Ярашов Жавлонбек Адамбоевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Грунтнинг эластик-пластик хоссалари ва иншоотнинг конструктив хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда грунтли тўғонларнинг мустахкамлигини баҳолаш” (Пском сув омбори тўғони мисолида), 05.09.06 – «Гидротехника ва мелиорация қурилиши», 01.02.04–«Деформацияланувчан қаттиқ жисм механикаси» (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/Т2013/
Илмий раҳбар: Султанов Тахиржон Закирович, техника фанлари доктори, профессор; Мирсаидов Мирзиёд Мирсаидович, техника фанлари доктори, профессор, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти ҳузуридаги DSc.03/30.12.2019.Т.10.02 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Файзиев Хомидхон, техника фанлари доктори, профессор; Исмайилов Купаймурот, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Наманган мухандислик-қурилиш институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: грунтли тўғонларнинг мустаҳкамликларини баҳолаш учун грунтни эластик-пластик хусусиятларини, конструктив бир жинссизлигини, реал геометриясини ва сув омборни сувга тўлдирилганлик даражасини ҳисобга олувчи математик моделини, хисоблаш усулларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
иншоотнинг конструктив бир жинссизлиги ва грунтнинг эластик-пластик деформацияланишини ҳисобга олиб грунтли тўғоннинг кучланган-лик деформация, динамик ҳолатини ҳамда мустаҳкамлигини баҳолашнинг математик модели такомиллаштирилган;
грунтнинг эластик-пластик деформацияланишини ҳисобга олган ҳолда грунтли тўғоннинг кучланганлик деформация ва динамик ҳолатларини баҳолашнинг ҳисоблаш усули ва алгоритми ишлаб чиқилган;
иншоотнинг конструктив бир жинссизлиги ва сув омборининг ярим, тўла тўлдирилишини ҳисобга олган ҳолда грунтли тўғоннинг кучланганлик деформация ҳолати ва мустаҳкамлиги баҳоланган;
грунтнинг эластик-пластик деформацияланишини инобатга олган холда грунтли тўғоннинг нотурғун мажбурий тебранишлари ва табиий зилзила акселограммаси таъсиридаги мустаҳкамлиги баҳоланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Грунтнинг эластик-пластик хоссалари ва иншоотнинг конструктив хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда грунтли тўғонларнинг мустаҳкамлигини баҳолаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
грунтли тўғонларнинг кучланганлик деформацияланиш ҳолатларини баҳолашнинг математик модели, ҳисоблаш усули «Сувлойиҳа» давлат унитар корхонасида жорий этилган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 20 ноябрдаги 02/20-3509-сон маълумотномаси). Натижада, грунтли тўғонларнинг кучланганлик деформация ҳолатлари баҳолаш имконияти яратилган;
грунтли тўғонларнинг динамик ҳолатларини баҳолашнинг математик модели, ҳисоблаш усули янги лойиҳаланаётган Пском сув омбори грунтли тўғони учун «Гидропроект» аксиядорлик жамиятида жорий этилган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 20 ноябрдаги 02/20-3509-сон маълумотномаси). Натижада, Пском сув омбори грунтли тўғони мустаҳкамлигини баҳолаш имконини берган;
грунтли тўғонининг турли динамик кучлар таъсиридаги нотурғун мажбурий тебраниши «Water hоuse project» масъулияти чекланган жамиятда жорий этилган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 20 ноябрдаги 02/20-3509-сон маълумотномаси). Натижада, ҳозирда фойдаланилаётган сув омборларининг грунтли тўғонларини мустаҳкамликка текшириш имконияти яратилган.