Sayt test rejimida ishlamoqda

Сияева Гулнора Ашрафовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистонда ижтимоий-сиёсий ўзгаришлар жараёнида  социологик дискурснинг роли», 22.00.02–Ижтимоий тузилиш, ижтимоий институтлар ва турмуш тарзи (социология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.PhD/S67. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси, DSc.20/30.12.2019.S.23.02.
Илмий раҳбари: Содиқова Шоҳида Марҳабаевна, социология фанлари доктори, профессор. 
Расмий оппонентлар: Холбеков Абдуғани Жуманазарович, социология фанлари доктори, профессор; Мухтаров Азамат, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Давлат санъат ва маданият институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон ижтимоий-сиёсий ҳаётидаги жадал ўзгаришлар жараёнида халқни рози қилишдан иборат моҳиятни ифодаловчи социологик дискурснинг ўрни ва аҳамиятини тизимли такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
«социологик дискурс» ҳодисасини социологик таҳлил этиш орқали унинг регулятивлик (легитимлаштириш, делегитлаштириш, ижтимоий назорат, ҳокимият фаолиятини одамларни рози қилишга йўналтириш, ижтимоий ҳамжиҳатликка эришиш), интеграционаллашув (ижтимоий табақалараро мулоқот, бегоналашувнинг олдини олиш, агонал баҳолашга барҳам бериш), акционал (ижтимоий ҳаётни мобиллаштириш, жараён иштирокчиларини фаоллаштириш, лидерлар масъуллигини ошириш) хусусиятлари аниқланган;
социологик дискурсни қўллаш жараёнида одамлар матн ёки риторик салоҳиятни намоён этувчи оғзаки нутқни ривожлантириш билан бир вақтда гуруҳлараро муносабатларда бунёдкорликка йўналган позитив руҳ, жамиятда тотувлик, ўзаро ҳамкорликдаги проактив ёндашувни ҳам мустаҳкамлаши асосланган;
социологик дискурсда халқ тили, миллий менталитетга мос сўз ва ибораларга таяниб, мулоқот олиб борилиши ҳамда муаммолар ечимига конструктив ёндашув киритилиши ўзаро тушуниш муҳитини юзага келтирувчи медиация ҳолатидаги прагматик мулоқотни амалга ошириш имкони очиб берилган;
социологик дискурс орқали ижтимоий-сиёсий воқелик факт ва ҳодисаларини концептуаллашган ҳолда  қабул қилиниши  жамиятда амалга оширилаётган ислоҳот ва ўзгаришларнинг релевант англашишига инсонлар мақсад ва ҳаракатларининг давлат сиёсатига уйғунлашувига, одамларнинг ижтимоий мавқеи, эрудицияси, интеллектуал имкониятларининг жамият манфаатларига йўналтирилиши, эгалланган билимларнинг инсон капитали сифатида трансформациялашувига олиб келиши исботланган;
социологик дискурс ижтимоий-сиёсий мулоқот таъсирчанлигини таъминлаш орқали аҳолининг турмуш тарзи сифатини ошириш, уларнинг дунёқарашини бойитиш ва юз бераётган ўзгаришларга бўлган дахлдорлик муносабатини яхшилаш имкониятларини кенгайтириш ва ижтимоий ҳаётга тадбиқ этишнинг зарурати асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Ўзбекистонда ижтимоий-сиёсий ўзгаришлар жараёнида  социологик дискурснинг роли бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«социологик дискурс» тушунчасининг мазмуни ва таърифига ойдинлик киритиш орқали унинг легитимлаштириш ва делегитлаштириш, ижтимоий назорат, ҳокимият фаолиятини инсонийлаштириш, ижтимоий гуруҳлар доирасидаги интеграция каби стратегик вазифалари ижтимоий дифференциация, агонал ва акционал вазифалари аниқланиб, социологик дискурс орқали ижтимоий мулоқот туркумлари асосланганлиги ҳақидаги ҳулосалари билан “Маҳалла” телерадиоканали ДУК “Маҳалла” радиоси “Ижтимоий-ҳуқуқий” дастурлар муҳаррияти орқали доимий равишда “Мулоқот вақти” саҳифасида фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Маҳалла” телерадиоканалининг 2020 йил 7 декабрдаги 04-115-сон маълумотномаси). Натижада, социологик дискурснинг мазкур стратегик вазифалари мамлакатимизда кучли жамоатчилик фикрини шакллантириш, раҳбарлар фаолияти унумдорлигини ошириш, уларнинг ҳамкорлик қилиш ва жамоада ишлай олиш қобилиятини кучайтиришга хизмат қилган;
социологик дискурсни ишлатиш жараёнида одамлар нафақат матн ёки ёзма нутқ, балки ақлий модел бўлган оғзаки нутқни ҳам таҳлил қилиши кераклиги, бундай ёндашув одамларнинг фикрлаши, ижтимоий гуруҳларнинг ўзаро муносабати, жамият ривожланиши ва янгиланишлар мазмунини англаш имконини бериш асосланиб, “Ижтимоий фикр” республика жамоатчилик фикрини ўрганиш марказининг 2017 йил 3 январдаги 3-сонли буйруғига асосан 2017-2020 йиллар давомида “Ўзбекистон жамиятини модернизациялаш шароитида жамоатчилик фикрини ўрганишнинг фундаментал илмий-амалий асослари” (БФ-1-003) мавзуида амалга оширилган амалий тадқиқот ишларида қўлланилди ва тегишли равишда Марказ фаолиятига жорий этилган (“Ижтимоий фикр” Республика жамоатчилик фикрини ўрганиш марказининг 2020 йил 3 июндаги  0116/157- сон маълумотномаси). Натижада социологик дискурснинг қўлланилиши жамиятда тотувлик, ўзаро ҳамкорликдаги проактив ёндашувни мустаҳкамланишига ҳисса қўшган;
социологик дискурсда халқ тили, миллий менталитетга мос сўз ва ибораларга таяниб, мулоқот олиб борилиши ҳамда муаммолар ечимига конструктив ёндашув киритилиши ўзаро тушуниш муҳитини юзага келтирувчи медиация ҳолатидаги прагматик мулоқотни амалга ошириш имкони очиб берилган  тавсиясидан Тошкент кимё-технология институтида 2018-2020 йиллар давомида “Ёшларга оид давлат сиёсати ва баркамол ривожланган авлодни шакллантириш” мавзусида амалга оширилган амалий тадқиқот иши доирасида (ПЗ-20170922128) талабалар, профессор-ўқитувчи ва ходимлар ўртасида ўтказилган ижтимоий сўровномада кенг фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 19 ноябрдаги 89-03-4844-сон маълумотномаси). Натижада, социологик дискурс мамлакатимизда халқ билан мулоқот олиб бориш, муаммоларни ҳал қилишда ҳамжиҳатлик билан фаолият юритиш, ўзгараётган воқелик мазмунини чуқур таҳлил қилишда ўзининг ижобий натижасини кўрсатган;
социологик дискурс ижтимоий-сиёсий мулоқот таъсирчанлигини таъминлаш орқали аҳолининг турмуш тарзи сифатини ошириш, уларнинг дунёқарашини бойитиш ва юз бераётган ўзгаришларга бўлган дахлдорлик муносабатини яхшилаш имкониятларини кенгайтириш ва ижтимоий ҳаётга тадбиқ этишнинг зарурати илмий асосланган тавсиясидан “Ижтимоий фикр” Республика жамоатчилик фикрини ўрганиш марказининг 2017 йил 3 январдаги 3-сонли буруғига асосан 2017-2020 йиллар давомида “Ўзбекистон жамиятини модернизациялаш шароитида жамоатчилик фикрини ўрганишнинг фундаментал илмий-амалий асослари” (БФ-1-003) мавзуида амалга оширилган амалий тадқиқот иши доирасида ўтказилган ижтимоий сўровларда фойдаланилган (“Ижтимоий фикр” Республика жамоатчилик фикрини ўрганиш марказининг 2020 йил 3 июндаги 0116 /157-сон маълумотномаси). Ушбу илмий натижаларнинг қўлланилиши амалий тадқиқотнинг институционал муассасалар битирувчиларини ижтимоий ҳимоя қилиш жараёнларини такомиллаштиришга бағишланган қисмини бойитиш имконини берган;
социологик дискурс орқали ижтимоий-сиёсий воқелик факт ва ҳодисаларини концептуаллашган ҳолда  қабул қилиниши  жамиятда амалга оширилаётган ислоҳот ва ўзгаришларнинг релевант англашишига, инсонлар мақсад ва ҳаракатларининг давлат сиёсатига уйғунлашувига, одамларнинг ижтимоий мавқеи, эрудицияси, интеллектуал имкониятларининг жамият манфаатларига йўналтирилиши, эгалланган билимларнинг инсон капитали сифатида трансформациялашувига олиб келиши ҳақидаги фикрларни тақдим этиш орқали Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг 2020 йил 12-13 декабрда Хоразм вилоятига ташрифи чоғида берилган топшириқлар ижроси юзасидан вилоят маҳалла фуқаролар йиғинлари раислари учун 23-25- декабрь кунлари Боғот ва Шовот туманлари ҳамда Хива шаҳрида ташкил этилган семинар –тренингда “Аҳоли билан самарали мулоқот қилиш технологиялари” мавзусида тренинг олиб борган (Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлигининг Хоразм вилоят бошқармасининг 2020 йил 29 декабрдаги 01-5187-сон маълумотномаси). Ушбу натижаларни қўллаш орқали халқ билан мулоқот қилишда социологик дискурснинг ижтимоий хусусиятларини чуқурроқ англаб етиш, аҳоли онгига ижтимоий ҳаётда содир бўлаётган жараёнларнинг мазмунини тўғри англашга эришилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish