Sayt test rejimida ishlamoqda

Мухамеджанова Ситорабегим Джамолитдиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак мутахассисларда инглиз тилини ўқитиш жараёнида коммуникатив маданиятни ривожлантиришнинг методик асослари (техника йўналиши мисолида)” 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (инглиз тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.3.PhD/Ped631. 
Илмий раҳбар: Олимов Ширинбой Шарофович, педагогика фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро муҳандислик-технология иститути.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, PhD.03/30.12.2019.Fil/Ped.83.01.
Расмий оппонентлар: Махмудова Муяссар Махмудовна, педагогика фанлари доктори, профессор; Насирова Умида Камоловна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).    
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади энергетика таълим йўналишлари талабаларининг инглиз тилидаги коммуникатив маданиятини ривожлантиришнинг методик асосларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
энергетика соҳаси мутахассисларига уч босқичли «назарий билимларни ўзлаштириш», «амалий кўникмаларни эгаллаш» ва «эгаллаган малакаларни амалиётда қўллаш» инновацион педагогик технологиялар ёрдамида, самарали машқлар тизимини интегратив ёндашув асосида шакллантириш орқали касбий фаолиятга йўналтирилган инглиз тилида коммуникатив маданиятни ривожлантириш усуллари аниқланган;
аутентик-муаммоли вазиятларда бўлажак мутахассис-кадрларнинг шахслараро коммуникатив маданиятини ривожлантиришда лисоний-нутқий тафаккурнинг ўзаро диалектик интеграциялаш ва инглиз тилидаги нутқий равонлик тамойиллари орқали касбий фаолиятга тайёрлашда мураккаб мавзуларни оптималлаштириш асосида мантиқий фикрлаш, ўзлаштириш ва лойиҳалар яратишга оид лингводидактик имкониятлар ишлаб чиқилган; 
талабаларнинг коммуникатив маданиятини ривожлантиришга қаратилган «Developing of communicative culture technology» (DCCT) – Коммуникатив маданият технологиясини ривожлантириш, «Portfolio of pedagogical ideas of professional development» (PPIPD) – Касбий фаолиятни ривожлантиришнинг педагогик фикрлар портфолиоси, «Developing language skills strategy» (DLSS) – Тил кўникмаларини ривожлантириш стратегияси методлари асосида шахсга йўналтирилган ўқитиш методикаси таклиф қилинган; 
бўлажак мутахассис-кадрларнинг касбий компетентлиги, коммуникатив маданиятни ривожлантиришга қаратилган моделнинг баҳолаш мезонлари (ахборотлилик, интерактивлик, лингвистик, коммуникативлик) ва тайёргарлик даражалари (эвристик, репродуктив, адаптация, креативлик) каби объектга йўналтирилган ҳаётий вазиятларда мулоқот юритишда аутентик материаллар узлуксизлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олий таълим муассасалари энергетика соҳаси мутахассисларида коммуникатив маданиятни ривожлантириш бўйича ишлаб чиқилган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
коммуникатив маданиятни ривожлантиришнинг таълим технологиялари: Developing of communicative culture technology (DCCT), Portfolio of pedagogical ideas of professional development (PPIPD), Developing language skills strategy (DLSS) ва дарсдан ташқари маънавий-маърифий ишларни ташкил этиш асосида талабаларда коммуникатив маданиятни ривожлантиришга доир илмий хулосаларидан АIF-2/20 рақамли «Шахсга йўналтирилган инновацион технологиялар асосида техник  йўналишлар бўйича малакали муҳандис-кадрлар тайёрлаш ва ўқитувчилар малакасини ошириш сифатини яхшилаш» мавзусидаги амалий лойиҳасини бажаришда  фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 2 ноябрдаги 89-03-4332-сон маълумотномаси). Натижада олий таълим муассасалари педагог кадрларининг касбий компетентлигини оширишга қаратилган инновацион мастер-класс ва ривожлантирувчи тренинглар ўқув мaтeриaлини бойитишга xизмaт қилгaн;
