Холмирзаев Нодиржон Низомжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ёшларнинг ижтимоий фаоллигини юксалтиришда меҳнат анъаналарининг ўрни», 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.2.PhD/Fal224.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона политехника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, PhD.03/27.02.2020.F.72.08.
Илмий раҳбар: Қамбаров Абдумутал Ахаджонович, фалсафа фанлари номзоди, доцент.
Расмий оппонентлар: Хусейнова Абира Амановна, фалсафа фанлари доктори; Тўйчиев Бердиқул Тўрақулович, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистондаёшлар ижтимоий фаоллигини юксалтиришда меҳнат анъаналарининг ўрни ва аҳамиятини ижтимоий-фалсафий ва илмий-назарий асослаш ҳамда ёшлар онгини эгоизм, ишсизлик, лоқайдлик каби иллатлардан халос қилиш, шунингдек, улар онгига дахлдорлик, фидоийлик, тадбиркорлик, ташаббускорлик каби сифатларни сингдиришбўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ёшларда меҳнат анъаналари бўлган бирлаштирувчилик, яратувчилик, ташаббускорлик сифатларини ривожлантиришда меҳнатсеварлик, ўз касбини улуғлаш омилларидан ҳамда устоз-шогирд тизимидан, шунингдек, миллий ва умуминсоний қадриятлардан оқилона фойдаланиш зарурияти мантиқий далилланган;
ёшлар фаоллигини юксалтиришда миллий анъана, қадриятлар ва тарбия тизимининг диалектик алоқадорлиги (таркибий тузилмаси, талаблари) ва детерминистик хусусиятлари (жисмоний, руҳий ва ахлоқий тарбия) муҳим аҳамиятга эга эканлиги меҳнат анъаналари ва меҳнат тарбияси тушунчалари контекстида илмий-назарий асосланган;
меҳнат муносабатларида ёшлар ижтимоий фаоллигига негатив таъсир кўрсатувчи рационалистик (касбий билим, малака ва кўникманинг етишмаслиги) ва праксиологик (лоқайдлик, масъулиятни ҳис этмаслик, дизадаптация) омилларни бартараф этишнинг “сабаб-оқибат” алоқадорлиги асосидаги ижтимоий-фалсафий моҳияти фалсафанинг умумийлик, хусусийлик ва алоҳидалик категориялари воситасида очиб берилган;
ёшларнинг ўзгарувчан меҳнат бозори шароитларига мослашишлари меҳнат маданияти тамойиллари (ташаббускорлик, стратегик мақсад, маркетинг саводхонлиги)ни тизимлаштириш ва ёш мутахасисларни режалаштириш, уларнинг фаолиятига баҳо бериш каби инновацион таъсир турларини такомиллашиб боришига боғлиқ эканлиги назарий жиҳатдан асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
ёшларда меҳнат анъаналари бўлган бирлаштирувчилик, яратувчилик, ташаббускорлик сифатларини ривожлантиришда меҳнатсеварлик, ўз касбини улуғлаш омилларидан ҳамда устоз-шогирд тизимидан, шунингдек, миллий ва умуминсоний қадриятлардан оқилона фойдаланиш зарурияти мантиқий далилланганлигига оид илмий-назарий хулосалардан А-1-099 рақамли «Ўзбекистоннинг барқарор стратегик тараққиётида фуқаролик жамиятини янада ривожлантириш ва маънавий-ахлоқий хавфсизликни таъминлаш концепцияларининг аҳамияти» мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 30 октябрдаги 89-03-4206-сон маълумотномаси). Натижада давримизнинг ёшлар олдига кўндаланг қўяётган замонавий ижтимоий фаоллик талаблари тўғрисида фалсафий мушоҳадаларини ифодалаб беришга хизмат қилган;
ёшлар фаоллигини юксалтиришда миллий анъана, қадриятлар ва тарбия тизимининг диалектик алоқадорлиги (таркибий тузилмаси, талаблари) ва детерминистик хусусиятлари (жисмоний, руҳий ва ахлоқий тарбия) муҳим аҳамиятга эга эканлиги меҳнат анъаналари ва меҳнат тарбияси тушунчалари контекстида илмий-назарий асосланганлигига оид назарий-методологик хулоса ва таклифлардан А-1-099 рақамли «Ўзбекистоннинг барқарор стратегик тараққиётида фуқаролик жамиятини янада ривожлантириш ва маънавий-ахлоқий хавфсизликни таъминлаш концепцияларининг аҳамияти» мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 30 октябрдаги 89-03-4206-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа доирасида ёзилган услубий кўрсатманинг илмий бойитилишига эришилган;
меҳнат муносабатларида ёшлар ижтимоий фаоллигига негатив таъсир кўрсатувчи рационалистик (касбий билим, малака ва кўникманинг етишмаслиги) ва праксиологик (лоқайдлик, масъулиятни ҳис этмаслик, дизадаптация) омилларни бартараф этишнинг “сабаб-оқибат” алоқадорлиги асосидаги ижтимоий-фалсафий моҳияти фалсафанинг умумийлик, хусусийлик ва алоҳидалик категориялари воситасида очиб берилганлигига оид хулоса ва таклифлардан Республикаси Маънавият ва маърифат марказининг 2019 йил 3 майдаги ПҚ-4307-сон «Маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорига асосан «Маънавият фестивали» ва «Бахтга хақли эл» шиори остида ўтказилган тадбирларнинг сценарийларини тайёрлаш ва амалга оширишда фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2019 йил 14 ноябрдаги 02-014-1534-сон маълумотномаси). Натижада ёшларнинг ижтимоий фаоллиги ортиши, маънавий қиёфасининг шаклланишига оид профилактик тадбирларда юқори самараларга эришилган;
ёшларнинг ўзгарувчан меҳнат бозори шароитларига мослашишлари меҳнат маданияти тамойиллари (ташаббускорлик, стратегик мақсад, маркетинг саводхонлиги)ни тизимлаштириш ва ёш мутахасисларни режалаштириш, уларнинг фаолиятига баҳо бериш каби инновацион таъсир турларини такомиллашиб боришига боғлиқ эканлиги назарий жиҳатдан асосланганлигига оид хулоса ва таклифлардан Ўзбекистон Ёшлар иттифоқининг Фарғона вилоят кенгаши томонидан, хизмат жараёнида фойдаланиш учун мувофиқлаштирувчи йўриқнома ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи Марказий Кенгашининг 2019 йил 4 ноябрдаги 04-13/4967-сон маълумотномаси). Натижада ёшларнинг меҳнат бозорларида касбига мос иш ўринларини топишлари, меҳнат муносабатларида, иш берувчи ва жамоа аъзолари орасида дўстона ишчанлик муҳитини яратиш жараёнига ҳизмат қилган.