Sayt test rejimida ishlamoqda

Шаптаков Эркин Суюновичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қоракўлчиликда жадал равишда гўшт ва пўстинбоп тери етиштиришнинг илмий ҳамда амалий асослари”, 06.02.03 – Хусусий зоотехния. Чорвачилик маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам В2019.2.DSc/Qx131.
Илмий маслаҳатчи: Базаров Соли Раҳматович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд ветеринария медицинаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қоракўлчилик ва чўл экологияси илмий-тадқиқот институти, PhD.05/30.12.2019.Qх.75.01 (Бир марталик илмий кенгаш).
Расмий оппонентлар: Турганбаев Рузимбай Уразбаевич, қишлоқ хўжалик фанлари доктори, профессор; Умаров Шавкат Рамазонович, қишлоқ хўжалик фанлари доктори, профессор; Шакиров Қахрамон Жўрабоевич, қишлоқ хўжалик фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ипакчилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади қоракўл қўйларида гўшт маҳсулдорлигининг шаклланиш қонуниятларини, семиртириш, бўрдоқилаш хусусиятларини ўрганиш асосида қоракўл тери ва бошқа маҳсулдорликларга салбий таъсир кўрсатмайдиган ва соҳада гўшт етиштиришни 15-20% ошириш имконини берувчи гўшт ва қўй териси етиштиришнинг илмий–асосланган технологиялари ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор қоракўлчиликда қўйларнинг ўсиш даврлари кесимида - бўғоз совлиқларни анъанавий яйловда боқишда ҳомиланинг эмбрионал даврдаги, янги туғилгандаги, сут эмиш, 4,5; 8,0 ва 18,0 ойликдаги қучқорчаларнинг ҳамда турли озиқлантириш даражалари ва технологиялар шароитида ўстирилаётган ҳар хил ёшдаги қўчқорчаларнинг гўшт маҳсулдорлигининг шаклланиш қонуниятлари аниқланган;
турли озиқлантириш даражалари ва технологиялари шароитида ўстирилган ёш қўчқорчаларнинг ўсиш хусусиятлари, гўшт маҳсулдорлиги, гўштнинг сифат кўрсаткичлари - ёш ўтиши билан мускуллардаги намлик миқдорининг камайиши, ёғ миқдорининг ортиб бориши, оқсил ва кулнинг миқдори деярли ўзгармаслиги ҳамда ички ёғ ва думба ёғи миқдори, думба ёғи ўзининг консистенцияси бўйича ички ёғга қараганда зичроқ бўлиши  аниқланган;
бошқа маҳсулот турларига салбий таъсир кўрсатмайдиган ҳамда гўшт-ёғ маҳсулдорлигининг ошишини, гўшт ва қўй териси сифатининг яхшиланишини таъминловчи ҳайвонларни сўйим олди сақлашнинг яйловда боқиш ва қўшимча озиқлантириш, донли экинлардан бўшаган, пахтаси терилган майдонларда боқиш, яйловда боқиш ва охирги 70 кун бўрдоқилаш, 90 кун мобайнида жадал бўрдоқилаш каби мақбул технологиялари ишлаб чиқилган;
қўзиларнинг туғилгандаги гавдасининг йириклиги, пойча айланаси, конституциясининг мустаҳкамлиги уларнинг вояга етган даврдаги тирик вазни билан боғлиқлигини ҳисобга олган ҳолда, туғилганда танаси йирик, пойча суяклари ўртача қалинликда бўлган, мустаҳкам ва қўполлашган конституция типидаги ҳайвонларни танлаш натижасида, қўй гўшти етиштириш ҳажмини кўпайтириш (20,0-25,0%) ва соҳанинг иқтисодий самарадорлигини ошириш мумкин бўлган эрта башоратлаш бўйича тест кўрсаткичлари ишлаб чиқилган; 
қоракўлчиликда гўшт-ёғ етиштириш мақсадида қўчқорчаларни жадал усулда 90 кун семиртириш ва шу йилнинг ўзида сўйишнинг афзаллиги асослаб берилган;
фермер хўжаликлари шароитида гўшт маҳсулдорлигини ошириш мақсадида ҳайвонларни сўйим олдидан яйловларда ғалласи ўриб олинган ва пахтаси йиғиб олинган майдонларда боқиб семиртиришнинг самарадорлиги асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қоракўлчиликда гўшт  ва пўстинбоп тери етиштиришни жадаллаштириш йўналишида олиб борилган тадқиқот натижалари асосида: 
ёш қўзиларни боқиб ва бўрдоқилаб семиртириш технологияси Қашқадарё вилояти Миришкор тумани “Ўзбекистон” қоракўлчилик МЧЖ да жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 23 сентябрдаги №02/23-323-сон маълумотномаси). Натижада бир бош ҳисобига даромад 215,5 минг сўмни, рентабеллик даражаси 58,7 фоизни ташкил этган; 
ёш қўзиларни ғалла ва пахта далалари қолдиғидан фойдаланиб боқиб ва бўрдоқилаб семиртириш технологияси Қашқадарё вилояти Чироқчи туманининг “Файзуллаев Жаҳонгир Ўктамович”  фермер хўжалигида жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 23 сентябрдаги №02/23-323-сон маълумотномаси). Натижада пахтаси терилган майдонларда боқишда бир бош ҳисобига даромад 156,6 сўмни, рентабеллик даражаси 42,3 фоизни ташкил этган; 
ёш қўзиларни яйловда боқиш ва қўшимча озиқлантириш ҳамда турғун бўрдоқилаш технологияси Қашқадарё вилояти Чироқчи туманининг “Ёмгирчиев Уктам Хасанович” фермер хўжалигида жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 23 сентябрдаги №02/23-323-сон маълумотномаси). Натижада яйловда боқиш ва қўшимча озиқлантиришда бир бош ҳисобига даромад 46,5 минг сўмни, яйловда боқиш ва 70 кун бўрдоқилашда 114,9 минг сўмни, 90 кун жадал бўрдоқилашда 208,4 минг сўмни, рентабеллик даражаси тегишлича 10,1; 24,4 ва 49,4 фоизни ташкил этган; 
ёш қўзиларни яйловда боқиш ва қўшимча озиқлантириш ҳамда турғун бўрдоқилаш технологияси Қашқадарё вилояти Чироқчи туманининг “Чоршанбиев Оғабек Собирович” фермер хўжалигида жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 23 сентябрдаги №02/23-323-сон маълумотномаси). Натижада яйловда боқиш ва қўшимча озиқлантиришда бир бош ҳисобига даромад 46,5 минг сўмни, яйловда боқиш ва 70 кун бўрдоқилашда 114,9 минг сўмни, 90 кун жадал бўрдоқилашда 208,4 минг сўмни, рентабеллик даражаси тегишлича 10,1; 24,4 ва 49,4 фоизни ташкил этган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish