Ҳайдаров Мавлонжон Машрабовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Фарғона водийсининг шимолидаги бўз тупроқларини кимёвий ва биогеокимёвий хусусиятлари», 03.00.13 – Тупроқшунослик (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.PhD/B422.
Илмий раҳбар: Юлдашев Ғулом, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, РhD.03/30.12.2019.В.05.03.
Расмий оппонентлар: Жаббаров Зафаржон Абдукаримович, биология фанлари доктори, профессор; Раупова Нодира Бахромовна, биология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: шимолий бўз тупроқларининг морфологик, агрофизик, агрокимёвий ва биогеокимёвий хусусиятларини, гумус миқдори ва гумусли ҳолати ҳамда эркин тупроқ аминокислоталарини, уларни энергетик ҳолатларини аниқлаш билан бирга тупроқ унумдорлигини оширишга йўналтирилган илмий-амалий ечимларни ишлаб чиқишдан иборат.  
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тўқ тусли, типик ва оч тусли бўз тупроқларнинг морфогенетик тузилишидаги ўзгаришларига, энергетик ҳолатига боғлиқ равишда антропоген омиллар таъсирида агрокимёвий, агрофизикавий, биогеокимёвий хоссалари ўзгариши исботланган; 
бўз тупроқларнинг маданийлашганлигига боғлиқ равишда уларнинг гумусли ва энергетик ҳолатлари, гумусининг гуруҳли таркиби, эркин аминокислоталарининг миқдорлари ва энергетик ҳолатлари ҳамда элемент таркибининг табақаланиши исботланган; 
бўз тупроқларда эркин аминокислоталар ва гумуснинг жуфт корреляцияси ижобий эканлиги исботланган ҳамда аминокислоталарнинг энергиясини ҳисоблашга доир замонавий дастур асосида ҳисоблаш усули ишлаб чиқилган;
кузги буғдой ҳосилдорлигини ва суғориладиган бўз тупроқларни унумдорлигини оширишга қаратилган амино комплекслар билан ишлов бериш усулларини илмий-амалий ечими ишлаб чиқилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Фарғона водийсининг шимолидаги бўз тупроқларини физик-кимёвий ҳолати, биогеокимёвий хоссалари, унумдорлигини яхшилаш, буғдой ҳосилдорлигини ошириш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
тупроқ қатламларидаги аминокислоталарни сифат ва миқдор ҳамда энергетик жиҳатдан бир-биридан фарқланиши, тупроқ қатламларида айрим муҳим аминокислоталарни йўқлиги аниқланганлиги туфайли ўсимликларни аминокислоталар билан барг орқали озиқлантириш агротехнологияси Наманган вилояти Косонсой туманида 38 га майдонда, Фарғона вилояти Олтиариқ туманида 28 га майдонда, Фарғона давлат университети агроучасткасида 2,5 га майдонда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 16 мартдаги 02/025-929-сон маълумотномаси). Натижада, тупроқларнинг агрокимёвий, биогеокимёвий хоссалари яхшиланиши билан бирга салбий таъсир кузатилмади, буғдой ҳосилдорлигини ошириш имконини берган;
суғориладиган бўз тупроқли шароитда буғдойни парваришлашда, уни табиат инжиқликларига чидамлилигини оширишда «Solo гумат калия жидкий торфяной+amino complex»дан 1,5 л/га меъёрда эрта баҳорда майсалар устига 2 маротаба 7 кун оралатиб 500 л сувда эритиб сепиш агротехнологияси “Косонсой Зар чорвадори” ва “Таваккал Жўрабек Мирзообод” фермер хўжаликларида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 16 мартдаги 02/025-929-сон маълумотномаси). Натижада, ҳосил миқдори 47,4–61,0 ц/га ни ташкил қилиб, назоратга нисбатан 3,7–7,1 ц/га қўшимча дон олиш ҳамда 8–13% рентабиликка эришиш имконини берган.