Qurbonova Nodira Roziqovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «Noreal hayot tasvirida obraz va xronotop (Dante Alig`eri va Abdulla Oripov ijodi misolida)», 10.00.06 – Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: № B2018.3.PhD/Fil571.
Ilmiy rahbar: Afoqova Nodira Maxmudovna, filologiya fanlari doktori.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti. 
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Buxoro davlat universiteti, PhD.03/30.12.2019.Fil.72.03.
Rasmiy opponentlar: Fayzullaev Otabek Muxammadovich, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD); Quronov Dilmurod Haydaralievich, filologiya fanlari doktori, professor.
Etakchi tashkilot: Samarqand davlat universiteti.    
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi Sharq va G‘arb adabiyotida noreal hayot tasvirlangan asarlarni o‘zaro qiyoslash orqali ikki xil diniy-mifologik dunyoqarash mahsuli bo‘lgan asarlarda obraz va xronotopning mushtaraklik va o‘ziga xosligini aniqlashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi: 
Sharq va G‘arb yozma adabiyotida noreal dunyo, undagi makon va zamon, g‘ayritabiiy mavjudotlar va voqeliklar haqidagi diniy-mifologik qarashlar badiiy aks ettirilishining muallif tafakkuri, voqelik diskursi, lisoniy elementlarning konstruktiv funksiyalari, adabiy ta’sir kabi poetik xususiyatlari aniqlangan;
noreal hayot kontekstida obraz tasviri va xronotop qoliplash  muallifning sub’ektiv tafakkuri, mental inqirozni engish intensiyasi, dunyo poezisini talqin etishidagi badiiy psixologizm, shakl va mazmun yaxlitligi tamoyillari orqali voqelanishi asoslangan;   
Dante Alig`eri va Abdulla Oripov ijodida dunyo va oxirat konsepsiyalarining mantiqiy-allegorik bog‘liqligi samo, Xudo, ezgulik, ruh kabi yuqori makon tushunchalari va er olami, shayton, yovuzlik, moddiyat   kabi quyi makon elementlarining mushtarakligida namoyon bo‘lishi  dalillangan;
qiyoslanayotgan asarlarda tasavvuriy olam xronotopining dualistik xarakteri yakun topadigan er hayoti va boqiylik kasb etadigan makon-zamon kontinuumi tamoyillarining dunyo haqiqati, dunyoni poetik kashf etish g‘oyaviyligida voqelanishi isbotlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Dante Alig`erining «Ilohiy komediya» va Abdulla Oripovning «Jannatga yo‘l» asarlarida noreal hayot tasvirida obraz va xronotopni badiiy qayta gavdalantirish va o‘rganish yuzasidan olingan ilmiy natijalar asosida:
noreal dunyo, g‘ayritabiiy mavjudotlar va voqeliklar haqidagi diniy-mifologik qarashlar badiiy aks ettirilishida adabiy ta’sirning o‘rni, usul va vositalari aniqlangan ilmiy natijalardan 2007-2011 yillarda bajarilgan OT-F3-090 raqamli «Jadid adabiyoti – jahon adabiyotining sintezi sifatida» mavzusidagi fundamental loyihada foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 19 martdagi 89-03-4282-son ma’lumotnomasi). Natijada adabiy ta’sir, badiiy sintez bilan bog‘liq muammolar qiyosiy aspektda o‘rganilib, echimlari tavsiya qilingan;
Sharq va G‘arb adabiyotida noreal hayot tasviri badiiy-estetik g‘oyaga bo‘ysundirilishi butunjahon adabiyoti kontekstida mushtarakligi to‘g‘risidagi g‘oyalardan «Buxoro»  telekanalining «Assalom, Buxoro», «Sakkizinchi mo‘’jiza» teleko‘rsatuvlarida unumli foydalanilgan. (O‘zMTRK Buxoro viloyat teleradiokompaniyasining 2020 yil 3 iyun` 1/134-son ma’lumotnomasi). Natijada tomoshabinlar dunyoqarashida kitobxonlikka e’tibor va muhabbat kuchayishi, Dante Alig`eri  va Abdulla Oripovning asarlarida noreal dunyodagi obraz va xronotop tasviri manzaralari aks ettirilishi haqidagi tasavvurlarning paydo bo‘lishi kuzatilgan;
yozuvchining badiiy mahorati va adabiyotda yondosh dunyolar tasvirlangan asarlarni o‘zaro qiyoslash, badiiy-estetik g‘oyani asarda aks ettirishga doir xulosalardan Turkiyaning Istanbul Tijorat universitetida Erasmus+ (K-102) loyihasi doirasida olib borilayotgan ilmiy ishlardan unumli   foydalanilgan (Istanbul Tijorat universitetining 2020 yil 11 martdagi ma’lumotnomasi). Natijada turk va xalqaro talabalar uchun jahon adabiyoti, qiyosiy adabiyotshunoslik, adabiyot nazariyasi, xususan, obraz va xronotop tushunchalari haqida batafsil ma’lumot olish imkoniyati vujudga kelgan, noreal hayot tasviri haqida tushunishi uchun manba bo‘lgan;
noreal hayot tasviri va xronotop to‘g‘risidagi tahlil natijalaridan Hindiston elchixonasi qoshidagi Lal Baxadur Shastri nomidagi madaniy markazida foydalanilgan (Hindiston madaniyat markazining 2020 yil 2 martdagi ma’lumotnomasi). Natijada chet ellik tinglovchilarning qiyosiy adabiyotshunoslikni o‘rganishga qiziqishi ortishiga, qiyosiy adabiyotshunoslik bilan shug‘ullanadigan chet ellik olimlarning qiziqishi tufayli ilmiy hamfikrlar topishga muvaffaq bo‘lishdi.