Курбанов Музаффар Абдумуталибовичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек, усмонли турк, инглиз ва рус тилларида новербал мулоқотни ифодаловчи воситалар тадқиқи”, 10.00.06 - Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.2.PhD/Fil155. 
Илмий раҳбар: Собиров Абдулҳай Шукурович, филология фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.60.02.
Расмий оппонентлар: Зияев Аваз Ихтиёрович, филология фанлари доктори;  Саидхонов Маъмуржон Муҳаммедович, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек, усмонли турк, инглиз ва рус тилларида новербал мулоқот воситаларининг грамматик, услубий, прагматик, этнопсихологик, лингвомаданий хусусиятларини чоғиштириш асосида аниқлашдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
муайян тил соҳиблари ўртасида, шунингдек, миллатларо мулоқотлар жараёнларида, айниқса, масофавий мулоқотда вербал воситаларга нисбатан новербал воситаларнинг аҳамияти кучайиб, замонавий илм-фан ва техника тараққиётида қўлланиш доирасининг кенгайиб бораётгани ўзбек, рус, инглиз, усмонли турк тили материаллари асосида очиб берилган;    
вербал (ВВ) ва новербал воситаларнинг (НВ) ўзаро қўлланиш тартибига кўра 3 та: ВВ > НВ, ВВ = НВ ва ВВ < НВ қолипларининг янги кўринишлари аниқланган; 
новербал мулоқотни ифодаловчи воситаларнинг кинесика, вокалика, табиий хусусият, гаптика, проксемика, хрономика, окулексика, артефакт, эстетика, гастика, ольфактика, системология, графика, экстралингвистика, мимика, товуш белгилари, пауза ва локомоция каби 18 та гуруҳи аниқланган.
ўзбек тилшунослигида илк бор нутқда вербал воситалар орқали ифодалана олиш хусусиятига кўра новербал ва паралингвистик воситалар тушунчалари ишлаб чиқилган;
маданият, санъат, касб-кор, ҳунар, илм-фан, техника, ишлаб чиқариш тараққиёти билан боғлиқ новербал воситаларни кодлаштириш ва декодлаштириш йўли билан уларни ҳам оғзаки, ҳам ёзма мулоқотга кўчириш мумкинлиги, айрим вазиятларда нутқда новербал воситалар тингловчи учун тушунарсиз, иккиламчи ёки кўп маъноли вазифаларни ўтаб беришининг назарий ва амалий аҳамияти илк бор ўзбек, усмонли турк, инглиз ва рус тиллари кесимида чоғиштириш асосида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбек, усмонли турк, инглиз ва рус тилларида новербал мулоқотни ифодаловчи воситаларнинг чоғиштирма тадқиқи юзасидан эришилган илмий натижалар асосида:
ўрганилаётган тиллардаги новербал мулоқот, паралингвистик воситалар ва маданиятлараро мулоқот компетентлиги бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари чет тили ва маданиятини ўқитишда талабаларнинг билим ва кўникмаларини ошириш, такомиллаштириш ва ривожлантиришга доир таклиф ва тавсияларидан ERASMUS+ дастурининг IQAT − "Enhancing capacities in implementation of institutional quality assurance systems and typology using bologna process principles" мавзусидаги 561685-EPP-1-2015-1-CZ-EPPKF2-CBHE-JP- рақамли халқаро лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 25 сентябрдаги 89-03-3550-сон маълумотномаси). Натижада олий таълим тизимида чет тили ва маданиятини ўқитишда талабаларнинг билим ва кўникмаларини оширишда қўлланиладиган асосий воситалар ва усуллар, таълим сифатини таъминлашда ўқитиш методологияси такомиллашган;
туркий тилларнинг миллий новербал воситалари ва маданиятлараро мулоқот хусусиятларига оид тадқиқот материалларидан Италиянинг Пиза университети Филология, адабиёт ва лингвистика департаменти профессорлари томонидан Марказий Осиё тиллари ва маданиятини ўрганиш билан шуғулланаётган талабаларига маъруза матнлари ва ўқув қўлланмалар тайёрлашда ҳамда ERASMUS+ Key Action 1 International Credit Mobility халқаро лойиҳасини амалга ошириш ва белгиланган вазифаларни бажаришда кенг фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 25 сентябрдаги 89-03-3550-сон маълумотномаси). Натижада туркий тилларнинг миллий новербал воситалари ва маданиятлараро мулоқот хусусиятларига оид қарашлар мукаммаллашган;
мулоқотимизга инглиз ва рус тилларидан кириб келган имо-ишора ҳаракатлари ва семиотик белгиларнинг мазмун-моҳияти, новербал мулоқотда ифодаланиши ва аҳоли ўртасида қўлланишида маънавий бегоналашувнинг юзага келиши тавсифи ва умумий тенденциялар таҳлилидан ОТ-Ф-1-17-рақамли “Маънавий бегоналашувнинг олдини олишда шахс фаоллигини оширишни ижтимоий-педагогик тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 25 сентябрдаги 89-03-3550-сон маълумотномаси). Натижада “Андижон вилоятида аҳолининг маънавий бегоналашувидаги ҳудудий тафовутлар” харитаси тайёрланган;
новербал (паралингвистик) воситалардан тасвирий санъат ва миллий маданиятни ифода этишда фойдаланиш бўйича йиғилган маълумотлар, ўқитиш методикаси ва ижтимоий-маданий типологиясини таъминлашга оид хулосалар, тажриба алмашинув натижаларидан  Миллий рассомлик ва дизайн институти Санъат тарихи мутахассислиги магистрларига “Бадиий таҳлил тамойиллари”, “Бош кийим ва аксессуарларни лойиҳалаш”, “Аудиовизуал санъатда медиа ва комуникациялар”, “График дизайнда семиотика ўрни”, “Реклама – алоқа воситаси сифатида” фанларидан қўлланма ва илмий рисолалар тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Бадиий Академиясининг 2020 йил 26 октябрдаги 01-17/477-1143-сон маълумотномаси). Натижада миллий маданиятни акс эттиришда новербал воситалар ва моддий, медиал материалларнинг уйғунлашишига доир тажрибалар мукаммаллашган.