Sayt test rejimida ishlamoqda

Эгамов Илҳомжон Урайимжоновичнинг 
диссертация ҳимоясисиз селекция ютуғи (ихтиро патенти) асосида фан доктори (DSc) илмий даражасини бериш бўйича эълон матни 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Суғориладиган шароитларга мос  ҳосилдорлиги ва дон сифати юқори кузги юмшоқ буғдой навларини яратиш, уруғчилини ташкил этиш», 06.01.05–Селекция ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.4.DSc/Qx105.
Илмий маслаҳатчи: Сиддиқов Равшанбек Иномжонович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Дон ва дуккакли экинлар илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, PhD.05/27.02.2020.Qx.42.02 (бир марталик илмий кенгаш).
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти: кузги буғдойнинг
«Ёғду» нави (NАР 00292), «Навбаҳор» нави (NАР 00291), «Ўзбекистон-25 нави (NАР 00295).
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг 2021 йил 26 январдаги 01-11/163-сон хулосаси.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Республикамиз суғориладиган шароитларига мос дон ҳосили ҳамда сифати юқори бўлган кузги юмшоқ буғдойнинг нав ва дурагайларини яратиш, селекция жараёнида фойдаланиш учун коллекция намуналарини танлаб олиш, янги яратилган юмшоқ буғдой навларини бошланғич уруғчилигини илмий асосда ташкил этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор кузги юмшоқ буғдойнинг жаҳон генофондидан олинган ва интродукция қилинган маҳаллий нав ва намуналарининг асосий белги ҳусусиятлари бўйича баҳоланган;
юмшоқ буғдойнинг нав ва намуналари иштирокида яратилган дурагайларда қимматли хўжалик белги ва ҳусусиятларнинг ирсийланиш қонуниятлари аниқланган;
кузги юмшоқ буғдойнинг эртапишар, ўртапишар, ҳосилдорлик, нонбоплик хусусиятлари юқори бўлган селекцион манба, ашёлар яратилган;
кузги юмшоқ буғдойнинг жаҳон генофонди нав ва намуналарини дурагайлаш натижасида эрта ва ўртапишар, ҳосилдорлиги ва донининг технологик  сифат кўрсаткичлари юқори бўлган «Ўзбекистон-25», «Ёғду» ва «Навбаҳор» навлари яратилган;
янги яратилган кузги юмшоқ буғдойнинг «Ўзбекистон-25», «Ёғду» ва «Навбаҳор» навларининг бошланғич уруғчилик тизими илмий асосда ташкил этилган; 
яратилган кузги юмшоқ буғдой навларини патентлаштириш учун Интеллектуал мулк агентлигига хужжатлари расмийлаштирилиб, патентлар олинган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Кузги буғдойнинг эрта, ўртапишар юқори ҳамда сифатли дон ҳосили берадиган навларини яратиш бўйича амалга оширилган тадқиқотлар натижалари асосида: 
суғориладиган шароитларга мос, дон ҳосили ва сифати ҳамда нонбоплик ҳусусиятлари юқори бўлган эрта ва ўртапишар кузги юмшоқ буғдойнинг янги яратилган «Ўзбекистон-25» (NАР00295), «Ёғду» (NАР00292), «Навбаҳор» (NАР00291) навларига Интеллектуал мулк агентлиги томонидан патентлар олинган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 2-феврвлдаги 02/021-387-сон маълумотномаси). Натижада, янги яратилган кузги юмшоқ буғдойнинг «Ўзбекистон-25», «Ёғду» ва «Навбаҳор» навларининг бошланғич уруғчилик тизими илмий асосда ташкил этилган ҳамда 2019 йил ҳосили учун 37890 тонна юқори навдор уруғликлар тайёрланган;
кузги юмшоқ буғдойнинг юқори ҳосилли, нонбоплик хусусиятлари юқори бўлган «Ёғду» нави 2019 йилдан Республикамизнинг барча суғориладиган ерларида, «Навбаҳор»  нави Самарқанд, Тошкент, Фарғона ва Наманган вилоятларида ҳамда «Ўзбекистон-25» нави Қорақалпоғистон Республикаси, Андижон, Бухоро, Самарқанд, Тошкент, Фарғона, Хоразм, Қашқадарё вилоятларининг суғориладиган майдонларида кузги муддатларда экиш учун 2020 йилдан истиқболли навлар сифатида Қишлоқ хўжалиги экинлари Давлат реестирига киритилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 2-февралдаги 02/021-387-сон маълумотномаси). Натижада, республиканинг суғориладиган ерларида «Ёғду» нави 749.7 гектар, «Навбоҳор» нави 3609 гектар ва  «Ўзбекистон-25» нави  7520 гектар майдонга экилган;
Тадқиқот ишлари 2019-2020 йилларда Фарғона вилоятида 7713 гектар, Самарқандда 370 гектар, Жиззахда 156 гектар, Сурхондарёда 142 гектар, Қашқадарёда 100 гектар, Хоразмда 50 гектар, жами 8531 гектар майдонларда фермер хўжаликлари томонидан экиб келинмоқда. (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 2-февралдаги 02/021-387-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу навлардан Фарғона вилоятида гектаридан ўртача 70-80 центнер ёки 8-12 центнер қўшимча дон ҳосили, Самарқанд вилоятида гектаридан ўртача 76 центнер ёки 8-10 центнер қўшимча дон ҳосили, Жиззах вилоятида  гектаридан ўртача 70-75 центнер ёки 6-8 центнер қўшимча дон ҳосили, Сурҳондарё вилоятида  гектаридан ўртача 60-65 центнер ёки 8-10 центнер қўшимча дон ҳосили, Қашқадарё вилоятида  гектаридан ўртача 60-65 центнер ёки 8-10 центнер қўшимча дон ҳосили олишга эришилган;
И.Эгамов ҳаммуаллифлигида “Ўзбекистонда экишга тавсия этилган кузги буғдой, дуккакли дон экинларининг маҳаллий ҳамда хорижий навларининг тавсифи ҳамда уларни парваришлаш” бўйича тавсиянома чоп этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 2-февралдаги 02/021-387-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу тавсиянома республикамизнинг қишлоқ хўжалик соҳасида, жумладан бошоқли ҳамда дуккакли дон экинларини етиштириш билан шуғулланувчи фермер хўжаликлари томонидан фойдаланиб, юқори ва сифатли дон ҳосили олишга эришилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish