Инамов Азиз Низамовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «ГАТ дастурлари (ArcGIS) асосида ер ҳисобини маълумотлар базасида шакллантиришнинг автоматлашган тизимини модуллаштириш (Жиззах вилояти мисолида)», 06.01.10–Ер тузиш, кадастр ва ер мониторинги (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/Т2030.
Илмий раҳбар: Абдуллаев Тўлқин Мансурович, техника фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти, DSc. 03/30.12.2019. Т.10.02.
Расмий оппонентлар: Авезбаев Саъдулла Авезбаевич, иқтисод фанлари доктори, профессор; Жўрақулов Дониёр Очилович техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ArcGIS дастури асосида ер ҳисобини юритиш тизимини автоматлаштириш ва модуллаштиришнинг алгоритмини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
суғориладиган ер майдонларининг тупроқ таснифлари (бонитет бали)ни, ер контур рақамларини ва ер майдонларининг координата қийматларини сунъий йўлдош тўлқин қабул қилгич қурилмаси асосида геомаълумотлар базасига интеграция қилиш механизми такомиллаштирилган;
қишлоқ хўжалиги экин ерларини мониторинг қилиш усулидан фойдаланиб, рельеф нишаблиги (рельеф шакллари)ни инобатга олган ҳолда ер ҳисобини юритишнинг навигацион усули ишлаб чиқилган;
python дастурлаш тили асосида ер майдонларининг меъёрий қиймат кўрсаткичларини автоматлашган усулда аниқлаш ва қўшимча интерфейсларни яратишнинг технологик тизими такомиллаштирилган;
ер ҳисобини юритишнинг автоматлашган тизими ишлаб чиқилган, уларнинг тупроқ карталарини тузиш самарадорлиги 70% га оширилган ва ArcGIS дастурида автоматлаштириш механизмининг модули ишлаб чиқилаган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Жиззах вилоятининг қишлоқ хўжалиги ер ҳисобини маълумотлар базасида автоматлашган усулда шакллантириш ва модуллаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
суғориладиган ер майдонларининг тупроқ таснифлари (бонитет бали)ни, ер контур рақамларини ва ер майдонларининг координата қийматларини сунъий йўлдош тўлқин қабул қилгич қурилмаси асосида геомаълумотлар базасига интеграция қилиш механизми ва ер ҳисобини юритишнинг навигацион усули Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитаси тасарруфидаги “Ўздаверлойиҳа” давлат илмий лойиҳалаш институтида жорий этилган (Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат кўмитасининг 2020 йил 5 февралдаги 03-05-742-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижалари бўйича илмий ишланмалар ва замонавий технологияларни қўллаш бўйича кўрсатмалар ерларнинг тупроқ карталарини тезкор яратиш имконини берган;
python дастурлаш тили асосида ер майдонларининг меъёрий қиймат кўрсаткичларини автоматлашган усулда Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитаси тасарруфидаги Давлат кадастрлари, геодезия ва картография миллий маркази давлат унитар корхонасида жорий этилган (Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат кўмитасининг 2020 йил 5 февралдаги 03-05-742-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижалари бўйича ер кадастрини юритишда маълумотларнинг тизимли юритилиши ва бошқа давлат кадастрлари маълумотларини юритишга асос бўлиши юқори самарадорликка эришишга хизмат қилган;
ер ҳисобини юритишнинг автоматлашган тизими Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитаси тасарруфидаги Жиззах вилояти ер ресурслари ва давлат кадастри бошқармасига жорий қилинди (Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат кўмитасининг 2020 йил 5 февралдаги 03-05-742-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижалари бўйича ер ҳисобини юритиш ва тупроқ сифатидан келиб чиқиб ерларнинг меъёрий қиймат баҳосини аниқлашда юқори унумдорлик потенциалини оширишга имкони берган.