Хусанова Дилором Шавкатовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Туризм соҳаси субъектларини инновацион ривожлантириш стратегиясининг молиявий механизмини такомиллаштириш», 08.00.07 – Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4.PhD/Iqt1324.
Илмий раҳбар: Зайналов Жахонгир Расулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент молия институти, DSc.03/30.12.2019.I.17.01.
Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Султонбоева Мунира Баходировна, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади туризм соҳаси субъектларини инновацион ривожлантириш стратегиясининг молиявий механизмини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
давлат томонидан субсидиялашни қўллаш асосида туркорхоналарни инновацион соҳасига инвестициялар жалб қилиш имкониятини ошириш асосланган;
туркорхоналарнинг самарадорлигини, фойдасини, даромадини ошириш, турмаҳсулот нархини, харажат ва рискларни минималлаштириш бўйича туризм соҳасини молиявий тартибга солишни кластер-тармоқли ёндашув схемаси ишлаб чиқилган;
ҳудуднинг инновацион саъй-ҳаракатларини ифодаловчи материал сиғимини моддий ва молиявий ресурсга нисбати мультипликатори асосида туркорхоналарни рақобатбардошлигини баҳолаш таклиф қилинган;
туркорхоналарни инновацион ривожланиш стратегиясини белгилаш асосида турмахсулотларни яратишни молиялаштиришнинг 2030 йилгача прогнози ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Туризм соҳаси субъектларини инновацион ривожлантириш стратегиясининг молиявий механизмини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
давлат томонидан субсидиялашни қўллаш асосида туркорхоналарни инновацион соҳасига инвестициялар жалб қилиш имкониятини ошириш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат Қўмитаси томонидан туркорхоналар фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат Қўмитасининг 2020 йил 15 октябрдаги 02-16/4822-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий қилиниши натижасида туркорхоналарнинг инновацион соҳасида меъёрий-ҳуқуқий базани яратишга, соҳага инвестициялар жалб қилинишига олиб келадиган стратегик йўналиш сифатида уларнинг инновацион фаоллигини ошириш, инновацион турмаҳсулотлар ва давлат томонидан амалга оширилаётган ҳаракатлар бўйича қарорлар қабул қилиш имконини берган;
туркорхоналарнинг самарадорлигини, фойдасини, даромадини ошириш, турмаҳсулот нархини, харажат ва рискларни минималлаштириш бўйича туризм соҳасини молиявий тартибга солишни кластер-тармоқли ёндашув схемаси ишлаб чиқиш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат Қўмитаси томонидан туркорхоналар фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат Қўмитасининг 2020 йил 15 октябрдаги 02-16/4822-сон маълумотномаси). Натижада, туркорхоналарнинг самарадорлигини, фойдаси ва даромадини ошириш, турмаҳсулот нархи, харажат ва рискларни минималлаштириш индикаторларини амалда қўллаш имконини кенгайтирган, ҳамда туристларга кўрсатилган инновацион хизматлардан кўрилган фойда 12,5 фоизга оширилган;
ҳудуднинг инновацион саъй-ҳаракатларини ифодаловчи материал сиғимини моддий ва молиявий ресурсга нисбати мультипликатори асосида туркорхоналарни рақобатбардошлигини баҳолаш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат Қўмитаси томонидан туркорхоналар фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат Қўмитасининг 2020 йил 15 октябрдаги 02-16/4822-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу мультипликатор туризм соҳасидаги рақобатбардош субъектларни баҳолаш учун асос бўлиб хизмат қилган, умумий инновацион самарани аниқлашга имкон яратган, турмаҳсулотнинг ўсиш даражасини аниқлаш имконини берган, давлат манфаатларини ҳисобга олиш имкони яратилган, сайёҳлик корхоналарида молиявий ва моддий ресурслардан оқилона фойдаланиш туристик маҳсулотдан тушган тушумларнинг умумий ҳажмини кўпайтиришга хизмат қилган;
туркорхоналарни инновацион ривожланиш стратегиясини белгилаш асосида турмахсулотларни яратишни молиялаштиришнинг 2030 йилгача прогнозини ишлаб чиқиш бўйича таклифи Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари Кенгаши томонидан инновацион ривожланиш стратегиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари Кенгашининг 2021 йил 20 январдаги 02/06-49-сон маълумотномаси). Натижада, тижорат банклари, венчур ва бошқа молиявий институтлар фондлари маблағларидан туристик фаолият билан шуғулланишга эҳтиёжи бўлган уй хўжаликлари иштирокини ва уларни асосий капиталига нисбатан салмоғини 20 фоизга етказиш имконини берган.