Ибрагимов Баходир Бахтиёровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Оқ янги зеландия ва уларни оқ йирик қуён зоти билан жуфтлашдан олинган дурагайларнинг биологик ҳамда маҳсулдорлик хусусиятлари”, 06.02.03-Хусусий зоотехния. Чорвачилик маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4PhD/Qx684.
Илмий раҳбар: Исмаилов Мирзакул Шеркулович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд ветеринария медицинаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қоракўлчилик ва чўл  экологияси илмий-тадқиқот институти, PhD.05/30.12.2019.Qх.75.01.
Расмий оппонентлар: Турганбаев Рўзимбай Уразбаевич, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Газиев Адхам қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади оқ янги зеландия ва уларни оқ йирик қуён зоти билан жуфтлашдан олинган дурагайларнинг биологик ҳамда маҳсулдорлик хусусиятларини аниқлаш асосида қуёнлардан олинадиган маҳсулот сифатини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор мамлакатимизда кичик қуёнчилик фермалари шароитида оқ янги зеландия ва дурагай қуёнларнинг биологик ва маҳсулдорлик  хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда бўғин қуввати ҳисобига маҳсулдорликни ошириш йўллари аниқланган;
илк бор турли ташқи атмосфера ҳароратида сақланган оқ янги зеландия ва дурагай қуёнларнинг биологик хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда, термонейтрал ҳароратга нисбатан иссиқлик гомеостазининг ўзгариши, яъни 30 оС даражада кучсиз гипертермия, 40 оС етганда кучли гипертермия юзага келиши, ҳово ҳарорати 16-23 оС бўлганда иссиқлик гомеостази ўзгармаслиги аниқланган;
оқ янги зеландия қуёнларнинг оналик сифати, унинг туғумлар бўйича ўзгариши, бўғозлик даври серпуштликка боғлиқлиги аниқланиб, биринчи туғимдан учинчи туғимгача бўлган даврда олинган авлодлар бош сони ошиб бориши бўйича она қуёнларда ижобий, унга мос бўлган бўғозлик давр орасида эса салбий корреляцион боғлиқлик аниқланган;
тоза зотли оқ янги зеландия қуёнлари дурагай қуёнларга қараганда 30; 45; 60; 90 кунлик ёшида юқори тирик вазнга эга бўлиши, 120 кунлик ва вояга етган ёшида эса дурагай қуёнлар тирик вазни мос холда 355,0 г ва 523,0 г юқори бўлиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Оқ янги зеландия ва уларни оқ йирик қуён зоти билан жуфтлашдан олинган дурагайларнинг биологик ҳамда маҳсулдорлик хусусиятларини ўрганиш йўналишида олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
тоза ва дурагай қуёнларнинг хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда, маҳсулдорлик потенциалини ошириш усуллари Жиззах вилояти Ғаллаорол тумани “Ikrom Maxmudov” фермер хўжалигида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш Давлат қўмитасининг 2 февраль 2021 йилдаги 02/23-61-сон маълумотномаси). Натижада бир бош дурагай қуёнларнинг гўшт маҳсулдорлиги ўртача 2,56 кг (тоза зотдан 0,31 кг оғир), бир дона ошланган тери сатҳи 163,98 см2 га йирик бўлиши ҳисобига сотиш баҳоси 23,0 минг сўмни ташкил этди. Рентабеллик даражаси тоза зотли қуёнларга нисбатан 27 фоизга юқори бўлиб, жами 66,1 фоизни ташкил этган;
оқ янги зеландия ва дурагай қуёнларнинг хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда, маҳсулдорлик потенциалини ошириш усуллари Самарқанд вилояти Пастдарғом тумани “Aslxo‘ja Darg‘om Agro Velikan” MCHJ да жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш Давлат қўмитасининг 2 февраль 2021 йилдаги 02/23-61-сон маълумотномаси). Натижада бир бош дурагай қуёнларнинг гўшт маҳсулдорлиги ўртача 2,47 кг ни, бир дона ошланган тери сатҳи 157,15 см2 га йирик бўлиши ҳисобига сотиш баҳоси 20 минг сўмни, рентабеллик даражаси эса тоза зотли қуёнларга нисбатан 23,8 фоизга юқори бўлиб, жами 62,7 фоизни ташкил этган;
соф зотли ва дурагай қуёнларнинг хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда маҳсулдорлик потенциалини ошириш усуллари Самарқанд вилояти Булунғур тумани “Ochilov Murodjon Abdurohmon O‘g‘li” деҳқон хўжалигида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш Давлат қўмитасининг 2 февраль 2021 йилдаги 02/23-61-сон маълумотномаси). Натижада дурагай қуёнларнинг тирик вазни, сўйим массаси юқори бўлиб, бир бош ҳисобига қўшимча фойда 10,4 минг сўмни ҳамда соф зотли қуёнларга нисбатан рентабеллик даражаси 20,5 фоиз юқори бўлган;
соф зотли ва дурагай қуёнларнинг хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда маҳсулдорлик потенциалини ошириш усуллари Самарқанд вилояти Булунғур тумани “Fayz Azamat Yeri” деҳқон хўжалигида жорий қилинди (Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш Давлат қўмитасининг 2 февраль 2021 йилдаги 02/23-61-сон маълумотномаси). Натижада дурагай қуёнларнинг тирик вазни, сўйим массаси юқори бўлиб, бир бош ҳисобига қўшимча фойда 11,2 минг сўмни ҳамда соф зотли қуёнларга нисбатан 21,2 фоизга рентабеллик даражаси юқори бўлган.