Sayt test rejimida ishlamoqda

Тошболтаева Тожихон Абдилҳамидовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Фазлий Намангоний: “Мажмуаи шоирон”да анъанавийлик ва ўзига хослик », 10.00.02 – Ўзбек адабиёти.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.3.PhD/Fil961.
Илмий  раҳбар: Жўраев Ҳабибулло Абдусаломович, филология фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи:  Қўқон давлат педагогика институти.
ИК  фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона  давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Тожибоева Муқаддас Абдураҳимовна, филология фанлари доктори,  Жўрабоев Отабек Рустамбек ўғли, филология фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот номи: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Абдулкарим Фазлий Намангоний адабий меросининг ўзбек ва тожик адабиётидаги, хусусан, “Мажмуаи шоирон”нинг ўзбек тазкирачилигидаги ўрни ва ўзига хослиги, Қўқон адабий ҳаётидаги мавқеини аниқлаш ва тиклаш, тазкирада зикр этилган маълумотлар ҳамда шоирлар асарларининг адабий-бадиий ва маърифий қимматини белгилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“Мажмуаи шоирон” мавжуд тазкиралардан фарқли ўлароқ, зуллисонайнлик анъаналари асосида ёзилганлиги, шоирлар ижод намуналарининг тўлиқ ҳолда ҳавола қилинганлиги, баён услуби (назмда ёзилганлиги), татаббуъларнинг девон тузиш анъаналари асосида жойлаштирилганлиги билан фарқланиши, тазкирадаги анъанавийлик ва янгиланиш масалалари ёритилиши  асосланган;
тазкира умумий мундарижасининг дастлабки маснавийларида шеърлари келтирилган шоирлар ҳақидаги дарж ва фазллар орқали ХIХ аср биринчи чорагида ижод қилган, ўзбек адабиёти тарихида ҳали номлари маълум бўлмаган шоирлар ҳақида маълумотларга эга бўлиш мумкинлиги аниқланган;  
“Мажмуаи шоирон” ўзбек мумтоз адабиётида алоҳида аҳамиятга молик тазкира бўлиб, мажмуада зикр этилган 88 нафар ижодкор ва уларнинг асарлари кўп асрлик миллий адабиётимиз тарихида чинакам “олтин давр” яратганлиги илмий-назарий жиҳатдан асосланган;
Қўқон адабий муҳити лирик ва эпик асарлар билан бир қаторда, тазкира ва баёзлар тузилган адабий марказ эканлиги илмий далиллар асосида исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қўқон адабий муҳитини ўзида акс эттирган “Мажмуаи шоирон” тазкирасидаги  анъанавийлик ва ўзига хослик масалаларига бағишланган мазкур тадқиқот натижалари асосида:
“Мажмуаи шоирон” ўзбек мумтоз адабиётида алоҳида аҳамиятга молик тазкира бўлиб, мажмуада зикр этилган 88 нафар ижодкор ва уларнинг асарлари кўп асрлик миллий адабиётимиз тарихида чинакам “олтин давр” яратганлигига оид хулосалар А-1-099 рақамли 2015-2017 йилларда бажарилган “Ўзбекистоннинг барқарор стратегик тараққиётида фуқаролик жамиятини янада ривожлантириш ва маънавий-ахлоқий хавфсизликни таъминлаш концепцияларининг аҳамияти” мавзусидаги фундаментал лойиҳасида   фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 4 сентябрдаги  89-03-30-78-сон маълумотномаси). Натижада 2017 йилда нашр этилган “Баркамол инсонни тарбиялаш – давр талаби” номли ўқув-услубий кўрсатма маънавий янгиланишлар ва уларнинг замонавий баркамол инсон тарбиясига таъсири билан боғлиқ илмий материаллар билан бойитилган; 
тазкира умумий мундарижасининг дастлабки маснавийларида шеърлари келтирилган шоирлар ҳақидаги дарж ва фазллар орқали ХIХ аср биринчи чорагида ижод қилган, ўзбек адабиёти тарихида ҳали номлари маълум бўлмаган шоирлар ҳақида маълумотларга эга бўлиш мумкинлиги аниқланганлигига оид таҳлиллардан 2003-2007 йилларда бажарилган Ф – 7.2.1 рақамли  “Умумий ўрта таълим мактаблари, академик лицейлар ва касб-ҳунар коллежларида ўзбек тили ва адабиёти фанларини ўқитишнинг иннавацион методлари” мавзусидаги  фундаментал лойиҳанинг” “Ўрта таълим мактабларида ўзбек мумтоз адабиёти фанини иннавацион методлар асосида ўргатиш” бобида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 4 сентябрдаги 89-03-30-78-сон маълумотномаси). Натижада фундаментал лойиҳадаги маълумотлар Қўқон адабий муҳити шоирлари ижоди ҳақидаги қайдлар билан бойиган; 
“Мажмуаи шоирон” ўзбек адабиёти тарихи учун улкан аҳамиятга молик тазкира эканлиги, тазкирада зикр этилган 88 шоир ва уларнинг асарлари кўп асрлик ўзбек адабиёти тарихида чинакам “олтин давр” яратганлиги тазкира таҳлили орқали аниқланганлигига оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги “Қўқон давлат музей қўриқхонаси” адабиёт тарихи бўлимига оид экспонат ва материаллар кўргазмасини ташкил этишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият Вазирлиги Қўқон давлат музей қўриқхонасининг 2020 йил 6 июндаги 23-сон маълумотномаси). Натижада  музей фондининг “Қўқон адабий муҳити” бўлими янги маълумотлар билан тўлдирилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish