Ахмедова Феруза Медетовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Талабаларнинг шахсий фазилатлари билан касбий кўникмаларини шакллантириш жараёнидаги уйғунлиги»: 22.00.02 – «Ижтимоий тузилиш, ижтимоий институтлар ва турмуш тарзи» (социология фанлари бўйича).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1.PhD/Sots29.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси ҳузуридаги Dsc.20/30.12.2019.S.23.04 рақамли илмий кенгаш.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Бекмуродов Мансур Бобомуродович, социология фанлари доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: Матибоев Ташпулат Болтабаевич, социология фанлари доктори, профессор; Норқулов Сухроб Дўстмуродович, фалсафа фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Талабаларнинг шахсий фазилатлари билан касбий кўникмаларини шакллантириш уйғунлигини таъминлашга доир илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
таълим тизимида мутахассисларнинг шахсий фазилатлари билан касбий кўникмаларини уйғунлаштириш жараёнида талабаларнинг ментал ва этномаданий хусусиятларини эътиборга олган ҳолда дифференциаллашган гуруҳларга бўлиб шакллантиршнинг афзалликлари асосланган;
бўлажак касб эгаларида шахсий фазилатлар билан касбий кўникмаларни шакллантиришда компетенциявий ёндашув орқали махсус ва электив курслар (фармацевтик социология, фармакопсихология, фармацевтик этика, тиббиёт социологияси)ни мақсадли таълим тизимига идентификациялаш йўллари ишлаб чиқилган;
меҳнат бозори талаблари асосидаги замонавий талабларга жавоб берадиган рақобатбардош фармацевтик ходимлар тайёрлаш самарадорлигини оширишнинг социологик имкониятлари (мақсадни белгилаш, мотивациялаш, ижтимоий фаоллик, саломатлик, соғлом турмуш тарзи, аҳоли саломатлигини муҳофаза қилишга интилиш) аниқланган;
талабаларда касбий ва шахсий фазилатларнинг уйғунлаштирилиши ҳолати ва уларнинг бўлажак фаолиятга нисбатан лаёқатлилик даражаси идентивлиги иш берувчилар, ўқитувчилар ва талабалар эҳтиёжларига мувофиқ касбий ва шахсий компетенцияларни реал намоён бўлиш барқарорлигини эмпирик асослаш орқали аниқлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: «Талабаларнинг шахсий фазилатлари билан касбий кўникмаларини шакллантириш жараёнидаги уйғунлиги» мавзусидаги тадқиқот давомида олинган илмий натижалар асосида:
таълим тизимида мутахассисларнинг шахсий фазилатлари билан касбий кўникмаларини уйғунлаштириш жараёнида талабаларнинг ментал ва этномаданий хусусиятларини эътиборга олган ҳолда дифференциаллашган гуруҳларга бўлинган ҳолда шакллантиришнинг афзалликлари тавсиясидан «Ижтимоий фикр» Республика жамоатчилик маркази томонидан 2018 йилда «Ўзбекистон ёшлари: ҳаётий қадриятлари, маънавият, маданият» ҳамда «Ижтимоий ривожланиш ва ўқув жараёни» мавзусидаги таълим сифатини аниқлашга ва ривожлантиришга қаратилган сўровноманинг модификациялаштирилган ижтимоий шаклини такомиллаштиришда фойдаланилган («Ижтимоий фикр» республика жамоатчилик фикрини ўрганиш марказининг 2019 йил 5 мартдаги 01-16/84-2-сон маълумотномаси). Натижада, бўлажак мутахассисларининг шахсий фазилатлар билан касбий кўникмаларни шакллантириш жараёнида социологик таҳлил натижаларидан фойдаланиш самарадорлигини оширишга эришилган;
бўлажак касб эгаларида шахсий фазилатлар билан касбий кўникмаларни шакллантиришда компетенциявий ёндашув орқали махсус ва эклектив курслар (фармацевтик социология, фармакопсихология, фармацевтик этика, тиббиёт социологияси)ни мақсадли таълим тизимига идентификациялаш йўллари ишлаб чиқилганлигига оид тавсиясидан Ўзбекистон миллий университети 5210100 – «Социология» йўналишидаги ўқув режасига «Тиббиёт социологияси» фани, Тошкент фармацевтика институтининг 5310901 – «Метрология, стандартлаштириш ва бошқарув сифати» йўналишининг ўқув режасига «Фармацевтик социологияси» фани киритилди (Олий ва ўрта таълим вазирлигининг 2019 йил 12 июлдаги 9-03-2761-сон маълумотномаси). Натижада, фармацевтика олий таълим муассасаларида социология фанини касбий соҳага йўналтириб ўқитиш самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
меҳнат бозори талаблари асосидаги замонавий талабларга жавоб берадиган рақобатбардош фармацевтик ходимлар тайёрлаш самарадорлигини оширишнинг социологик имкониятлари (мақсадни белгилаш, мотивациялаш, ижтимоий фаоллик, саломатлик, соғлом турмуш тарзи, аҳоли саломатлигини муҳофаза қилишга интилиш) аниқланганлигига доир тавсиялардан П3-20170930396 рақали «Глобаллашув шароитида жамият ҳаётини демократлаштириш жараёнидаги маънавий-ахлоқий қадриятлар ривожини тадқиқ қилишга доир янги авлод илмий-фалсафий адабиётларни яратиш» (2016-2018 йй.) лойиҳасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2019 йил 7 октябрдаги 02/09 1350-сон маълумотномаси). Натижада, талабаларнинг маънавий фазилатларини (компетенциялари) касбий мобиллашувини таъминлашга эришилган;
талабаларда касбий ва шахсий фазилатларнинг уйғунлаштирилиши ҳолати ва уларнинг бўлажак фаолиятга нисбатан лаёқатлилик даражаси идентивлигини аниқлаштириш, иш берувчилар, ўқитувчилар ва талабалар эҳтиёжларига мувофиқ касбий ва шахсий компетенцияларни реал намоён бўлиш барқарорлигини эмпирик асослашга доир амалий таклиф ва тавсиялардан “Ижтимоий тараққиёт ва таълим жараёни” эмпирик социологик тадқиқот дастурини ишлаб чиқишда фойдаланилган («Ижтимоий фикр» республика жамоатчилик фикрини ўрганиш марказининг 2019 йил 5 мартдаги 01-16/84-1-сон маълумотномаси). Натижада, олий фармацевтик таълим соҳасига компетенциявий ёндашувни жорий этиш самарадорлигини оширишга хизмат қилган.