Абдуллаева Умида Курбановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Сурункали хеликобактер билан ассоцияланган гастритларда атрофик трансформация хавфини башоратлаш» 14.00.05 – Ички касалликлар (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.4.PhD/Tib1068.
Илмий раҳбар: Собирова Гузал Наимовна, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослашган терапия ва тиббий реабилитация илмий-амалий  тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, DSc.04/30.12.2019.Tib.30.02.
Расмий оппонентлар: Шодикулова Гуландом Зикрияевна, тиббиёт фанлари доктори; Хайруддинов Рафик Вахидович, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқоднинг мақсади: Сурункали гастрит билан оғриган беморларда патоморфологик ва функционал боғлиқликларни баҳолаш ва кейинчалик ошқозонда атрофик, мета- ва диспластик жараёнлар хавфини башоратлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
сурункали гастритда ошқозон шиллиқ қавати атрофиясини ташхислаш учун тавсия этилган пепсиноген I ва пепсиноген II ни аниқлашга асосланган ноинвазив усулнинг афзаллиги исботланган;
ошқозон шиллиқ қавати атрофик жараёнлари ташхисида пепсиноген I ва пепсиноген II серологик маркерлари инвазив морфологик текшириш (OLGA тизими)га муқобил усул сифатида асосланган;
сурункали H. pylori ассоцияланган гастрит билан оғриган беморларда ошқозон шиллиқ қавати атрофик жараёнларини баҳолашда пепсиногенларнинг миқдори прогностик маркер сифатида исботланган;
илк марта Бухоро вилояти мисолида нокардиал ошқозон саратони билан касалланишнинг сабаби сифатида H. pylori ассоцияланган атрофик гастритнинг аҳамияти аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Сурункали H. pylori билан ассоцирланган гастритда атрофик жараёнларни серологик  ташхислаш бўйича олинган илмий натижалар  асосида:
сурункали гастритда минтақавий хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда атрофик ўзгаришларни эрта ташхислаш бўйича илмий тадқиқотнинг натижалари асосида ишлаб чиқилган «Сурункали гастритда минтақавий хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда атрофик ўзгаришларни эрта ташхислашнинг янги усули» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 9 октябрдаги 8н-р/337-сон маълумотномаси). Ушбу услубий тавсиянома ошқозон шиллиқ қавати атрофик жараёнларини эрта ташхислаш ва олдини олиш имконини берган;
сурункали гастритда минтақавий хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда ошқозонда атрофик жараёнларни эрта ташхислаш бўйича илмий тадқиқотнинг натижалари асосида ишлаб чиқилган «Сурункали гастритда минтақавий хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда ошқозонда атрофик жараёнларни эрта ташхислаш алгоритми» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 23 ноябрдаги 8н-р/468-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома аҳоли орасида ошқозон шиллиқ қаватидаги атрофик ўзгаришларини эрта босқичларида аниқлаш имконини берган;
сурункали H. pylori билан ассоцирланган гастритнинг серологик жиҳатлари бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Бухоро филиали ва Бухоро вилоят кўп тармоқли тиббиёт марказининг амалиётига тадбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 26 ноябрдаги 8н-д/207-сон маълумотномаси). Олинган натижаларни амалиётга татбиқ этиш диагностика сифатини оширишга, касалликнинг ривожланиш хавфини ва оғирлигини башорат қилишга, касалхонада бўлиш муддатини қисқартиришга ва шу билан беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга имкон яратган.