Ниязметова Дилдора Давлетовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий лаража бериладиган фан тармоғи): “Инглиз ва ўзбек тилларида озиқ-овқат компонентли фразеологизмларнинг лингвокультурологик хусусиятлари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1. DSc/Fil122.
Илмий раҳбар: Маматов Абди Эшонқулович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019. Fil.01.10. 
Расмий оппонентлар: Расулова Маҳфуза Инамовна, филология фанлари доктори, профессор; Агзамова Дилдора Баходиржоновна, филология фанлари номзоди, доцент. 
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика институти. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларидаги озиқ-овқат компонентли фразеологизмларнинг лингвокультурологик хусусиятларини ва этимологик манбаларини аниқлашдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат: 
инглиз ва ўзбек тилларидаги озиқ-овқат компонентли фразеологизмларнинг келиб чиқиши халқ оғзаки ижоди, мумтоз ва бадиий адабиёт, тарихий воқелик, миллий анъаналар ва урф-одатлар, диний-маърифий, ижтимоий ўзгаришлар каби мезонлар билан боғлиқлиги асосланган; 
озиқ-овқат компонентли фразеологик бирликлар фразео-семантик гуруҳларга таснифланиб, инглиз тилидаги фразеологизмларнинг ўзбек тилидаги эквивалентлик даражаси тўлиқ ва қисман мос келишлик белгисига кўра аниқланган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги озиқ-овқат компонентли фразеологизмларнинг миллий-маданий хусусиятлари объектив (реалиялар) ва субъектив (эквивалентликка эга образлар) омиллар орқали далилланган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги озиқ-овқат компонентли фразеологик бирликларнинг одоб, тарбия ва одобсизлик; умид, ишонч, орзу-ҳавас ва умидсизлик; эпчиллик, уддабуронлик ва ношудлик; меъёр ва меъёрсизлик; тақдир, омад ва бахтсизлик; ризқ-насиба; тежамкорлик ва исрофгарчилик; фурсат қадри; фаросат ва фаросатсизлик; тозалик, соғлик ва беморлик; хотиржамлик ва безовталик; мамнунлик ва хафагарчилик сингари турли ҳаётий ва контраст маъноларни ифодаловчи муайян лексик тизим асосида тематик-идеографик модели ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларидаги озиқ-овқат компонентли фразеологизмларнинг лингвомаданий хусусиятлари ва чоғиштирма таҳлили бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
инглиз ва ўзбек тилларидаги озиқ-овқат компонентли фразеологизмларни компонент жиҳатдан классификациясига доир тўпланган маълумотлардан (code G00079) амалий лойиҳанинг (LYS) информацион жамиятда тил номли дастур лойиҳасида фойдаланилган (Испаниянинг Коруна университети 2020 йил 28 июндаги DNI-36111593Y-сон маълумотномаси). Натижада магистратура босқич талабаларининг фразеологизмлар мавжуд матнларни илмий таҳлил қилиш бўйича малака ва кўникмаларини ошириш имкони беради. 
инглиз ва ўзбек тилларидаги фразеологизмлар таркибида учрайдиган озиқ-овқат номлари халқ менталитетини англатувчи восита эканлиги каби илмий натижаларидан Бухоро вилоятида 2019 йил 21-23 февраль кунлари бўлиб ўтган «Биринчи Халқаро зиёрат туризми форуми» доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси туризмни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 22 июндаги 02-16/3017-сон маълумотномаси). Натижада форумда иштирок этган меҳмонларнинг инглиз ва ўзбек халқларининг қадимги урф-одатлари ҳақидаги билимларини бойитишга хизмат қилган.
турли тизимли тилларда озиқ-овқат компонентли фразеологизмларнинг ўзига хос хусусиятларининг лингвокультурологик аспектда ўрганилиши ҳамда уларнинг инглиз ва ўзбек тилларидаги эквивалентлик даражаси ҳақидаги илмий хулосалардан А-1-209 рақамли «Маданиятлараро ва коммуникатив ёндашув нигоҳида хорижий филология магистратура мутахассислиги бўйича назарий фанлардан инглиз тилида дарслик ва ўқув қўлланмалар яратиш» мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 6 майдаги 89-03-1812-сон маълумотномаси). Натижада филология факультетлари талабаларига оғзаки ва бадиий матнлардаги маданий реалияни акс эттирувчи озиқ-овқат компонентли фразеологизмларнинг эквивалентларидан фойдаланиш имкони яратилган.
инглиз ва ўзбек тилларидаги озиқ-овқат компонентли фразеологизмларнинг шаклланиш омиллари халқ оғзаки ижоди, мумтоз ва бадиий адабиёт, тарихий воқелик, миллий анъаналар ва урф-одатлар, диний урф-одатлар, ижтимоий ўзгаришлар билан боғлиқлиги, уларнинг миллат анъаналарида акс этиши ҳақидаги хулосалардан ПЗ-201709202 рақамли «Хоразм вилояти ва Хива шаҳрининг туристик салоҳиятидан самарали фойдаланиш ва уни янада ошириш стратегиясини ишлаб чиқиш» мавзусидаги амалий гранти лойиҳасида фойдаланилган (Хоразм вилояти ҳокимлиги ҳузуридаги ҳудудий инновация фаолияти ва технологияларни трансфер қилиш маркази 2020 йил 12 майдаги 2/31-сон маълумотномаси). Натижада озиқ-овқат компонентли фразеологизмларнинг этимологик жиҳатини ўрганиш юзасидан тўпланган маълумотлар тарихий-маданий, экологик, агротуризм ҳамда гастрономик туризмнинг ривожлантириш салоҳиятини оширишга хизмат қилган.