Sayt test rejimida ishlamoqda

Хидирова Гульноза Озодовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Экспериментал гипопаратиреозда найсимон суяклар суякланишининг морфофункционал тавсифи», 14.00.02 – «Морфология» (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.PhD/Tib1133.
Илмий раҳбар: Расулов Хамидулла Абдуллаевич, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03.
Расмий оппонентлар: Миршарапов Ўткур Миршарапович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Тешаев Шухрат Жумаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўш давлат университети (Қирғизистон Республикаси)
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: постнатал онтогенез даврларида экспериментал гипопаратиреоз таъсирида найсимон суяклар суякланиш жараёнининг морфологик хусусиятларини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор гипопаратиреоз чақирилган каламушлардан найсимон суяклар анатомик тузилмаларининг постнатал шаклланиши хусусиятлари комплекс тарзда морфологик таҳлил қилинган;
экспериментал гипопаратиреознинг ўсаётган организмнинг найсимон суяклар структураларининг постнатал ўсиши ва суякланишига салбий таъсир кўрсатиши исботланган;
найсимон суяклар ҳужайраларнинг дифференциацияланиши ва функционал бузилиши билан бирга кечганлиги, хондроцитлар дифференциацияланишининг секинлашиши натижасида ўсиш суръатининг орқада қолиши кўринишларида намоён бўлиши исботланган; 
гипопаратиреоз чақирилганда энхондрал суякланиш суръати сезиларли пасайиши, мукаммал суяк архитектоникаси, суяк устунчалари ва уларнинг ҳужайра колониялари параметрларининг камайиши аниқланган;
гипопаратиреоз чақирилган каламушларда гипокальциемия ҳолатини Д-кальцин препарати билан коррекциялаш гипопаратиреознинг салбий таьсирини сезиларли пасайиши, найсимон суякларнинг постнатал ривожланиши ва суякланиши жараёнларининг мўтадиллашишига олиб келиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Гипопаратиреоз таъсирида найсимон суякларнинг суякланиш механизмлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
экспериментал гипопаратиреоз оқибатида найсимон суякларнинг морфологик ўзгаришлари бўйича олинган илмий тадқиқотнинг натижалари асосида ишлаб чиқилган илмий тадқиқотнинг натижалари асосида ишлаб чиқилган «Гипопаратиреознинг эндхондрал суякланиш жараёнларига таъсирини морфологик баҳолаш услуби» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 6 майдаги 8н-р/384-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома гипопаратиреоз ҳолати аниқланганда суякланиш жараёни жадаллигини пасайишини аниқлаш ва бошқа морфологик ўзгаришлар билан дифференциаллаш, экспериментал гипопаратиреоз таъсирида суякланиш жараёни найсимон суякларнинг эпифиз, метафиз ва диафизида морфологик ўзгаришлар келиб чиқиши ҳамда бу ўзгаришларнинг суяк деформациясига олиб келишини фундаментал асослаш имконини берган;
экспериментал гипопаратиреозда найсимон суяклар суякланишининг морфофункционал тавсифи бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Андижон вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази, Академик Ё.Х.Туракулов номидаги республика ихтисослаштирилган эндокринология илмий-амалий тиббиёт маркази Қашқадарё филиали, Андижон вилояти ногиронлиги бўлган шахсларни реабилитация қилиш ва протезлаш маркази амалиётига татбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 19 майдаги 8н-д/162-сон маълумотномаси). Натижада ўсаётган организмда ТҲТ аъзоларининг патоморфологик ўзгаришларини коррекциялашда, улардаги постнатал ўсиш ва шаклланиш жараёнларини бошқаришда, морфофункционал бузилишларнинг олдини олишда, шунингдек, гипопаратиреоз таъсирида тизимнинг нуқсонли ривожланиши ҳамда вужудга келиши мумкин бўлган деформациялар прогнози ва профилактикасида, ташхислаш ва даволашнинг самарали усулларини ишлаб чиқиш ҳамда асоратларни камайтириш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish