Эшматов Сирожиддин Келдияровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Мева-сабзавотчилик тармоғида қўшилган қиймат занжирини ривожлантириш йўналишлари», 08.00.04–Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.4.PhD/Iqt1152.
Илмий раҳбар: Умурзаков Ўктам Пардаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти, DSc.03/30.01.2020.I.10.03.
Расмий оппонентлар: Эгамбердиев Фармонқул Турсунқулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Дусмуратов Раджапбай Давлатбаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.  
Етакчи ташкилот номи: Қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат соҳаси иқтисодиёти илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тaдқиқoтнинг мaқcaди мамлакатимизда мева-сабзавотчилик тармоғида қиймат занжирини шакллантириш ва ривожлантиришга қаратилган таклиф ва амалий тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мева-сабзавотчиликда қўшилган қиймат занжири модели (value chain model) ишлаб чиқилган ҳамда қиймат занжири босқичларида якуний нархнинг шаклланиши бўйича харажатлар улуши асосланган; 
мева-сабзавотлар ялпи ҳосили ишлаб чиқариш ҳажмига ер майдонлари, мева-сабзавотлар экспорти, қайта ишлаш ва совуқхона билан таъминланганлик даражаси каби омилларнинг (multiple regression) таъсир даражалари  баҳоланган;
мева-сабзавот маҳсулотларини сотиш тизимида қўшилган қийматнинг шаклланиши ва ривожланишига қаратилган 2030 йилгача бўлган прогнози ишлаб чиқилган;
мева-сабзавотчилик қиймат занжирининг институционал (Value Chain Institutional Mapping) харитаси ишлаб чиқилган, маҳсулотларни етиштириш ва экспорти ҳажмини оширишни давлат хусусий шериклик, сертификатлаш тизимини такомиллаштириш, ахборот таъминотини яратиш, маҳсулотларни тайёрлаш ва экспортини молиялаштириш каби инструментлар орқали рағбатлантириш йўналишлари таклиф қилинган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши Мева-сабзавотчилик тармоғида қўшилган қиймат занжирини ривожлантириш йўналишлари бўйича таклиф ва тавсиялар асосида:
мева-сабзавотчиликда қўшилган қиймат занжири моделини ишлаб чиқиш ҳамда қиймат занжири босқичларида якуний нархнинг шаклланишида харажатлар улушини аниқлаш бўйича таклифлари Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19 декабрдаги 05/032-4487-сон маълумотномаси). Натижада, сифатли хом ашё ва хизматлар билан таъминланиш занжирнинг маҳсулот етиштириш босқичида 15%, совитиш босқичида 10%, қайта ишлаш ва экспорт босқичларида 20% ҳамда чакана савдо босқичида 25 фоизга ошириш имконини берган;
мева-сабзавот маҳсулотларини етиштиришда турли омилларнинг таъсир даражасини баҳолаш бўйича услубий ёндашув Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19-декабрдаги 05/032-4487-сон маълумотномаси). Натижада, қайта ишлаш ва совуқхона билан таъминланганлик даражасининг бир бирликка ошиши ялпи ҳосилни мос равишда 1368,4 ва 2673,8 бирликка ошириш имконини берган;
мева-сабзавот маҳсулотларини сотиш тизимида қўшилган қийматни шаклланиши ҳамда маҳсулот етиштиришнинг 2030 йилгача бўлган прогноз параметрлари бўйичa тaклиф Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19-декабрдаги 05/032-4487-сон маълумотномаси). Натижада, мева-сабзавот маҳсулотларини чакана савдо босқичида картошка маҳсулотига қўшилган қиймат улуши – 19,7%, пиёз – 23,6% ташкил этганлиги асосланган ҳамда 2030 йилга бориб ялпи ҳосил миқдорининг 19279,2 минг тоннага етиши прогноз қилинган;
мева-сабзавотчилик қиймат занжирининг институционал харитасини ишлаб чиқиш, маҳсулотларни етиштириш ва экспорт ҳажмини оширишни рағбатлантириш бўйича таклифлари Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга татбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19-декабрдаги 05/032-4487-сон маълумотномаси). Натижада, коопера-тивга аъзо бўлиш кичик ишлаб чиқарувчиларга маҳсулот етиштириш харажатларини 30%, сақлашни 70%, транспортни 80%, экспортни 90% ва маслаҳат хизматлари харажатларини 60 фоизга қисқартириш имконини берган.