«Power Engineering» ўқув қўлланмасида тавсия этилган дидактик материаллардан Ўзбекистон Республикаси «Ҳудудий электр тармоқлари» АЖ «Бухоро ҳудудий электр тармоқлари корхонаси» акциядорлик жамияти «Автоматика ва реле ҳимояси хизматгоҳи», «Изоляция ва юқори кучланишдан ҳимоялаш хизматгоҳи» ҳамда «Ишлаб чиқариш ва техника» бўлимларида корхона ходимларининг касбга йўналтирилган инглиз тили бўйича малакасини оширишда ва замонавий педагогик технологияларни қўллаган ҳолда коммуникатив маданиятни ривожлантиришга қаратилган инглизча сўзлашув кўникмасини оширишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 19 мартдаги 89-03-1128-сон маълумотномаси). Натижада олий таълим муассасалари ва бевосита хизмат кўрсатиш корхоналари ўртасидаги ўзаро алоқа алмашинуви жараёни такомиллашган; ходимларнинг коммуникатив маданиятни ривожлантиришга йўналтирилган инглиз тилида сўзлашиш кўникмасининг ривожланишига хизмат қилган; 
«Developing of communicative culture technology», «Portfolio of pedagogical ideas of professional development», «Developing language skills strategy» таълим технологиялари асосида «Developing of ESP Materials» мавзусидаги семинар-тренингларда ҳамда нофилологик таълим йўналиши талабаларига инглиз тилини ўқитишда бўлажак мутахассис-кадрларнинг касбий фаолиятига йўналтирилган коммуникатив маданиятини ривожлантириш жараёнида юзага келадиган муаммоларни бартараф этиш имкониятлари бўйича берилган таклиф ва тавсиялар «Innovative Approaches on Teaching ESP» мавзусидаги семинар-тренингларда махсус мақсадларда инглиз тилини ўқитиш (English for specific purposes) UzTESPING, яъни «Uzbekistan teachers of English for specific purposes integrated networking group» лoйиҳa бўйича материаллар яратишда фойдаланилган (Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий вa ўртa мaxсус тaълим вaзирлигининг 2021 йил 21 январдаги 89-03-341-сон мaълумoтнoмaси). Натижада нофилологик олий ўқув юртларида фанлараро боғлиқликни ҳисобга олган ҳолда бўлажак олий маълумотли мутахассисларга касбий фаолиятга йўналтирилган инглиз тилини ўқитиш методикасини ишлаб чиқишга, касбий лингводидактика аспектларини ўрганишга, талабаларнинг эҳтиёжлари асосида материалларни адекват танлашга хизмат қилган;
нофилологик олий таълим муассасалари бўлажак мутахассисларига касбга йўналтирилган инглиз тили ўқитишнинг педагогик, методологик ва психологик хусусиятларига доир илмий хулоса ва амалий таклифлардан Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг «Ассалом Бухоро», «Тил – миллат кўзгуси», «Ўзига ўхшайди ўзбек» кўрсатувлари сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг 2021 йил 19 январдаги 1/16-сон маълумотномаси). Натижада ёшларни баркамол инсон бўлиб етишиш имкониятларини янада кенгайтиришга, янги педагогик технологияларни қўллаш методикаси асосида бўлажак олий маълумотли мутахассисларда касбий фаолиятига йўналтирилган коммуникатив маданиятни оширишга эришилган;
олий таълим муассасалари бўлажак мутахассис-кадрларида коммуникатив маданиятни ривожлантиришнинг самарадорлигини белгиловчи мотивацион-қиймат, мазмуний-фаолият, процессуал, технологик, баҳолаш-натижавий каби компонентлар билан боғлиқ илмий хулоса ва таклифлардан «Инглиз тилини ўқитиш методикаси» номли электрон ўқув қўлланмасини яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси  Адлия вазирлиги ҳузуридаги интеллектуал мулк агентлигининг 2019 йил 25 сентябрдаги DGU 06952-рақамли гувоҳномаси). Натижада олий таълим муассасасида инглиз тили фани мазмунини такомиллаштириш имкони яратилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish