Раззаков Собиржон Жураевичнинг

фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Мустаҳкамлиги кичик материаллардан тикланган хусусий тураржой уйларининг конструкциявий ва сейсмик хавфсизлигини баҳолаш», 05.09.01–Қурилиш конструкциялари, бинолар ва иншоотлар (техника фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.1.DSc/T8.

Илмий маслаҳатчи: [Рўзиев Қодиржон Исмоилович], техника фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган муҳандислик-педагогика институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент архитектура-қурилиш институти, Тошкент темир йўл муҳандислари институти, Самарқанд давлат архитектура-қурилиш институти ва Наманган муҳандислик-қурилиш институти, DSc.27.06.2017.Т.11.01.

Расмий оппонентлар: Абдурашидов Кобил Садикович, техника фанлари доктори, профессор, академик; Ходжаев Аббос Агзамович, техника фанлари доктори, профессор; Щипачева Елена Владимировна, техника фанлари доктори, профессор.

Етакчи ташкилот: «Қишлоққурилишлойиҳа» МЧЖ.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: мустаҳкамлиги кичик материаллардан тикланган хусусий тураржой уйлар конструкциявий ва сейсмик хавфсизлигини баҳолаш ва оширишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

конструкциявий ва сейсмик хавфсизлигини таъминлаш мақсадида мустаҳкамлиги кичик материаллардан тикланган тураржой уйларнинг ҳисоблаш услубияти ишлаб чиқилган;

терим материалининг физик-механик ва деформатив характеристикаларини аниқлашда экспериментал-назарий ёндашуви ишлаб чиқилган;

“Синч” турдаги уйлар ёғоч каркаси эгилувчи элементларидаги кучланишга бўйлама кучнинг таъсири асосланган;

бўйлама кучдан асосий эгувчи моментни камайишини эътиборга олган ҳолда “Синч” турдаги уйларнинг эгилувчи ёғоч каркас элементларидаги нормал кучланишни ҳисоблаш такомиллаштирилган;

“Синч” туридаги уйлар ёғоч каркаси элементларида ёғоч толалари бўйлаб пластик деформациянинг ривожланиш характерини юкланиш даражаси ва юклаш цикллар сонига боғлиқлиги асосланган;

сейсмик таъсирни берувчи куч бериш қурилмаси-йўналтирилган ҳаракатли вибростенд ёрдамида мустаҳкамлиги кичик материаллардан тикланган уйлар хусусий тебранишлари динамик характеристикаларини аниқлашга экспериментал ёндашув ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:

Мустаҳкамлиги кичик материаллардан тикланган хусусий тураржой уйларининг конструкциявий ва сейсмик хавфсизлигини баҳолаш бўйича ишлаб чиқилган натижалар асосида:

сейсмик таъсирга ҳисоблашнинг соддалаштирилган муҳандислик услубияти, девори кучайтирилган уйларнинг динамик характеристикалари, ўқ бўйича куч ва эгилиш шароитидаги ёғоч элементлар ҳисоби, мустаҳкамлиги кичик материаллардан тикланадиган якка тартибдаги тураржой уйларини кучайтириш ва лойиҳалаш бўйича илмий натижалар Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура ва қурилиш қўмитаси Наманган ва Андижон вилоятлари бош бошқармалари тасарруфидаги ҳудудий тизим ташкилотларига жорий қилинган (Давлат архитектура-қурилиш қўмитасининг 2016 йил 2 ноябрдаги 6990/15-03-сон маълумотномаси). Илмий-тадқиқот натижаларини қўллаш жараёнида меҳнат сарфини    30% га камайтиришга эришилган;

ишлаб чиқилган ҳисоблаш усули ва кучланганлик-дефорцияланувчанлик ҳолатини баҳолаш комплекс дастурлари ва терим материалини физик-механик характеристикаларини аниқлашга эксперименталь-назарий ёндашув услубияти илмий натижалари Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура ва қурилиш қўмитасининг Андижон ва Фарғона вилоятлари ҳудудий бошқармалари давлат экспертизаси, архитектура ва қурилиш назорати ташкилотларига жорий қилинган (Давлат архитектура-қурилиш қўмитасининг 2016 йил 2 ноябрдаги 6990/15-03-сон маълумотномаси). Илмий-тадқиқот натижалари қурилиш назорати ва лойиҳаларни текшириш ишларига сарфланадиган вақтни 1,3 мартага қисқартириб, иш фаолияти самарадорлигини янада ошириш имконини берган.

диссертация тадқиқотида олинган тебранишни бир хил частотада ушлаб турувчи ва созлаш имконияти бўлган вибростенд, А-3-122–«Хомашёни табиий хусусиятларига таъсир қилмасдан майда ифлосликлардан тозалайдиган қурилмани яратиш» грант лойиҳасида (2014–2015) тебранма тўрли юза ёрдамида тозалаш имконини берадиган қурилмани яратишда фойдаланилган (Фан ва технологияларни ривожлантиришни мувофиқлаштириш қўмитасининг 2016 йил 28 октябрдаги ФТК-02-13/725-сон маълумотномаси). Илмий-тадқиқот натижаларининг қурилмада қўлланилиши тўрли юзаларни устувор ишлашини таъминлаш имконини берган.