Sayt test rejimida ishlamoqda

Ахунбабаев Улугбек Охунжоновичнинг
фалсафа доктори (Phd) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Замонавий пилла чувиш  ускуналарида юқори сифатли хом ипак олиш технологиясини такомиллаштириш” 05.06.02 – “Тўқимачилик материаллари технологияси ва хомашёга дастлабки ишлов бериш” ихтисослиги (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.PhD/Т1163.
Илмий раҳбар: Гуламов Азамат  Эшанқулович техника фанлари доктори профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Ўзбекистон табиий толалар илмий тадқиқот институти” ва “Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институтида.” 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти, DSc.03/30.12.2019.Т.08.01.
Расмий оппонентлар: Набиева Ирода Абдусаматовна, техника фанлари доктори, профессор; Қобулова Нилуфар Жалиловна, техника фанлари номзоди, доцент; 
Етакчи ташкилот: Фарғона политехника институти.
Диссертация йўналиши:  назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: халқаро стандарт талаб ва меъёрларига жавоб берадиган, юкори сифат кўрсаткичларига эга бўлган хом ипак олиш технологиясини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор пилла қобиғи буғланишининг сифат кўрсаткичларини юқори даражада аниқловчи тажрибавий қурилма яратилган;
пилла етиштиришнинг янги агротехнологияси ҳамда пилла ҳосилдорлиги ва самарадорлигини таъминловчи, ресурстежамкор кўп қаватли қурилмага асосланган пиллани шакллантиришнинг янги усули ишлаб чиқилган;
хом ипакни сифатли чувилиши учун зарур бўлган серицин  миқдорини аниқлаш учун пилла буғлаш жараёни вақтини  қисқартириш эвазига энг кам зарурий эриш даражасига эришилган; 
пиллаларни  солиштирма сарфини камайтириш ва барча сифат кўрсаткичларини сақлаган ҳолда пилла  қобиғини ички хажмини юқори фоизларда  сувга тўлдиришнинг янги усули ишлаб чиқилган;
назарий ишланмалар асосида халқаро стандарт талабларига жавоб берувчи 4А, 3А синф сифат кўрсаткичли хом ипак тайёрлаш учун пилла буғлашнинг янги технологик параметрлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Замонавий пилла чувиш ускуналарида юқори сифатли хом ипак олиш технологиясини такомиллаштириш асосида: 
тут кўчатларини жойлаштириш усулларини такомиллаштириш асосида ишлаб чиқилган пилла етиштиришнинг янги агротехнологиясига Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патентлари олинган (IAP 05222, IAP 05223). Натижада ушбу усулдан фойдаланиш орқали тут баргининг юқори ҳосилдорлиги ошириш ва тут ипак қурти озуқа базаси кенгайтириш, тирик пилла ҳосилдорлиги 14,29% га, қуруқ пилла хажми 13,21% га, пилла қобиғини вазни 18,23% га, ипакчанлиги 4,53% га, тола узунлиги 11,14% га, хом ипак чиқиши эса 5,25 % га ошириш имконини берган; 
пилла ҳосилдорлиги ва самарадорлигини таъминловчи, ресурстежамкор кўп қаватли қурилмага асосланган пиллани шакллантиришнинг янги усулига Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг   фойдали моделга патенти олинган (FAP 00754). Ишланма жорий этилиши натижасида қуртхоналарда бир неча мавсум пиллаларини етиштиришда қурт боқиладиган фойдали  майдон миқдори 3 бараварга ошишига, қуртхонанинг ҳар бир квадрат метридан олинадиган пилла ҳосилдорлиги ва самарадорлиги ошишига, сарф ҳаражатлар камайтиришга, энергия ресурслар тежалишига, пилла сифати ошишига эришилган.
пиллаларни буғлаш ва пилла кобиги ичига сув тўлдиришнинг янги усули “Nurli Tong Silk” МЧЖ ва “Веригров ипаги” МЧЖ корхоналарида жорий этилган (“Ўзбекипаксаноат” уюшмасининг 2020 йил 21 декабрдаги 4-2/2621-сон маълумотномаси). Натижада, хом ипак олишда пилланинг солиштирма сарфи камайишига, яъни 1 кг хом ипак ишлаб чиқаришда 300 грамм пилла иқтисод қилинишига ва хом ипак чиқиши 3,8% га  ошириш ҳамда хом ипакни сифат кўрсаткичлари яхшиланиши ҳисобига халқаро стандарт талабларининг “3А” синфига мос хом ипак олиш имконияти яратилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish