Алибоева Нилуфар Маҳаматали қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек ва инглиз тилларида тақлид сўзларнинг қиёсий тадқиқи”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Fil977.
Илмий раҳбар: Маҳмудов Низомиддин Мамадалиевич, филология фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қўқон давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.60.02.
Расмий оппонентлар: Хошимова Дилдора Мадаминовна, филология фанлари доктори, доцент; Алиева Шаҳноза Айбековна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори доктори (PhD). 
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқот мақсади ҳозирги замон инглиз ва ўзбек тиллари тақлидий сўзларининг типологик хусусиятларини, доимий қўлланиш меъёрини кўрсатувчи семантик ва контекстуал тавсифини, таржима муаммоларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек тилидаги тақлидий ифодалар шовқиннинг келиб чиқиш манбасига кўра эмас, балки шовқиннинг фонологик хусусиятига кўра инстантлар, континуантлар ва фреквентатив турларга бўлиниши мумкинлиги асосланган; 
ўзбек тилида тақлидий ифодалар морфологик сатҳда мустақил ва номустақил сўз туркумлари орасидаги алоҳида сўз туркуми сифатида категорияланиши, инглиз тилшунослигида эса тақлидий сўзлар ва тақлиддан шаклланган мустақил сўзлар ономатоплар деб аталиши, бироқ морфологик қатламда тақлиддан ясалган мустақил сўзлар ўзининг грамматик аломатларига кўра мавжуд мустақил сўз туркумларидан бирига оид эканлиги аниқланган;
тақлидий сўзларни ўзбек тилидан инглиз тилига, инглиз тилидан ўзбек тилига таржима қилишдаги камчиликлар, жумладан, тақлидий сўзларнинг таржима матнида тушириб қолдирилиши ёки транслитерация йўли билан берилиши ҳамда ноэквивалентлар орқали ифодаланиши аниқланган;
таржимадаги камчиликларни бартараф этиш учун тақлидий сўзларнинг айнан эквивалентларидан фойдаланиш, аслиятдаги тақлидларни таржимада тасвирий сўзлар билан ифодалаш ёки  таржимада тақлидларни бошқа сўз туркумлари воситасида ифодаланиши аниқланган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларида тақлидий ва тасвирий сўзларнинг ўзаро алоқаларини қиёсий тадқиқ этиш асосида: 
ўрганилган диссертация материаллари ва хулосаларидан тил ва маданият муштараклиги, тақлид сўзларнинг семантик-функционал ва лингвокультурологик хусусиятлари, уларнинг нутқ маданиятига муносабат масаласи, туб сўзлар ва ўзлашган сўзлар функционал категоризациясини амалга ошириш, тилларда маъно қоришиқлиги тушунчаси, унинг асосий тамойиллари, уларни белгилаб берувчи омилларни ўрганиш, услубий жиҳатдан тақлид сўзларни ўзига хослиги жиҳатларига ойдинлик киритишга доир таҳлиллардан “Оммавий лисоний маданиятни шакллантириш методлари ва методологиясини ишлаб чиқиш” мавзусидаги ОТ-Ф1-18 рақамли фундаментал лойиҳада фойдаланилган(Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 18 майдаги 319-1805-35-сон маълумотномаси). Натижада олий таълим тизимида чет тилини қиёслаб ўқитиш жараёнида талабаларнинг нутқий маданияти ва кўникмаларини таъминлаш методологияси такомиллашган;
“Оламнинг миллий лисоний манзарасида тақлидлар ва уларни типологик ўрганиш муаммолари” деб номланган учинчи бобидаги материаллардан, тилнинг маданий табиати, семантик ўзига хосликлари ва маданиятлараро мулокотда лексемаларнинг миллий-маданий хосланганлигига оид назарий карашлари, амалий тавсиялари ва илмий хулосаларидан “Тафаккур бўстони” нашриётида нашр қилинган 5221000-Филология ва тилларни ўкитиш (ўзбек тили) бакалавриат таълим йўналиши учун мўлжалланган “Ҳозирги ўзбек тили” дарслигида фойдаланилган(Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 18 майдаги 319-1805-35-сон маълумотномаси). Натижада тақлид сўзларнинг ўзига хос хусусиятларига оид қарашлар мукаммаллашган.
тақлидий сўзларнинг ўзбек тилидан инглиз тилига, инглиз тилидан ўзбек тилига таржима қилишнинг муаммоларига оид тавсиялардан, ўзбек тилидаги тақлидий ифодаларни шовқин турига кўра структур кўринишлари ҳамда инглиз тилидаги тақлидий сўзларнинг морфологик хусусиятлари ва морфологик сатҳдаги ўрнига доир илмий хулосалардан “Институт ва университетларда соғлиқни сақлашга оид фанларни модернизациялаш” мавзусидаги (2015-2018) номли халқаро лойиҳада фойдаланилган. (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 18 майдаги 319-1805-35-сон маълумотномаси). Натижада тиббий мулоқотда тақлидларнинг тутган ўрни кўрсатилган ва назарий билимларни амалда қўллаш, нутқий малака ва кўникмаларни шакллантиришга оид тавсиялар берилган;
ўзбек тилидаги тақлидий ифодаларнинг услубий жиҳатлари, морфологик сатҳда мустақил ва номустақил сўз туркумлари орасидаги алоҳида сўз туркуми сифатида категорияланиши, инглиз тилшунослигида эса тақлидий сўзлар ва тақлиддан шаклланган мустақил сўзлар умумлаштирилган ҳолда ономатоплар деб аталиши, бироқ морфологик қатламда тақлиддан ясалган сўзлар мустақил сўзлар ўзининг грамматик аломатларига кўра мавжуд мустақил сўз туркумларидан бирига оид дея эътироф этилиши ҳамда таржимадаги ўзига хос жиҳатларга доир илмий хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг “O’zbekiston” телерадиоканали ДУК “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳаррияти томонидан тайёрланган “Таълим ва тараққиёт“, “Адабий жараён” радиоэшиттиришларининг 2021 йил январь ва февраль ойлари сонларида тадқиқотга тортилган мавзу юзасидан бўлиб ўтган суҳбатларда фойдаланилган(Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг “O’zbekiston” телерадиоканали ДУКнинг 2021 йил 29 мартдаги O’z/R-01-35-21-сон маълумотномаси). Натижада тақлидий сўзларнинг ўзбек тили нутқ маданиятидаги ўрни, инглиз-ўзбек тилларига таржима қилишдаги муаммолар ечими илмий-амалий асослаб берилган.