Sayt test rejimida ishlamoqda

Джиянов Маъоруф Рашидовичнинг
фалсафа доктори (РhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Пахта-тўқимачилик кластерлари учун қишлоқ хўжалиги техникалари ва техник хизмат кўрсатиш пунктлари таркибларини асослаш”, 05.07.02–“Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация техникаларини ишлатиш, тиклаш ва таъмирлаш” (техника фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.PhD/T.1670.  
Илмий раҳбар: Тошболтаев Махамад Тожалиевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институти, PhD.05/13.05.2020.T.112.01.
Расмий оппонентлар: Нуриев Карим Катибович, техника фанлари доктори, профессор; Холиқова Наргиза Абдувалиевна, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент. 
Етакчи ташкилот: И.Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: модел пахта-тўқимачилик кластерида пахта етиштириш учун талаб этиладиган техника воситаларининг рационал таркиби ва сонларини асослаш, йил давомида уларнинг созлигини таъминлайдиган ТХК пунктларини ташкил этиш бўйича тавсиялар ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
1000 гектар пахта майдони учун талаб этиладиган техникалар таркиблари ва миқдорларини агротехник мавсумлар давомийлиги ва машиналарнинг ўртача иш унуми каби мезонларга таянган ҳолда аниқлашнинг нисбатан содда, лекин аниқ усули ишлаб чиқилган; 
қўп қаторли (кенг қамровли) янги машиналар сонларини базавий (ишлатиб келинаётган) машиналар сонига келтириш мақсадида соҳа фани ва амалиётига илк бор мавсумий иш ҳажми ва қатор сони (қамров кенглиги) бўйича келтириш коэффициентлари деган тушунчалар киритилган, уларни ҳисоблаш ва қўллаш формулалари таклиф қилинган; 
пахта-тўқимачилик кластерлари учун МТП таркибини пахта етиштириш харажатлари минимуми асосида аниқлашнинг иқтисодий-математик усули ва оптималлаш алгоритмлари ишлаб чиқилган; 
ПТК бош модели яратилган. Бош моделнинг рационал пахта майдони сифатида ўртаарифметик қиймат ўрнига математик кутилишнинг юқориги чегарасини қабул қилиш тавсия этилган;
бош моделнинг техникалар ва механизаторларга бўлган талабини йил давомида фойдаланиладиган тракторлар сонлари асосида ҳисоблаш усули ишлаб чиқилган;
бош модел кластер балансида туриши лозим бўлган универсал-чопиқ (транспорт) тракторлари ва пахта териш машиналари сонларидан келиб чиқиб, уларга ТХ кўрсатувчи пунктларнинг намунавий лойиҳалари танланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Республика ҳудудлари бўйича пахта-тўқимачилик кластерлари пахта майдонларининг рационал статистик параметрлари, ўртача 1000 гектар пахта майдони учун талаб этиладиган техника воситалари сонларини аниқлашнинг меъёрий коэффициентлари, рационал (13732 гектар) пахта майдонига эга бўлган пахта-тўқимачилик кластери учун талаб этиладиган техника воситалари ва таъмирлаш – хизмат кўрсатиш базаларининг таркибларига доир илмий натижалар “Ўзагросервис” АЖ техник сервис амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 4 июндаги маълумотномаси). Натижада бузилишларни олдини олиш ҳисобига ҳайдов агрегатининг бир кунлик самараси 1880631 сўмни, пахта териш машинасининг бир кунлик самараси 18400000 сўмни ташкил қилган;
“ТСТ Агрокластер” МЧЖ пахта-тўқимачилик кластерининг 12000 гектар пахта майдони учун талаб этиладиган техника воситаларининг таркиблари ва сонлари, ПТКнинг машиналар ва механизаторларга бўлган талабини йил давомида фойдаланиладиган тракторлар сонлари асосида ҳисоблаш методикаси, пахта териш машиналарига сменавий ва 75 мотосоатдан кейин техник хизмат кўрсатиш қоидаларига доир тавсиялар “ТСТ Агрокластер” МЧЖ амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 4 июндаги маълумотномаси). Натижада машина-трактор агрегатларининг кундалик иш унуми 19,5 фоизга, йиллик иш унуми 18,1 фоизга ортади, техник хизмат кўрсатиш харажатлари 65 фоизга камаяди.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish