Мирзаева Малика Бахадировнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Кўп поғонали иерархик алоқа тармоғини бошқаришда қарор қабул қилиш модел ва алгоритмлари», 05.01.02 – Тизимли таҳлил, бошқарув ва ахборотни қайта ишлаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.3.PhD/T1800.
Илмий раҳбар: Алимов Исмаилджан, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети ҳузуридаги Ахборот-коммуникация технологиялари илмий-инновацион маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.13/30.12.2019.Т.07.01.
Расмий оппонентлар: Саидов Абдусобиржон Абдурахманов, техника фанлари доктори; Кабильджанов Александр Сабитович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот номи: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: эҳтимоллик-вақт ҳарактеристикаларига қатъий чекловлар хос бўлган кўп поғонали иерархик алоқа тармоғини бошқаришда қарор қабул қилиш модел ва алгоритмларини ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тармоқ узатиш маршрутлари бўйича юкламани бир текис тақсимлаш йўли орқали (вақт мезони бўйича) алоқа тармоғининг ўтказиш қобилиятидан максимал даражада фойдаланишга имкон берадиган имитацион модел қурилган;
узатилаётган хабарлар оқимларини ҳисобга олувчи алоқа тармоғининг функционал ишончлилигини баҳолаш ечими таклиф қилинган;
таркибий трактларга эга бўлган алоқа тармоқларида узатиладиган хабарларнинг аслига тўғрилигини баҳолаш усули ишлаб чиқилган;
кўп поғонали иерархик алоқа тармоғининг жорий ҳолатини баҳолашни ишлаб чиқилган умумлаштирилган самарадорлик мезони асосида алоқа тармоғининг самарали ишлашини таъминлайдиган оптимал бошқариш таъсирларини танлаш услуби таклиф қилинган.
IV. Тадқиқoт натижаларининг жорий қилиниши.
Кўп поғонали иерархик алоқа тармоғини бошқаришда қарор қабул қилиш модел ва алгоритмлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
кўп поғонали иерархик алоқа тармоғининг ишлаш самарадорлигини баҳолаш учун ишлаб чиқилган моделлар, алгоритмлар ва дастурлар «Ўзбектелеком» АК «Узмобайл» филиали фаолиятида жорий этилган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг 2021 йил 26 январдаги 33-8/574 сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида олинган натижалар синов-конструкторлик ишларини бажаришда лойиҳалаш вақтини 20-30% фоизга қисқартиришга ва алоқа тармоғини бошқариш тизимларини рационал тузилмасини асослашга, ҳамда унинг ишлаш ишончлилигини 10-20% фоизга оширишга имкон берган.
турли алоқа каналлари бўйича узатиладиган хабарларнинг аслига тўғрилигини баҳолаш модели ва алоқа тармоғи элементларининг рад этишлари ва қайта тикланишлари оқимлари асосида ишлаб чиқилган алоқа тармоғига юкламани оптимал тақсимлаш алгоритми «ASR-CABLE» ОАЖ фаолиятида жорий этилган (Ахборот технологиялари ва коммуникация-ларини ривожлантириш вазирлигининг 2021 йил 26 январдаги 33-8/574 сон маълумотномаси). Натижада таклиф этилган таркибий алоқа трактлари бўйича узатиладиган хабарларнинг аслига тўғрилигини баҳолаш учун ретрансляциялашли алоқа линиясининг модели алоқа ретрансляторларидан фойдаланиш ва энг яхши радиоузатиш йўналишини танлашнинг мақсадга мувофиқлиги масаласини оптимал ечишга имкон берган.