Саттаров Масъуджон Ахтамовичнинг  
диссертация ҳимоясисиз селекция ютуғи (ихтиро патенти) асосида фан доктори (DSc) илмий даражасини бериш бўйича эълон матни 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистоннинг суғориладиган шароитида соя учун бошланғич манба ва янги навлар яратиш», 06.01.05–Селекция ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.DSc/Qx19.
Илмий маслаҳатчи: Атабаева Халима Назаровна, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Шоличилик илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, PhD.05/27.02.2020.Qx.42.02 (бир марталик илмий кенгаш).
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти: соянинг «Нафис» нави (NАР 00169), «Мадад» нави (NАР 00264), «Севинч» нави (NАР 00263).
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг 2020 йил 3 февралдаги 01-11/270, 01-11/272, 01-11/273-сон хулосалари.
II. Тадқиқотнинг мақсади: республикамизнинг суғориладиган минтақалар шароитларига мос, дон таркибида оқсил ва мой миқдори юқори бўлган, касаллик ва зараркунандаларга бардошли соянинг серҳосил янги навларини яратиш ҳамда республика қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришига жорий этишдан иборатдир.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор соянинг жаҳон генофондидан олинган ва интродукция қилинган нав ва намуналарининг ҳар хил экологик-географик гуруҳлари асосий белги ва хусусиятлари бўйича баҳоланган;
соянинг нав ва намуналари иштирокида яратилган дурагайларда қимматли хўжалик белги ва ҳусусиятларнинг ирсийланиш қонуниятлари аниқланган;
иссиқликка ва касалликларга чидамли, механизмлар билан ўришга мослашган ҳамда юқори ҳосилли селекцион ашёлар яратилган;
соянинг жаҳон генофонди асосида ўртапишар, серҳосил, донининг таркибида оқсил ва мой миқдори юқори бўлган, касаллик ва зараркунандаларга чидамли “Нафис”, “Севинч” ва “Мадад” навлари яратилган;
яратилган “Нафис”, “Севинч” ва “Мадад” соя навларининг бирламчи уруғчилиги ташкил этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистоннинг суғориладиган шароитида соя учун бошланғич манба ва янги навлар яратиш бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижалари асосида:
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлиги томонидан соянинг қимматли хўжалик белгиларга эга “Нафис” навига NAP 00169 (03.11.2017 й.), “Севинч” навига NAP 00263 (03.02.2020 й.) ва “Мадад” навига NAP 00264 (03.02.2020 й.) рақамли патенти олинган ҳамда “Нафис” нави 2012 йилдан, “Севинч” ва “Мадад” навлари 2019 йилдан конкурс синов натижалари ва Эксперт комиссияси хулосасига асосан, Республика бўйича экиш учун қишлоқ хўжалиги экинлари давлат реестрига киритилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19 майдаги 02/021-1434-сон маълумотномаси). Натижада соянинг чет элдан келтириладиган уруғлари ўрнига маҳаллий навлардан фойдаланиш имконияти яратилган;
Олиб борилган илмий изланишлар натижасида яратилган соянинг “Нафис”, “Севинч” ва “Мадад” навлари 2015-2019 йилларда Тошкент вилоятида 246 гектар, Самарқанд вилоятида 350 гектар, Сурхондарё вилоятида 350 гектар жами 946 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19 майдаги 02/021-1434-сон маълумотномаси). Натижада янги яратилган “Нафис”, “Севинч” ва “Мадад” навлари экиб келинаётган навларга нисбатан асосий хўжалик-қимматли белгилари бўйича юқори кўрсаткичлари билан устунлиги қайд этилган. Ушбу навларни ишлаб чиқаришга жорий қилиниши натижасида суғориладиган ерларда андоза навларга нисбатан 6,2-6,7 ц/га қўшимча ҳосил олиниб, рентабеллик даражаси 29,3-38,2 фоизни ташкил этган ва сарф харажатлар сезиларли миқдорда камайиб пировард натижада иқтисодий самарадорликка эришилган.