Абдуллаева Дилноза Нарзуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «География фани ўқитувчиларининг малакасини ошириш жараёнида электрон таълим воситаларидан фойдаланиш механизмларини такомиллаштириш», 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (география) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.PhD/Ped1632. 
Илмий раҳбар: Мусурманова Айниса, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, DSс.03/30.12.2019.Gr.02.07.
Расмий оппонентлар: Киямов Нишон Садикович, педагогика фанлари доктори, доцент; Қурбанов Паҳлавон Рустамович, география фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий-амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади география фани ўқитувчилари малакасини ошириш жараёнида электрон таълим воситаларидан фойдаланиш механизмларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
география фани ўқитувчиларининг ахборот компетентлик кўрсаткичларини ривожлантириш мазмуни методик-ташкилий, технологик жараёнли, креатив каби рақамли технологиялар воситасида таълимни ахборотлаштириш талаблари ҳамда дидактик мақсадларини (мотивацион-қадриятли, когнитив-фаолиятли, шахсий-рефлексив) интеграциялаш асосида аниқлаштирилган;
география фани ўқитувчилари малакасини ошириш тизимида педагог кадрлар касбий компетентлилигини ташхислаш мазмуни когнитив соҳа, коммуникатив даража ва ўзини-ўзи касбий-шахсий ривожлантириш мотивацияси каби омилларнинг ўзаро боғлиқлиги асосида “География фани ўқитувчилари малакасини ошириш жараёнини электрон таълим воситаларидан фойдаланиш механизмларини такомиллаштириш” модели яратилган;
география фани ўқитувчилари малакасини ошириш жараёнида ахборот маданиятининг ривожланганлик даражаси электрон таълим воситалари (“География” электрон дарслиги, “Қизиқарли география” мобил иловаси, “Атроф-муҳит муҳофазаси” видеодарси, Smart доска, Google Earth Win, Bandiсam, Ispring, Eclipse Crossword дастури)дан фойдаланиш асосида аниқланган, ҳамда касбий ва шахсий компетенцияларини ривожлантириш бўйича (ғоявийлик, когнитивлик, педагогик-психологик тайёргарлик, касбий мослашувчанлик, касбий омилкорлик, глобал фикрлаш, интизомлилик, ташаббускорлик, бошқарувчанлик, меҳнатсеварлик, қизиқувчанлик, ўз-ўзини бошқара олиш) тавсиялар ишлаб чиқилган;
география фани ўқитувчилари малакасини ошириш даражасини баҳолашнинг информацион ва аналитик мезонлари интеграл диагностик технологиялар (био портфолио, тест синовлари, «assessment centre»), индикаторли тузилма ҳамда интерфаол таълим методлари (“Резюме”, “Қарорлар шажараси”, “ФСМУ”, “Муаммо”) билан уйғунлаштириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқотнинг география фани ўқитувчилари малака ошириш жараёнининг илмий-методик асосларини такомиллаштириш бўйича илмий натижалари:
география фани ўқитувчиларининг ахборот компетентлик кўрсаткичларини ривожлантириш мазмуни рақамли технологиялар воситасида таълимни ахборотлаштириш талаблари, ҳамда дидактик мақсадларини интеграциялашга оид таклифлар география ва уни ўқитиш методикаси фани бўйича давлат таълим стандартлари ва малака талаблари мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 30 январдаги 89-03-559-сон маълумотномаси, Халқ таълими вазирлигининг 2021 йил 5 апрелдаги 02-02/3-1043-сон маълумотномаси). Натижада, география фани ўқитувчиларининг касбий фаолиятида методик тайёргарликни оширишнинг дидактик таъминлаш имкони яратилган;
география фани ўқитувчилари малакасини ошириш тизимида педагог кадрлар касбий компетентлигини ташхислаш мазмуни когнитив соҳа, коммуникатив даража ва ўзини-ўзи касбий-шахсий ривожлантириш мотивацияси каби омилларнинг ўзаро боғлиқлиги асосида “География фани ўқитувчилари малакасини ошириш жараёнини электрон таълим воситаларидан фойдаланиш механизмларини такомиллаштириш” моделига оид таклифлар  ЁА-1-26 рақамли «Касб таълими фанидан электрон мажмуа яратиш» мавзусига оид лойиҳадаги вазифаларни бажаришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 30 январдаги 89-03-559-сон маълумотномаси, Халқ таълими вазирлигининг 2021 йил 5 апрелдаги 02-02/3-1043-сон маълумотномаси). Натижада, география фани ўқитувчиларининг малакасини ошириш жараёнини электрон таълим воситалари асосида ташкил этиш имкони оширилган;
география фани ўқитувчиларининг малакасини ошириш жараёнида электрон ахборот таълим муҳитида ахборот маданиятининг ривожланганлик даражаси электрон таълим воситалари (“География” электрон дарслиги, “Қизиқарли география” мобил иловаси, “Атроф-муҳит муҳофазаси” видео дарси, Smart доска, Google Earth Win, Bandiсam, Ispring, Eclipse Crossword) дан фойдаланиш асосида касбий ва шахсий компетенцияларини интеграллаш ҳамда география фани ўқитувчилари малакасини ошириш даражасини баҳолашнинг информацион ва аналитик мезонларини интеграл диагностик технологиялари ҳамда индикаторли тузилмасига оид таклифлар “География ўқитиш методикаси” дарслиги мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 30 январдаги 89-03-559-сонли маълумотномаси, Халқ таълими вазирлигининг 2021 йил 5 апрелдаги 02-02/3-1043-сон маълумотномаси). Натижада, география фани ўқитувчиларининг малакасини ошириш мазмуни ва сифатига қўйиладиган давлат талаблари мазмунини кенгайтириш имкони яратилган;
таълим тизимига янги педагогик технологиялар, ўқитишнинг инновацион ёндашувларини жорий этган ҳолда электрон таълим воситалари асосида ўқитишнинг дастурий таъминотини жамиятнинг замонавий талаб ва эҳтиёжларига монанд тарзда янада мукамаллаштириш ва ундан география фанини ўқитиш жараёнларида фойдаланишга оид таклифларидан ПЗ - 2014-0906164153 рақамли “Илмий-педагогик ва ўқув-методик нашрлар орқали ўқитувчиларда информациявий таҳдидларга қарши курашиш механизмини ишлаб чиқиш”,  ҳамда “Онлайн касбий ривожлантириш”  мавзусидаги лойиҳалар доирасида яратилган дидактик материаллар мазмунига сингдирилган (Халқ таълими вазирлигининг 2021 йил 5 апрелдаги 02-02/3-1043-сон маълумотномаси). Натижада, малака ошириш курси тингловчиларининг электрон таълим ресурсларини яратиш ва ўқув-услубий фаолиятларида фойдаланиш кўникмаларининг янада ривожланишига эришилган;
география фани ўқитувчиларининг замонавий таълим ва инновацион технологиялари, ҳамда илғор хорижий тажрибалардан фойдаланиш, халқ таълими ходимларини малакасини ошириш жараёнини такомиллаштиришда электрон таълим воситаларидан фойдаланишнинг илмий-назарий асослари, ахборот коммуникация технологияларини ўқув жараёнига кенг тадбиқ этиш даражасини ошириш ҳисобига уларнинг касб маҳорати ва ўқув-услубий фаолиятини сифатли ташкил этиш компетенцияларини такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялари Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали “Тадқиқот” кўрсатуви сценарийсини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадио компаниясининг 2021 йил 23 мартдаги 02-40-425-сон маълумотномаси). Натижада, география фани ўқитувчиларининг ахборот коммуникацион кўникмаларининг такомиллашишига эришилган.