Муминова Наргиза Махсуджоновнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Тўқимачилик маҳсулотлари савдосида талабни шакллантириш ва сотишни рағбатлантириш тизимини такомиллаштириш», 08.00.11–Маркетинг (иқтисодиёт фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B.2017.1.PhD/Iqt.3

Илмий раҳбар: Хашимов Акром Абдиевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси, DSc.27.06.2017.I.16.01.

Расмий оппонентлар: Балтабаев Махмуд Рустамович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Эргашходжаева Шахноза Джасуровна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.

Етакчи ташкилот: Тошкент молия институти.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II.Тадқиқотнингмақсади: тўқимачилик маҳсулотлари савдосида талабни шакллантириш ва сотишни рағбатлантириш тизимини такомиллаштириш ҳамда мақсадли бозор сегментларига йўналтиришнинг халқаро маркетинг стратегияларини белгилаш юзасидан илмий, услубий ва амалий  таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

тўқимачилик маҳсулотлари маркетингида миллий ва халқаро бозорлардаги талабни шакллантириш ҳамда сотишни рағбатлантиришнинг ижтимоий, иқтисодий ва ташкилий усулларига асосланган механизми таклиф этилган;

халқаро бозорларда тармоқ маҳсулотларига барқарор талабни шакллантириш ва ишончли харидорларни мақбул сегментини яратиш мақсадида «директ маркетинг» услубиёти такомиллаштирилган;

тўқимачилик маҳсулотларини сотишни янада рағбатлантириш мақсадида уларнинг истеъмол даражасини баҳоловчи мезонлар ҳамда «медиарежалаштириш» тизими такомиллаштирилган;

эконометрик тренд модели асосида тўқимачилик маҳсулотлари мақсадли халқаро бозорларини сегментлаш улушининг истиқболли ривожлантириш кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:

Тўқимачилик маҳсулотлари савдосида талабни шакллантириш ва сотишни рағбатлантириш тизимини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:

тўқимачилик маҳсулотлари тармоғида халқаро маркетинг тизимини самарали ривожлантириш, тармоқлараро кооперациялашувни таъминлаш мақсадида ихтисослаштирилган ташқи савдо ташкилотини ташкил этиш ҳамда мақсадли халқаро бозорларни сегментлаш улушини эконометрик тренд модели асосида прогнозлаш бўйича таклифлар «Ўзбекенгилсаноат» акциядорлик жамияти амалиётига татбиқ этилган («Ўзбекенгилсаноат» акциядорлик жамиятининг 2016 йил 30 декабрдаги БС-12-3519-сон маълумотномаси). Мазкур илмий тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2016 йил 21 декабрдаги «2017-2019 йилларда тўқимачилик ва тикув-трикотаж саноатини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПҚ-2687-сон Қарорида инобатга олиниб, унга мувофиқ ташкил этилган «Ўзтўқимачиликэкспорт» масъулияти чекланган жамиятидаги ихтисослаштирилган ташқи савдо ташкилотининг асосий фаолият йўналишларини белгилашда фойдаланиган;

экспортёр тўқимачилик корхоналарининг «Экспорт рейтингини аниқлаш методикаси» «Ўзбекенгилсаноат» акциядорлик жамияти таркибига кирган Андижон, Бухоро ва Тошкент вилоятларидаги 15 дан ортиқ тўқимачилик корхоналарининг экспорт салоҳиятини ҳамда халқаро бозорлардаги рақобатбардошлигини баҳолашда фойдаланилган («Ўзбекенгилсаноат» акциядорлик жамиятининг 2016 йил 30 декабрдаги БС-12-3519-сон маълумотномаси). Натижада танланган корхоналарнинг 9 тасида экспорт салоҳиятининг ўсиши кузатилган;

«Тўқимачилик маҳсулотлари истеъмолчилари бозори сегментларини аниқлаш» методикаси ва «Тўқимачилик маҳсулотлари истеъмол даражасини баҳолаш мезонлари» «Ўзбекенгилсаноат» акциядорлик жамияти таркибидаги 10та тўқимачилик корхоналарининг маркетинг дастурини ишлаб чиқишда жорий этилган («Ўзбекенгилсаноат» акциядорлик жамиятининг 2016 йил 30 декабрдаги БС-12-3519-сон маълумотномаси). Натижада тўқимачилик маҳсулотлари ҳажмининг ўсиши ўртача 2185 млн. сўмни  ташкил этдган;

«Тўқимачилик маҳсулотлари истеъмолчилари бозор сегментлари», «Сотилган тўқимачилик маҳсулотларнинг истеъмол даражасини баҳолаш мезонлари»ни баҳолаш методикаси ва «мерчандайзинг» усули «Betlis tekstil» МЧЖ томонидан маҳсулотларни сотиш каналлари самарадорлигини аниқлашда  қўлланилди («Betlis tekstil» МЧЖнинг 2016 йил 23 декабрдаги 24-сон маълумотномаси). Натижада аёллар ва болалар трикотаж маҳсулотларини ишлаб чиқариш бир ойлик ҳажмининг ўсиши ўртача 42,4 млн. сўмни ташкил этдган;

«мультибрендинг стратегияси» трикотаж маҳсулотларини сотиш тизимини мустаҳкамлашда «Barchinoy» хусусий корхонаси томонидан қўлланилди («Barchinoy» ХКнинг 2016 йил 22 декабрдаги 285-сон маълумотномаси). Натижада маҳсулотлар ассортименти 10 турга кўпайтирилиб, беш ой давомида 8 та маҳсулот тури бўйича сотиш ҳажми ўртача 132,6 млн. сўмга ошган.