Sayt test rejimida ishlamoqda

Ахмедов Жасурбек Зокиржоновичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Фарғона водийсидаги тарихий-маданий ёдгорликларни музейлаштириш (XIX-XXI асрлар)», 17.00.06 - Музейшунослик. Тарихий-маданий объектларни консервация қилиш, таъмирлаш ва сақлаш (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3.PhD/Tar447.
Илмий раҳбар: Исмаилова Жаннат Ҳамидовна, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон тарихи давлат музейи, PhD.02/09.07.2020. Tar.120.01.
Расмий оппонентлар: Матбобоев Боқижон Хошимович, тарих фанлари доктори, профессор; Файзиев Хуршид Тургунович, тарих фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади Фарғона водийсидаги тарихий-маданий ёдгорликларни музейлаштириш ва музейларнинг моддий маданият ёдгорликларини сақлашдаги ролини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Фарғона водийсидаги маданий мерос объектлари (998 та, 2018 й.): Андижон вилоятида «Ҳунармандчилик этнографик зонаси» (XX аср), «Боғи Бобур рамзий қабр музейи» (XX аср), Наманган вилоятида «Махдуми Аъзам мақбараси», «Султон Увайс Қароний мажмуаси» (1863 йил) ва Фарғона вилояти «Жаҳон Отин Увайсий ёдгорлик-музейи», «Ҳувайдо ёдгорлик-музейи»лари ҳисобига Республика моддий маданий мерос объектлари миллий рўйхати (1072 та, 2019 й.) кенгайтирилган;
жаҳондаги моддий-маданий ёдгорликларни назарий ва амалий жиҳатдан реставрация ҳамда консервация қилиш жараёни маълумотларнинг вужудга келиши (XIV-XV аа.), назариянинг шаклланиши (XVII-XVIII аа.), методларнинг яратилиши (ХIХ а. ўрталари) ва маданий меросни муҳофаза қилишга оид меъёрий ҳужжатларнинг (конвенция, хартия) қабул қилиниши (XX а.) каби тарихий-тадрижий ривожланиш босқичларда шаклланганлиги далилланган;
Фарғона вилоятидаги Қува буддавийлик ибодатхонаси, Тепақўрғон ёдгорлиги, Андижон вилоятидаги Мингтепа, Эйлатан, Далварзинтепа археологик ёдгорликлари, Аҳмадбек хожи меҳмонхонаси, Отақўзи мадрасаси, Наманган вилоятидаги Мунчоқтепа, Муғтепа, Айритом археологик ёдгорликлари, Хўжа Амин мақбараси ёдгорликларни яхлит мажмуа сифатида тарихий аҳамиятини сақлаб қолган ҳолда музейлаштирилиши зарур бўлган объектлар эканлиги асослаб берилган;
Фарғона водийсининг бой тарихини кенг оммага тарғиб қилишда унинг географик жойлашув йўналиши бўйича 3 та ҳунармандчилик маркази, 15 та музей, 12 та археологик ва 28 та меъморий объектларни ўзида қамраб олган «Қубо–Эрши–Ахси» туристик маршрути ишлаб чиқилган, шунингдек, кенг қамровли тарихий маълумотларни туризмни ривожлантириш орқали етказиб бериш афзалликлари янги тарихий далиллар асосида исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Фарғона водийсидаги тарихий-маданий ёдгорликларни музейлаштириш масалаларини тадқиқ этиш асосида олинган илмий натижалар қуйидаги йўсинда жорий этилган:
Фарғона водийсидаги тарихий-маданий ёдгорликларни музейлаштиришда жаҳондаги моддий-маданий ёдгорликларни реставрация ва консервация қилишнинг тарихий-тадрижий ривожланиш бўйича тадқиқот натижаларидан Ўзбекистон тарихи давлат музейининг «Ўзбекистон ХIХ-ХХ асрларда» ва «Мустақил Ўзбекистон: озод ва обод Ватан» экспозицияларини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2018 йил 18 апрелдаги 311255-991-сон маълумотномаси). Қўлланилган натижалар фактик материаллар ва музей экспозициясини такомиллаштириш, мазмун моҳиятини илмий бойитишга хизмат қилган;
Фарғона водийси тарихий-маданий ёдгорликлар музейлаштириш масалалари тадқиқи натижасидан Ўзбекистон тарихи давлат музейининг «XVI-XIX асрларда Ўзбекистон»,  «Ўзбекистон XIX-XX асрларда» ва «Ўзбекистоннинг маъмурий-ҳудудий бўлиниши» бўлимларини бойитишда Андижон, Фарғона ва Наманган вилоятлари тарихи ҳақидаги умумий маълумотлардан фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2018 йил 18 апрелдаги 311255-991-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг жорий қилиниши тарихий-маданий ёдгорликлар тарихини ўрганишга, ёш авлодни маданий меъросга ҳурмат руҳида тарбиялашга ёрдам берган; 
Фарғона водийсининг бой тарихини кенг оммага тарғиб қилишда унинг географик жойлашув йўналишидаги тарихий-маданий ёдгорликлар ҳақида кенг қамровли тарихий маълумотлардан Ўзбекистон тарихи давлат музейининг «Ўзбекистонда туризм тараққиёти», «Ўзбекистоннинг маънавий ва маданий тараққиёти» бўлимлари ва «Ўзбекистон-Буюк ипак йўли чорраҳасида» номли кўргазмаларда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2018 йил 18 апрелдаги 311255-991-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг қўлланилиши мустақиллик йилларида туризм соҳасида амалга оширилаётган ислоҳотлар ҳақида кенг маълумотлар беришда, шу билан бирга экспозиция орқали ёшларда тарихий-маданий ёдгорликларга бўлган ҳурмат ҳиссининг кучайишига имкон берган;
Фарғона водийсидаги тарихий - маданий ёдгорликларни яхлит мажмуа сифатида тарихий аҳамиятини сақлаб қолган ҳолда музейлаштирилиши бўйича илмий натижалардан Андижон вилоят тарихи ва маданияти давлат музейи экспозициясини қайта шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2018 йил 11 июлдаги 01-11-08-4781-сон маълумотномаси). Натижада тарихий - маданий ёдгорликларни асраб авайлаш, шуниндек музейга ташриф буюрувчиларнинг бой тарихимизга бўлган қизиқишнинг ортишига хизмат қилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish