Sayt test rejimida ishlamoqda

Худойқулов Хуршид Хуррамовичнинг
фан доктори (DSc)диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Акциядорлик жамиятларининг капитал қийматини баҳолашнинг методологик асосларини такомиллаштириш»,08.00.07 – Молия, пул муомаласи ва кредит(иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:В2020.2.DSc/Iqt237.
Илмий маслаҳатчи: Мустафақулов Шерзод Игамбердиевич, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иктисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Ғуломов Саидахрор Саидахмедович, иқтисодиёт фанлари доктори, академик; Саттаров Одилжон Бердимуратович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Рахматов Хасан Ўткирович, иқтисодиёт фанлари доктори.
Етакчиташкилот:Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Акциядорлик жамиятларининг капитал қийматини баҳолашнинг замонавий ёндашувларидан фойдаланиш ҳамда методологик асосларини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
«капитал активларни баҳолаш», «капиталнинг ўртача тортилган қиймати» ва «акциядорлик жамиятининг капитал қиймати» каби тушунчаларга  кенгайтирилган ҳолда ёндашув ҳамда капитал қийматини баҳолаш мазмунига устунлик берилган муаллифлик таърифлари таклиф этилган;
акциядорлик жамияти капиталига киритилган инвестициянинг пул оқимларини дисконт ставкасини аниқлашда капиталнинг ўртача тортилган қиймати (WACC) усули орқали аниқлаш таклифи ишлаб чиқилган;
акциядорлик жамиятининг хусусий капитали пул оқимини дисконт ставкасини капитал активларини ҳисоблаш (CAPM) усулидан фойдаланган ҳолда баҳолашнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
акциядорлик жамиятларининг акцияларини IPO ва SPO йўли билан тақсимлашда андеррайтер томонидан мультипиликатор коэффициентлари орқали акциянинг реал қийматини белгилаш таклифи асосланган;
акциядорлик жамиятларида акциядорлар манфаатларини ҳимоя қилиш ва инвестициявий жозибадорликни оширишга хизмат қиладиган дивиденд сиёсатини юритиш тартиби ишлаб чиқилган;
акциядорлик жамиятларининг капитал қийматини панель регриссион эконометрик модель асосида 2023 йилга қадар прогноз баҳолаш кўрсаткичлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Акциядорлик жамиятлари капитал қийматини баҳолашнинг методологик асосларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган илмий амалий ва услубий таклиф ҳамда тавсиялар асосида: 
«капитал активларни баҳолаш», «капиталнинг ўртача тортилган қиймати» ва «акциядорлик жамиятининг капитал қиймати» каби тушунчаларга  кенгайтирилган ҳолда ёндашув ҳамда капитал қийматини баҳолаш мазмунига устунлик берилган муаллифлик таърифларидан «Молия бозори ва инвестициялар» номли дарсликни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 9 февралдаги 133-сон буйруғи, 133-131рақамли гувоҳнома). Бунинг натижасида акциядорлик жамиятларининг капитал қийматини баҳолашда мазкур тушунчаларга мазмунан тўғри ёндашиш, уларнинг таркибий қисмлари ўртасидаги ўзаро боғлиқлик ҳамда хусусиятли жиҳатларни тўлиқ ҳисобга олиш имкони яратилган;
акциядорлик жамиятининг капиталига киритилган инвестициянинг пул оқимларини дисконт ставкасини аниқлашда капиталнинг ўртача тортилган қиймати (WACC) усули орқали аниқлаш бўйича таклифи Давлат активларини бошқариш агентлигининг 3239-сонли «Ўзбекистон Республикасининг ягона миллий баҳолаш стандарти»га оид буйруғида қўлланилган (Давлат активларини бошқариш агентлигининг 2021 йил 26 январдаги 352/03-21-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг жорий этилиши натижасида акциядорлик жамиятлари қарз капиталининг реал бозор қиймати ва акциядорлик жамияти капиталининг таркибий тузилишини анақлаш, шунингдек, жалб қилинган капиталга қилинган харажатни ҳисоблаш имконияти яратилди. Шу билан бирга, мазкур таклиф халқаро баҳолаш стандартларига мувофиқ хизмат кўрсатаётган барча баҳолаш ташкилотлари фаолиятига жорий этиш бўйича қарор қабул қилинган;
