Олимов Алишер Исаковичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларини ўқитишда мобил иловалардан фойдаланиш методикасини такомиллаштириш (“Жисмоний маданият назарияси ва методикаси” фани мисолида)”, 13.00.04 – Жисмоний тарбия ва спорт машғулотлари назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.PhD/Ped455.
Илмий раҳбар: Мелиев Хамидулло Абдуллаевич педагогика фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жиззах давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, DSc.03/30.12.2019.Ped.28.01.
Расмий оппонентлар: Кошбахтиев Ильдар Ахмедович, педагогика фанлари доктори профессор; Болтаев Зайниддин Болтаевич, педагогика фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат универтисети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларини ўқитишда мобил иловалардан фойдаланиш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларини тайёрлаш жараёнида ўқув, услубий, инновацион-педагогик фаолиятларни эътиборга олиб якуний бўғин сифатида мақсадли компонент даражасини педагогик назорат қилиш тизимига тузатиш блокини киритиш ҳисобига касбий фаолиятга тайёрлаш имконияти кенгайтирилган;
бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларининг касбий тайёргарлик даражасида муҳим ҳисобланган касбий-амалий жисмоний тайёргарлиги, технологик, рефлексив, индивидуал ривожлантириш хусусиятларига устуворлик бериш, компетенциявий ёндашувларга асосланган “Jismoniy madaniyat”, “Lectionsport” ва “JMNvaU innovatsion test” мобил иловаларга методика ишлаб чиқиш хисобига талабаларнинг мустақил назарий-амалий ўзлаштириш имконияти кенгайтирилган;
талабаларга фанни ўқитиш методикасида мобил иловалардан тизимли фойдаланиш асосида дистант таълим тамойили бўйича, жисмоний тайёргарлигидан келиб чиқиб ҳаракатли ўйинларни жисмоний сифатлар даражасига мослаштириш ҳисобига талабаларнинг назарий ҳамда жисмоний тайёргарлик даражасини оширишнинг илмий услубияти такомиллаштирилган;
амалдаги малака талаблари асосида таълим мазмунини белгилаш тамойиллари ва мезонларига риоя этиш, педагогик таълим тизимининг тенденцияларига мувофиқ, назорат–тузатиш воситаларни қўллаш ҳисобига бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларини касбий тайёрлаш механизмлари такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларини ўқитишда мобил иловаларни қўллаш методикасини такомиллаштириш юзасидан ўтказилган тажрибалар асосида:
бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларини тайёрлаш жараёнида мақсадли компонент даражасини педагогик назорат қилиш тизимига тузатиш блокини киритиш бўйича таклиф ва тавсиялар “Жисмоний маданият назарияси ва методикаси” (2-босқич талабалари учун) номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 4 майдаги 285-сонли буйруғига асосан 285-065 рақамли гувоҳнома). Натижада бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларини тайёрлашнинг дидакти таъминоти ҳамда талабаларнинг ўзлаштириш кўрсаткичлари 12-14 % ошишига хизмат қилган;
бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларида мутахассислик фанлари мазмунини интегратив ёндашув асосида ўқитишга йўналтирилган мобил иловалардан фойдаланиш бўйича таклифлар олий таълим муассасаларида “Жисмоний маданият назарияси ва методикаси” фанини ўқитиш жараёнига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 15 июлдаги 89-03-2554-сон маълумотномаси). Натижада 3-семестрдаги 1-мавзуни ўзлаштириш 19%га, 2-мавзуни ўзлаштириш 21%га, 3-мавзу бўйича ўзлаштириш кўрсаткичи 23%га, мустақил таълим топшириқларини ўзлаштириш 17% га яхшиланган;
талабаларга фанни ўқитиш методикасида мобил иловалардан тизимли фойдаланиш асосида дистант таълим тамойили бўйича, ҳаракатли ўйинларни жисмоний сифатлар даражасига мослаштириш ҳисобига талабаларнинг назарий ҳамда жисмоний тайёргарлик даражасини ошириш бўйича таклифлар “Жисмоний маданият назарияси ва методикаси” фанини ўқитишда мобил иловалар Жиззах давлат педагогика институтининг талабалари ўқув жараёнига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 15 июлдаги 89-03-2554-сон маълумотномаси). Натижада 3-семестрда 1-оралиқ назорат бўйича ўзлаштириш кўрсаткичи 19%га, 2-оралиқ назорат бўйича ўзлаштириш 21%га, якуний назорат бўйича ўзлаштириш 28%га яхшиланган;
амалдаги малака талабларининг механизмлари асосида назорат–тузатиш воситаларни қўллаш ҳисобига ишлаб чиқилган бўлажак жисмоний тарбия ўқитувчиларини касбий тайёрлаш тизимининг модели бўйича тавчиялар “Жисмоний маданият назарияси ва методикаси” (2-босқич талабалари учун) номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 4 майдаги 285-сонли буйруғига асосан 285-065 рақамли гувоҳнома). Натижада “Жисмоний маданият тизимининг қонун-қоидалари” деб номланган мавзунинг ўзлаштирилиши педагогик тажрибадан сўнг тажриба гуруҳи талабаларидан 39% – “аъло”, 31% – “яхши”, 20% – “қониқарли”, 10% – “қониқарсиз”, назорат гуруҳида эса мос равишда 23% – “аъло”, 25% – “яхши”, 28%– “қониқарли”, 24% – “қониқарсиз” баҳоланган.