Яқубова Диларам Таджиевнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистонда пахта яккаҳокимлигининг ўрнатилиши ва унинг натижалари (1930-1990 йилларда Сурхон воҳаси мисолида)», 07.00.01 – “Ўзбекистон тарихи” (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.4.PhD/Tar585.
Илмий раҳбар: Турсунов Сайпулла Нарзуллаевич, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Термиз давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Tar.78.02.
Расмий оппонентлар: Юнусова Хуршида Эркиновна, тарих фанлари доктори, профессор; Қобулов Эшболта Атамуродович, тарих фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда пахта яккаҳокимлигини ўрнатиш жараёнида совет ҳокимиятининг амалга оширган аграр сиёсати ва унинг маҳаллий аҳоли ҳаётидаги таъсирини Сурхон воҳаси мисолида очиб беришдан  иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
марказнинг пахта яккаҳокимлигини ўрнатиш жараёнида амалга оширган аграр сиёсати, кадрлар тайёрлаш, қишлоқ хўжалигидаги маданий-маиший ҳаётнинг коммунистик мафкура ғояларига мослаштирилганлиги ва унинг маҳаллий аҳоли ҳаётига таъсири Сурхон воҳаси мисолида очиб берилган;
воҳада пахта яккаҳокимлигини ўрнатиш учун совет ҳокимияти томонидан ўтказилган ер-сув ислоҳотлари, жамоалаштириш сиёсати, янги ўзлаштирилган ҳудудларга Фарғона водийси ва Бухоро воҳаси аҳолиси, шунингдек, руслар, украинлар ва яҳудийларнинг мажбурий равишда кўчирилиши, пахтачиликда қишлоқ хўжалик техникасининг қўлланилиши, техник кадрлар тайёрлашдаги муаммолар далилланган;
Сурхон воҳасида пахтачиликни ривожлантириш мақсадида янги ерларни ўзлаштирилиши, мелиорация ва ирригация ишларининг такомиллаштирилиши ва бу соҳада йўл қўйилган маҳаллий аҳоли, айниқса, ёш болалар ва аёлларнинг суғориш иншоотларини қуриш ва тозалаш ишларига мажбурий жалб қилиниши каби хатоликлар ва унинг оқибатлари очиб берилган;
воҳада пахтачиликни ривожлантириш учун кўрилган чора-тадбирлар, колхозларни йириклаштиришдан кўзланган мақсад, пахтакорларнинг оғир ҳаёти ва меҳнат жасоратлари, пахта терим машиналарининг қўлланилиши, иқтисодиётда турғунликнинг юзага келиши, қўшиб ёзишнинг авж олиши, аҳоли турмуш даражасининг пасайиши, «ўзбек иши» ва «пахта иши»нинг салбий оқибатлари далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистонда пахта яккаҳокимлигининг  ўрнатилиши ва унинг натижалари 1930-1990 йилларда Сурхон воҳаси мисоли бўйича олиб борилган тадқиқот иши асосида ёритилди:
Сурхон воҳаси мисолида пахтачиликни ривожлантириш мақсадида Фарғона, Самарқанд ва Қарши минтақалардан аҳолини мажбурий кўчириб келтириш сабаблари, маҳаллий мутахассисларга муносабат каби манбалардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги «Қатағон қурбонлари хотираси давлат музейи» фондидан, шунингдек, Термиз давлат университети тузилмасидаги «Қатағон қурбонлари хотираси музейи» экспозициясининг «Советлар ҳокимияти даври» номли бўлимини яратишда  тадқиқот маълумотларидан фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Қатағон қурбонлари хотираси давлат музейининг 2020 йилнинг 15 июндаги 49-сон маълумотномаси). Натижада, архив ҳужжатларининг нусхалари, сургун қилинганлар, кўчирилганлар, «пахта иши» бўйича ноҳақ айбланганларнинг фотосуратлари ва шахсий ҳужжатлари, шунингдек, оғзаки тарих материаллари экспозициянинг янада қизиқарли бўлишида муҳим аҳамият касб этган;
собиқ совет даврида пахтачилик билан боғлиқ жамоалаштириш, сургун, кўчириш ва «янги ерларни ўзлаштириш», «пахта ҳосилдорлигини кескин ошириш», бошқа экинларни кескин камайтириш каби манбалардан  Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан ўтказилган анжуманларда, мутахассислар малакасини ошириш ва  ҳисоботларни таққослашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 8 июлдаги 05/020/2078-сон маълумотномаси). Натижада, қишлоқ хўжалиги учун зарур бўлган қўлланма ва рисолалар тайёрлаш  ҳамда  турли тадбирларни  ўтказишда намуна бўлиб хизмат қилган.