Маҳмудова Маҳаббат Мадиримовнанинг
фалсафа доктори  (PhD)  диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий қоидалар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда тиббиётнинг терапия йўналиши: ҳолати, ўзгаришлар ва муаммолар (1917-2017 йиллар)”, 07.00.02- Фан ва технологиялар тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.1.PhD/Tar654.
Илмий раҳбар: Шадманова Санавар Базарбаевна, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиали.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Абу Райхон Беруний номидаги Шарқшунослик институти, DSc.02/30.12.2019.Tar.44.01.
Расмий оппонентлар:  Искандарова Шаҳноза Тўлқиновна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Мўминова  Гавҳар Эсоновна, тарих фанлари доктори, доцент.  
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат стоматология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда тиббиётнинг терапия йўналишининг пайдо бўлиши, ҳолати ва тараққиёт босқичларини очиб беришдан иборат.
III.   Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистонда 1917-2017 йилларда тиббиётнинг терапия соҳаси   мутахассислар тайёрлаш ва касалхоналар барпо этиш (1917-1960 йиллар), илмий-тадқиқот институтлари фаолиятини ривожлантириш (1970-1990 йиллар), ихтисослаштирилган терапевтик хизматнинг ривожланиши ҳамда хусусий секторнинг терапия йўналишига жалб этилиши (1991-2017 йиллар) каби учта босқичда шаклланганлиги аниқланган;
Ўзбекистонда тиббиётнинг терапия йўналиши бўйича мутахассислар 1920-йиллардан тайёрлана бошлаганлиги, шунингдек урушдан кейинги даврларда шаҳар ва қишлоқлардаги тиббиёт муассасаларининг моддий техник базаси мустаҳкамланиб юқумли касалликларга қарши кураш олиб борилганлиги натижасида мамлакатда вабо, ўлат, ришта, оддий чечак трахома каби эпидемик турдаги безгак касалликлари тугатилганлиги аниқланган;
мустақиллик йилларида бирламчи терапевтик тиббий ёрдам билан ихтисослаштирилган терапевтик тиббий хизматларнинг узвий ҳолда ривожланиши натижасида терапия йўналишининг таркибий қисмларидан бўлган гастроэнтерология, пулмонология, нефрология, кардиология, гематология, ревматология, юқумли касалликлар ва эндокринология соҳаларида ихтисослаштирилган шифохоналар фаолияти йўлга қўйилганлиги исботланган;
мустақиллик йилларида “Саломатлик – 1, 2, 3” дастурлари асосида аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш тизимида қишлоқ врачлик пунктлари, оилавий поликлиникалар, тез тиббий ёрдам станциялари вужудга келиши натижасида катта ёшдагилар ва болаларга  кўрсатилаётган терапевтик хизмат кўлами кенгайиб, аҳолининг юқумли (грипп, сариқ, безгак, пневмония) ва ички касалликлар (юрак-томир, ўпка, ошқозон-ичак) билан оғриш кўрсаткичлари камайганлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 1917-2017 йиллардаги Ўзбекистонда тиббиётнинг терапия йўналиши тарихига доир олинган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
Ўзбекистонда 1917-2017 йилларда тиббиётнинг терапия соҳаси   мутахассислар тайёрлаш ва касалхоналар барпо этиш (1917-1960 йиллар), илмий-тадқиқот институтлари фаолиятини ривожлантириш (1970-1990 йиллар), ихтисослаштирилган терапевтик хизматнинг ривожланиши ҳамда хусусий секторнинг терапия йўналишига жалб этилиши (1991-2017 йиллар) каби учта босқичда шаклланганлиги бўйича олинган хулосалардан Хоразм Маъмун академиясида 2016-2017 йилларда  амалга оширилган “Хива хонлари давлат архиви (2-жилд)” мавзусидаги амалий лойиҳани тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2020 йил 10 мартдаги  3/1255-699-сон маълумотномаси). Натижада мустабид даврда ва мустақиллик йилларида терапия соҳаси аҳволи ва ривожини ҳолисона ёритиш имкони яратилган;
Ўзбекистонда терапевтик муолажаларнинг ташкил этилиши тарихи, тўпланган тажриба, ёрқин из қолдирган врачларнинг ҳаёти ва фаолиятига доир маълумотлар Хоразм вилоят соғлиқни сақлаш бошқармасининг фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 25 декабрдаги 8п-д/250-сон маълумотномаси). Натижада соғлиқни сақлаш сохаси ходимларининг тарихий дунёқараши, ўз касбининг ўтмиши ва бугунги кунини теран англаш, садоқат ва ватанпарварлигини кучайтиришга имкон берган;  
Абу Али ибн Сино ўз амалий фаолиятида қўллаган ички касалликларни даволашдаги илғор усуллар, парҳез таомларнинг аҳамияти, овқатланиш ва бадан тарбия гигиенаси ҳақидаги материаллардан 2018-2019 йилларда Бухоро ва Хоразм вилоятлари соғлиқни сақлаш муассасалари фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ибн Сино жамоат фондининг 2019 йил 25 декабрдаги 1/282-сон маълумотномаси). Натижада  замонавий диетологияда  тўпланган тажриба, врачларнинг ҳаёти ва фаолияти, терапия йўналишининг тарихи тўғрисидаги  янги маълумотлар пировард натижада мамлакатимиз ички тиббиётининг ҳолати, ривожланиши,  анъаналари, зиддиятли ўзгаришларни аниқлаш, уларнинг сабаб ва оқибатларини холисона баҳолашга имкон берган.