Норов Асрор Эгамбердиевичнинг
фалсафа доктори (РhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Олий таълим муассасаларида инновацион фаолият натижаларини тижоратлаштиришни бошқариш механизмларини такомиллаштириш”, 08.00.13 – «Менежмент» (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2PhD/Iqt.056.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат траснпорт университети, DSc.15/31.12.2020.I.09.04.
Илмий раҳбар: Абдурахманов Одил Каландарович, иқтисодиёт фанлари доктори.
Расмий оппонентлар: Набиев Дилмурод Хамидуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Рахманбаева Роза Абдурахмановна, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот номи: Самарқанд давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон олий таълим муассасаларида инновацион фаолият натижаларини тижоратлаштиришнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш бўйича илмий таклифлар ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инновацияларни тижоратлаштиришнинг таълим соҳасида яратилган ички механизми ва инновацияларни тижоратлаштириш самарадорлигини таъминлаш учун давлат томонидан яратилган ташқи механизмларни ҳисобга олиб, ОТМларидаги инновацияларни тижоратлаштиришни бошқариш механизмлари такомиллаштирилган;
стратегияларнинг барча босқичлари (бешта босқич) ва бошқарув жараёнини ўз ичига олган инновацияларни тижоратлаштириш жараёнини амалга ошириш модели тавсия этилган;
ташкилотнинг ихтисослашувига ҳамда ташқи белгиларига асосланиб, “рақобатбардошлик мавқеи ва муҳити”, “инвестицион” ва “аралаш” стратегияларни қўллаш ҳисобига инновацияларни тижоратлаштиришнинг бошқаруви стратегиялари таснифи таклиф этилган;
олий таълим муассасаларида инновацияларни тижоратлаштириш бошқаруви бўйича такомиллаштирилган ташкилий-иқтисодий механизмининг самарадорлигини баҳолаш учун назорат кўрсаткичлар мажмуи ишлаб чиқилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Олий таълим муассасаларида инновацион фаолият натижаларини тижоратлаштиришни бошқариш механизмларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
инновацияларни тижоратлаштиришнинг таълим соҳасида яратилган ички механизми ва инновацияларни тижоратлаштириш самарадорлигини таъминлаш учун давлат томонидан яратилган ташқи механизмларни ҳисобга олиб, ОТМлардаги инновацияларни тижоратлаштиришнинг такомиллаштирилган бошқариш механизми Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фаолиятига жорий этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 12 августдаги 89-03-2775-сон маълумотномаси). Таклиф қилинаётган ёндашув ички ва ташқи механизмларнинг ўзаро боғлиқлиги ва ўзаро таъсирини ўрганишга, энг муаммоли соҳаларни аниқлашга ва алоҳида олинган ҳар бир механизмнинг амал қилишини яхшилаш бўйича мақсадли чораларни кўриш натижасида умумий инновацияларни тижоратлаштиришнинг ташкилий-иқтисодий механизми самарали амал қилишига имкон берган;
стратегияларнинг барча босқичлари (бешта босқич) ва бошқарув жараёнини ўз ичига олган инновацияларни тижоратлаштириш жараёнини амалга оширишнинг муаллифлик модели Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлиги фаолиятига жорий этилган (Инновацион ривожланиш вазирлигининг 2020 йил 16 июндаги 03-10/2421-сон маълумотномаси). Унинг хусусияти ташкилий белгини киритиш (муассаса томонидан тижоратлаштириш жараёнининг айрим босқичларини амалга ошириш) ҳисобланади. Шунингдек, намунали стратегияларнинг тавсифи ёритилган, бу эса ташкилотнинг ихтисослашувига қараб энг яхши вариантни тез танлаш имконини берган;
ташкилотнинг ихтисослашувига ҳамда ташқи белгиларига асосланиб, инновацияларни тижоратлаштириш бошқаруви стратегияларининг таснифи Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлиги фаолиятига жорий этилган (Инновацион ривожланиш вазирлигининг 2020 йил 16 июндаги 03-10/2421-сон маълумотномаси). Аниқланган омиллар инновацияларни тижоратлаштиришнинг ички механизмини ривожлантиришнинг иккита устувор йўналишларини белгилаб берди: “молиялаштириш” қисми нуқтаи назаридан захираларни қидириш, молиялаштиришнинг ички манбаларини шакллантириш ва оптималлаштириш; “инновацияларни тижоратлаштириш стратегияси” қисмида эса давлат буюртмаси тизимида иштирок этиш учун зарур шарт-шароитларни яратиш имконини берган;
олий таълим муассасаларида инновацияларни тижоратлаштириш бошқаруви бўйича такомиллаштирилган ташкилий-иқтисодий механизмнинг самарадорлигини баҳолаш учун ишлаб чиқилган назорат кўрсаткичлар мажмуи Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлиги фаолиятига жорий этилган (Инновацион ривожланиш вазирлигининг 2020 йил 16 июндаги 03-10/2421-сон маълумотномаси). Таклиф этилаётган кўрсаткичлар мажмуи инновацион муассасаларнинг молиявий-иқтисодий фаолиятини (тижоратлаштириш натижасидаги) ҳар йили назорат қилиш ва шу асосида инновацияларни тижоратлаштиришни давлат томонидан қўллаб-қувватлашнинг самарали тизимини ишлаб чиқиш имкониятини берган.