Суюнова Зулфия Бахтияровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Голштин зотли сигирларининг сут маҳсулдорлигини этологик кўрсаткичларга боғлиқлиги”, 06.02.03-Хусусий зоотехния. Чорвачилик маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4PhD/Qx684.
Илмий раҳбар: Амиров Шавкат Кузибаевич, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд ветеринария медицинаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қоракўлчилик ва чўл  экологияси илмий-тадқиқот институти, PhD.05/30.12.2019.Qх.75.01.
Расмий оппонентлар: Досмухамедова Мухайё Хусниддиновна, қишлоқ хўжалик фанлари доктори, профессор; Турсунов Хайрулло Шарофиддинович, қишлоқ хўжалик фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Ипакчилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Самарқанд воҳаси шароитида Германия селекциясига мансуб I туғимдаги сигирларнинг сут маҳсулдорлиги ва айрим биологик хусусиятларининг этологик фаоллик типига боғлиқлигини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Самарқанд вилояти шароитида Германия селекциясига мансуб голштин зотли сигирларнинг феъл-атвори бўйича ўта фаол, ўрта фаол ва суст фаол бўлган этологик хусусиятлари аниқланган;
Голштин зотли сигирларда елиннинг асосий ўлчамлари серсут сигирлар учун хос бўлиши, елиннинг функционал кўрсаткичлари - сут бериш тезлиги ҳамда лактациянинг кечиш хусусиятлари - лактациядаги сут маҳсулдорлиги ўрта фаол ва суст фаол типдаги сигирларга нисбатан ўта фаол типдаги сигирларда юқорилиги этологик фаоллик типларига боғлиқ бўлиши исботланган; 
Голштин зотли сигирларнинг тирик вазни, сут миқдори, сут ёғи, сут оқсили миқдорлари ўрта фаол ва суст фаол типдаги сигирларга нисбатан ўта фаол типдаги сигирларда озуқаларни истеъмол қилиш даражасининг юқори бўлиши этологик фаоллик типларига боғлиқ эканлиги аниқланган;
Голштин зотли сигирларнинг истеъмол қилган озуқани сут билан қоплаш даражаси пуштдорлиги, иссиқликка чидамлилиги, клиник ва гематологик кўрсаткичлари ҳисобига ўрта фаол ва суст фаол типдаги сигирларга нисбатан ўта фаол типдаги сигирларда юқори бўлиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Голштин зотли сигирларининг сут маҳсулдорлигини этологик кўрсаткичларга боғлиқлиги йўналишида олиб борилган тадқиқотлар асосида:
Германия селекциясига мансуб биринчи туғимдаги сигирларни этологик фаоллик типларига ажратиш ҳамда хўжаликда ўта фаол ва ўрта фаол типдаги сигирлардан подани такрор ишлаб чиқаришда фойдаланиш усули Самарқанд вилояти Пастдарғом туманидаги “Чортут” фермер хўжалигида жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2021 йил 02 февралдаги 02/23-63-сон маълумотномаси). Натижада сигирлардан сут соғиб олиш бўйича соф фойда ўта фаол типга мансуб сигирлар ўрта ва суст фаол типдаги сигирларга нисбатан 200 000 ва 400 000 сўмни ташкил этган;
голштин зотли феъл-атвори бўйича ўта фаол ва ўрта фаол сигирлардан фойдаланиш усуллари Қашқадарё вилояти Яккабоғ туманидаги “Карпат-ола чашмаси” МЧЖ да жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2021 йил 02 февралдаги 02/23-63-сон маълумотномаси). Натижада ўта фаол ва ўрта фаол типдаги сигирлар суст фаол типдаги сигирлардан оталаниш даражаси тегишлича 24 ва 20 фоиз самарали бўлган, хўжаликда озуқалардан самарали фойдаланиш даражаси эса тегишлича 5,2 ва 4,1% юқори бўлган. Сигирлардан сут соғиб олиш бўйича олинган соф фойда тегишлича бир бошдан 291 000 ва 213 000 сўм маблағ олишга имконият яратилган;
Германия селекциясига мансуб биринчи туғимдаги сигирларни этологик фаоллик типларига ажратиш ҳамда хўжаликда ўта фаол ва ўрта фаол типдаги сигирлардан сут ишлаб чиқаришда фойдаланиш усуллари Сурхондарё вилояти Шеробод туманидаги “Тошпулатов Баходир Жўраниёзович” чорвачилик фермер хўжалиги жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2021 йил 02 февралдаги 02/23-63-сон маълумотномаси). Натижада ўта фаол типдаги сигирлар, ўрта ва суст фаол типдаги сигирлардан 305 кунлик лактациясидаги сут маҳсулдорлиги юқори бўлиб, соф фойда тегишлича 300 000 ва 224 000 сўмни ташкил этган.