Sayt test rejimida ishlamoqda

Умедова Шоҳида Нумановнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Академик лицей ва юқори синф ўқувчиларининг озиқ моддаларга бўлган физиологик талаби ва унинг қондирилиши (Қашқадарё ва Сурхондарё вилоятлари мисолида)», 03.00.08 – Одам ва ҳайвонлар физиологияси (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.PhD/B204.
Илмий раҳбар: Қурбанов Шониёз, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Қарши давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Қарши давлат университети, PhD.03/30.06.2020.В.70.03.
Расмий оппонентлар: Кучкарова Любовь Салижановна, биология фанлари доктори, профессор; Рўзиев Юнус Самандарович, биология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент. 
Етакчи ташкилот: Қорақалпоқ давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Қарши ва Термиз шаҳарлари шароитида академик лицей ва юқори синф ўқувчиларининг амалдаги овқатланишининг физиологик талабларга мослик даражасини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Жанубий Ўзбекистон шароитида ўқувчиларнинг амалдаги овқатланиши аниқланган ва шу ёшдаги организмнинг физиологик талабларидан келиб чиқиб, уларни қай даражада қондирилганлиги очиб берилган;
ўқувчиларнинг овқат рационида кальций, йод элементлари, С, А, D, В9, В12 витаминларининг меъёрдан камлиги, магний элементи, В1, В6 витаминларининг кўплиги, темир элементи ва PP витаминининг меъёрда эканлиги аниқланган;
ўқувчиларни амалдаги овқатланиши билан уларнинг ўқув юкламалари ҳамда янги жамоага адаптация бўлиш даражалари ўртасидаги боғлиқлик аниқланган;
ўқувчиларни амалдаги овқатланиши меъёр талабларига мос келмаслиги аниқланган ва бу ҳолат уларнинг тана вазни индекси (Кетле индекси)га таъсир этиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Академик лицей ва юқори синф ўқувчиларининг озиқ моддаларга бўлган физиологик талаби ва унинг қондирилиши бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Жанубий Ўзбекистон шароитида ўқувчиларнинг амалдаги овқатланиши шу ёшдаги организмнинг физиологик талабларидан келиб чиқиб, қай даражада қондирилганлигига оид хулосалардан Қорақалпоғистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар бошқармасида ноқулай экологик шароитда яшайдиган ўсмирлар соғлом овқатланишини таъминлаш чора-тадбирлари комплексини ишлаб чиқишда методик материал сифатида фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар бошқармасининг 2021 йил 7 январдаги 12/2/00-62-сон маълумотномаси). Натижада, бу Оролбўйидаги ноқулай шароитда яшовчи ўсмирлар саломатлигига атроф-муҳитнинг ноқулай омиллари ва экологик инқироз таъсирини камайтириш имконини берган;
ўқувчиларнинг истеъмол таомлари таркибида кальций ва йод моддаларининг, С, А, D, В9 ва В12 витаминларининг меъёрдан кам эканлигига доир хулосалардан №ФА-Ф-6-004 «Юрак-қон томир касалликларини даволашни адекват йўлларини ишлаб чиқиш учун юрак ва силлиқ мушак ҳужайралари истиқболли нишонларини модуляция механизмларининг коплекс тавсифи» мавзусидаги лойиҳада ўқувчиларнинг минерал моддалар билан таъминланганлик даражаларини аниқлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 27 январдаги 89.03-489-сон маълумотномаси). Натижада, аорта силлиқ мускул ҳужайраларидаги Ca миқдорини камайишини ва саркоплазматик ретикулумдан Са2+ ионлари транспортини ингибирлаш имконини берган. 

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish