси). Бу ҳукумат ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари, нодавлат ташкилотлари билан ҳамкорлик тамойилларини амалга ошириш механизмларини янада такомиллаштиришга хизмат қилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish