Хидоятуллаев Алишер Тоировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Аккредитивни фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солиш», 12.00.03 – Фуқaролик ҳуқуқи. Тaдбиркорлик ҳуқуқи. Оилa ҳуқуқи. Xaлқaро xуcуcий ҳуқуқ (юридик фанлар). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.2.PhD/Yu45.
Илмий раҳбар: Саид Саидахрарович Гулямов, юридик фанлар доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.01.  
Расмий оппонентлар: Караходжаева Дилором Мамировна, юридик фанлар доктори, профессор; Насриев Илҳом Исмоилович, юридик фанлар доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади Аккредитивни фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солишни такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мамлакатнинг инвестициявий жозибадорлигини ошириш мақсадида чет эл банклари иштирокидаги аккредитив бўйича халқаро ҳисоб-китоб операциялари Халқаро савдо палатасининг стандартлари асосида амалга оширилиши зарурати асослаб берилган;
аккредитив тўловчи томонидан тўланган ёки тўланиши лозим бўлган маблағ шартнома шартлари бажарилганлигини тасдиқловчи ҳужжатлар тақдим қилинган тақдирда, маблағлар олувчининг ҳисобига ўтказилишига доир банкнинг шартли мажбурияти эканлиги асосланган;
фуқаролик ҳуқуқи субъектлари ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китобларни оптималлаштириш мақсадида аккредитивга ариза фармойиш, топшириқнома ёки талабнома шаклида қоғоз ёки электрон тарзда тақдим этилиши мумкинлиги асослантирилган;
аккредитив бўйича ҳисоб-китоблар тўлов пул маблағларини ўтказиш орқали амалга оширилган тақдирда, пул маблағларини тегишли йўллар билан ўтказиш орқали тўловнинг якунланишини қонунчиликда белгилаш таклиф этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ўзбекистон Республикасида аккредитивни фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солишга қаратилган тадқиқот иши бўйича олинган илмий натижалар асосида:
чет эл банклари иштирокидаги аккредитив бўйича халқаро ҳисоб-китоб операциялари Халқаро савдо палатасининг стандартлари асосида амалга оширилиши ҳақидаги таклиф “Нақд пулсиз ҳисоб-китоблар тўғрисида”ги низом (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2020 йил 13 апрелда рўйхатдан ўтказилган, рўйхат рақами 3229)нинг 79-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг 2021 йил 1 февралдаги 38-17/138-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг жорий этилиши аккредитив ҳисоб-китобларда халқаро стандартлар қўлланилиши шартлари аниқлаштирилишига хизмат қилган;
аккредитив тўловчи томонидан тўланган ёки тўланиши лозим бўлган маблағ шартнома шартлари бажарилганлигини тасдиқловчи ҳужжатлар тақдим қилинган тақдирда, маблағларни олувчининг ҳисобига ўтказилишига доир банкнинг шартли мажбурияти эканлиги ҳақидаги таклиф “Нақд пулсиз ҳисоб-китоблар тўғрисида”ги низом (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2020 йил 13 апрелда рўйхатдан ўтказилган, рўйхат рақами 3229)нинг 1-банди қоидаларини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг 2021 йил 1 февралдаги 38-17/138-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши ҳуқуқни қўллаш амалиёти учун аккредитивнинг аниқ ва тушунарли таърифи ишлаб чиқилишига имкон берган;
аккредитивга ариза фармойиш топшириқнома ёки талабнома шаклида қоғоз ёки электрон тарзда тақдим этилиши ҳақидаги таклиф Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 1 ноябрдаги “Тўловлар ва тўлов тизимлари тўғрисида”ги ЎРҚ–578-сон қонунининг 45-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар қўмитасининг 2021 йил 15 февралдаги 04/1-173-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг жорий қилиниши нақд пулсиз ҳисоб шакли ҳисобланган аккредитив бўйича фармойишни тақдим этиш шакли ва тартибини такомиллаштириш, аккредитив мажбуриятларини бажариш механизми аниқ ва самарали фаолият кўрсатишига хизмат қилган; 
аккредитив бўйича тўлов пул маблағларини ўтказиш орқали амалга оширилса, тўловни якунлаш пул маблағларини тегишли йўллар билан ўтказиш якунланган пайтда юз бериши ҳақидаги таклиф Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 1 ноябрдаги “Тўловлар ва тўлов тизимлари тўғрисида”ги ЎРҚ–578-сон қонунининг 50-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар қўмитасининг 2021 йил 15 февралдаги 04/1-173-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг жорий қилиниши аккредитив мажбуриятини бажариш вақти аниқ белгиланишига хизмат қилган.