акциядорлик жамиятининг хусусий капитали пул оқимини дисконт ставкасини капитал активларини ҳисоблаш (CAPM) усулидан фойдаланган ҳолда баҳолашнинг мақсадга мувофиқлиги бўйича тақдим эттилган таклиф «Ўзбекистон Республикасининг ягона миллий баҳолаш стандарти»даги бўйруғида қўлланилган (Давлат активларини бошқариш агентлигининг 2021 йил 26 январдаги 352/03-21-сон маълумотномаси). Мазкур илмий-амалий янгиликнинг амалиётга татбиқ этилиши натижасида акциядорлик жамиятларининг хусусий капиталдан кутилаётган даромад ва тизимли рискни аниқлаш ҳамда миллий баҳолаш стандартларини халқаро баҳолаш стандартлари тамойилларига мувофиқлаштириш имкони яратилган;  
акциядорлик жамиятларининг акцияларини IPO ва SPO йўли билан тақсимлашда андеррайтер томонидан мультипиликатор коэффициентлари орқали акциянинг реал қийматини белгилаш бўйича тақдим этилган таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 13 апрелдаги ПФ-6207-сон «Капитал бозорини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисда»ги Фармонида қўлланилган  (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2021 йил 12 майдаги 06/04-02-32/1191-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг жорий этилиши натижасида мультипликатор коэффициентлар ва дисконт пул оқими моделидан фойдаланган ҳолда акциядорлик жамиятлари акцияларининг бозор қийматини ҳамда капитал қийматини баҳолашга имконият яратилган. Шунингдек, акциядорлик жамияти фаолиятининг  самарадолигини, акциянинг баланс қийматини, капитал қийматини, инвестицион салоҳиятини ва капитални баҳолашнинг даромад усулидан фойдаланишни ва акциядорлик жамиятлари фаолиятини самарали баҳолашга хизмат қилган. Шу билан бирга, акциядорлик жамиятининг хусусий капитали ва капитали қийматини баҳолашни амалга оширишга имконият берилган; 
акциядорлик жамиятларида акциядорлар манфаатларини ҳимоя қилиш ва инвестициявий жозибадорликни оширишга хизмат қиладиган дивиденд сиёсатини юритиш тартибини жорий этиш бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 13 апрелдаги  ПФ-6207-сон «Капитал бозорини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармонида қўлланган (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2021 йил 12 майдаги 06/04-02-32/1191-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг жорий этилиши натижасида акциядорлик жамиятлари капитал қийматини баҳолашда даромад усулидан фойдаланиш имконияти яратилди. Шу билан бирга, чегирмавий дивиденд ва чегирмавий пул оқимларидан фойдаланиш, тўланадиган дивиденд ва дивиденд фоизлари орқали капиталнинг реал қийматини аниқлаш имконини берди. Шунингдек, акциядорлик жамиятиларининг дивидендлари бўйича пул оқимларини ва даромадларини ўсиш суръатлари орқали капитал қийматини баҳолаш жиҳатларини тўғри ташкил этиш таъминланган;
акциядорлик жамиятларининг капитал қийматини панель регриссион эконометрик модель асосида 2023 йилга қадар прогноз баҳолаш кўрсаткичлари бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2021 йил 12 майдаги 06/04-02-32/1191-сон маълумотномаси). Қисқа муддатда ўзгаришини ҳамда жамиятларга яқин келажакда капиталга бўлган инвестиция салоҳиятини аниқлашга яққол хизмат қилган. Шунингдек, акциядорлик жамиятларини капиталини ҳаққоний қийматини ҳисоблаш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish