Янбухтин Ильяс Рустамовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Сурхондарё ботиқлигидаги чўкинди қопламасининг геологик тузилиши ва эволюцияси», 04.00.06 – Геофизика. Фойдали қазилмаларни қидиришнинг геофизик усуллари (геология-минералогия фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.3.PhD/GM24.
Илмий раҳбар: Раджабов Шухрат Сайфуллаевич, геология-минералогия фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Сейсмология институти, DSc.02/30.12.2019.GM/FM.97.01.
Расмий оппонентлар: Максудов Сабитжан Хамидович, физика-математика фанлари доктори; Долгополов Феликс Геннадьевич, геология-минералогия фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: геологик-геофизик маълумотлар асосида ҳавзавий моделлаштиришни қўллаган ҳолда Сурхондарё ботиқлиги чўкинди қопламасининг эволюцияси ва геологик тузилиши ҳамда нефть ва газга истиқболлилигини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор ҳавзавий моделлаштириш технологияси асосида Сурхондарё ботиқлигининг эволюцияси ва шаклланиш босқичлари баҳоланган;
чўкинди ҳавзанинг палеотектоник таҳлили асосини ташкил этувчи турли стратиграфик босқичлар учун палеотектоник профилларнинг динамик моделлари яратилган;
илк бор тадқиқот майдони доирасидаги мақсадли горизонтларда ётқизиқларнинг чўкиши, нефт-газ жинсларининг етилганлик даражаси, углеводородлар генерациясининг бошланиш даври ҳамда турларини башоратлаш моделлари ишлаб чиқилган;
илк бор ҳавзавий моделлаштириш асосида геологик-қидирув ишлари учун углеводородларни эҳтимолий тўпланиш ҳудудларининг схематик башоратлаш хариталари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Сурхондарё ботиқлиги чўкинди қопламасининг геологик тузилиши ва эволюцияси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Сурхондарё ботиқлиги доирасидаги ҳавзавий моделлаштириш «Ўзбекгеофизика» АЖда амалиётга жорий қилинган (Давлат геология ва минерал ресурслар қўмитасининг 2020 йил 22 декабрдаги 32-4696-сон маълумотномаси). Натижада, туз-ангидрит қатламларининг туз усти мезозой-кайнозой чўкиндиларида антиклинал турдаги истиқболли структураларни шаклланишига бўлган таъсирининг хусусиятларини аниқлашга имкон берган;
углеводородлар генерациясини бошланиши ва нефт-газли тоғ-жинсларини нефт ва газ ҳосил бўлишининг асосий зоналарига кириш вақт оралиқлари «Ўзбекгеофизика» АЖда амалиётга жорий қилинган (Давлат геология ва минерал ресурслар қумитасининг 2020 йил 22 декабрдаги 32-4696-сон маълумотномаси). Натижада, ётқизиқларнинг етилганлик даражасини аниқлаш ва углеводородлар турларини башоратлаш имконини берган;
юра карбонат формацияси, бўр ётқизиқларининг сеноман ва палеогеннинг бухоро ётқизиқлари бўйича углеводородларни эҳтимолий тўпланиш ҳудудларини акс эттирувчи схематик хариталар «Ўзбекгеофизика» АЖда амалиётга жорий қилинган (Давлат геология ва минерал ресурслар қумитасининг 2020 йил 22 декабрдаги 32-4696-сон маълумотномаси). Натижада, Сурхондарё ботиқлиги майдонида углеводородларни эҳтимолий тўпланиш ҳудудларини аниқлаш имконини берган.