Sayt test rejimida ishlamoqda

Баймирзаев Дилмурод Нематовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Иқтисодий фаолиятда хатарларни бошқариш тизимини такомиллаштириш (Наманган вилояти фермер хўжаликлари мисолида)”, 08.00.13 – “Менежмент”, 08.00.04 – “Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.3.PhD/Iqt603.
Илмий раҳбар: Маҳмудов Носир Маҳмудович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, PhD.03/30.12.2019.I.60.03.
Расмий оппонентлар: Умаров Илхомжон Юлдашевич, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Дадабоев Тўлқин Юсупжонович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади фермер хўжаликлари иқтисодий фаолиятида хатарларни бошқариш тизимини такомиллаштириш юзасидан илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
фермер хўжаликларида ишлаб чиқариш хатарини диверсификациялаш, қишлоқ хўжалиги экинларини етиштириш агротехнологиясини такомиллаштириш асосида пахта ва ғалла каби қишлоқ хўжалиги экинларини бошқа экинлар комбинацияси билан алмаштириш бўйича қўшимча имкониятлар асосланган;
қишлоқ хўжалигида хатарларни таъсир этиш даражаси ва кўлами бўйича бошқариш тизими асосида фермер хўжаликларида ишлаб чиқариш хатарини стратегик бошқаришда ҳар бир бошқарув бўғинининг аниқ вазифалари ишлаб чиқилган;
фермер хўжаликларида пахта ва буғдой ҳосилдорлигини вариациялаш асосида Наманган вилояти туманлари бўйича хатар даражасининг пасайиши асосланган;
ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг хавфсиз усулларини танлаш асосида фермер хўжаликларида ҳосилдорлик хатарининг салбий оқибатларини камайтириш механизми такомиллаштирилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Иқтисодий фаолиятда хатарларни бошқариш тизимини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
фермер хўжаликларида ишлаб чиқариш хатарини диверсификациялаш, қишлоқ хўжалиги экинларини етиштириш агротехнологиясини такомиллаштириш асосида пахта ва ғалла каби қишлоқ хўжалиги экинларини бошқа экинлар комбинацияси билан алмаштириш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси  Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 10 июлдаги 05/034-2102-сон маълумотномаси). Натижада Наманган вилоятининг пахта ва буғдой ҳосилдорлиги нисбатан зич корреляцияланган Мингбулоқ, Чуст ва Поп туманларидаги фермер хўжаликларида экинларни етиштиришнинг оптимал комбинацияларини такомиллаштирилган ҳолда буғдойдан кейин бўшаган 3,7 минг гектар экин майдонларида кўк озуқа экинларини етиштириш йўлга қўйилган, Косонсой туманидаги фермер хўжаликлари ишлаб чиқариш фаолиятини диверсификация қилиш бўйича чора-тадбирлар ишлаб чиқилган ҳамда ҳосилдорлик паст бўлган экин майдонлари ўрнида тупроқ унумдорлигини оширувчи дуккакли ва мойли экинлар етиштириш бўйича қўшимча имкониятлар ишлаб чиқаришга жалб этилган, шунингдек амалга ошиилган чора-тадбирлар натижасида экинларни суғоришда сув истеъмоли, фермер хўжаликларида иш ҳақи ва моддий сарф-харажатларни тежалишига эришилган;
қишлоқ хўжалигида хатарларни таъсир этиш даражаси ва кўлами бўйича бошқариш тизими асосида фермер хўжаликларида ишлаб чиқариш хатарини стратегик бошқаришда ҳар бир бошқарув бўғинининг аниқ вазифалари юзасидан таклифи Наманган вилояти фермер хўжаликлари фаолиятига бевосита таъсир этувчи ишлаб чиқариш инфратузилмаси ва бошқа институтционал тузилмалар фаолиятида фойдаланилган Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 10 июлдаги 05/034-2102-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф. Натижада Наманган вилоятида 2019 йилда минерал ўғитлар билан таъминланганлик даражаси ўтган йилга нисбатан 32 фоиз, ёнилғи-мойлаш материаллари билан таъминланганлик 15 фоизга ошган, сув таъминотидаги тақчиллик 20 фоизга қисқарган;
фермер хўжаликларида пахта ва буғдой ҳосилдорлигини вариация усулида аниқлаш асосида Наманган вилояти туманлари хатар даражаларининг мезонлари бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 10 июлдаги 05/034-2102-сон маълумотномаси). Натижада пахта ва ғалла ҳосилдорлиги вариация даражалари юқори бўлган туманлардаги фермер хўжаликларида ишлаб чиқариш хатарлари таъсирини юмшатиш бўйича йўл харитаси ишлаб чиқилиб, Наманган вилоятида буғдой ҳосилдорлиги вариация даражаси 2019 йилда 29,8 фоизга, пахта ҳосилдорлиги бўйича 2019 йилда 31,2 фоизга камайишига эришилган;
ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг хавфсиз усулларини танлаш асосида фермер хўжаликларида ҳосилдорлик хатарининг салбий оқибатларини камайтириш механизмини такомиллаштириш юзасидан берган таклифи Наманган вилояти Чуст, Косонсой ва Поп туманлари шароитида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 10 июлдаги 05/034-2102-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф асосида Наманган вилояти Чуст, Косонсой ва Поп туманларида ер шароити ва сув таъминоти оғир, паст рентабелли, охирги уч йилда пахта ҳосилдорлиги 15 центнердан кам бўлган пахта майдонларини қисқартириш ҳисобига рентабеллиги юқори бўлган қишлоқ хўжалиги экинларини етиштириш йўлга қўйилиб, вилоятда пахта ҳосилдорлиги 30 центнердан юқори бўлган фермер хўжаликларининг салмоғи ортган ва 2019 йилда 45,1 фоизга етган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish