Nurmanov Abdinazar Tashbaevichning

doktorlik dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i):«Talabalarni samarali muloqot texnologiyasi va texnikasiga tayyorlashning pedagogik imkoniyatlari (auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlar misolida)», 13.00.01–Pedagogika nazariyasi va tarixi. Ta’limda menejment (pedagogika fanlari).

Talabgorning ilmiy va ilmiy-pedagogik faoliyat olib borishga layoqati bo‘yicha test sinovidan o‘tgani haqida ma’lumot: /pedagogika fanlari nomzodi/.

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: № 30.09.2014/B 2014. 3-4.Ped32.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat pedagogika universiteti.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi: Toshkent davlat pedagogika universiteti, 14.07.2016. Ped/P.04.01.

Ilmiy maslahatchi: Mardonov Shukrullo Kuldashevich, pedagogika fanlari doktori, dotsent.

Rasmiy opponentlar: Yuzlikaeva El`zara Reshatovna, pedagogika  fanlari doktori, professor; Raxmonkulova Nargiz Xodjiakbarovna, pedagogika fanlari doktori, dotsent; Annamuratova Svetlana Karimovna, pedagogika fanlari doktori, professor.

Etakchi tashkilot: Buxoro davlat universiteti.

Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.

II. Tadqiqotning maqsadi: oliy ta’lim muassasalari talabalarini samarali muloqotga tayyorlash texnologiyasi va texnikasini  takomillashtirishdan iborat.

III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:

talabalarni samarali muloqot texnologiyasi va texnikasiga tayyorlashning motivatsion, kognitiv, faoliyatli, texnologik va refleksiv mezonlari hamda verbal va noverbal muloqot vositalarining variativligi, axloqiy-estetik xususiyatlari aniqlangan;

oliy ta’lim muassasalari talabalarini samarali muloqot texnologiyasi va texnikasiga tayyorlash  modelining tashkiliy, texnologik va natijaviy-refleksiv komponentlari takomillashtirilgan;

talabalarni samarali muloqot texnologiyasi va texnikasiga tayyorlashning metodik asoslari emotsional-obrazli, intellektual-ijodiy hamda korreksion-rivojlantiruvchi tavsifga ega  auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlarni tashkil  etish asosida takomillashtirilgan;

talabalarni samarali muloqotga tayyorlashning aniq maqsadga yo‘naltirilgan va tashkiliy komponentlarini integratsiyalash asosida lokal modulli texnologiyasi ishlab chiqilgan;

talabalarni samarali muloqotga tayyorlashga doir moderatorlik va supervayzerlik amaliyotini takomillashtirishga oid taklif va tavsiyalar asoslangan.

IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:

Talabalarni samarali muloqot texnologiyasi va texnikasiga tayyorlash bo‘yicha tadqiqotning ilmiy natijalari asosida:

talabalarni samarali muloqot texnologiyasi va texnikasiga tayyorlashning motivatsion, kognitiv, faoliyatli, texnologik va refleksiv mezonlari hamda verbal va noverbal muloqot vositalarining axloqiy-estetik xususiyatlari Pedagogika va psixologiya bakalavriat ta’lim yo‘nalishi Davlat ta’lim standarti (2013 yil 30 yanvarda «O‘zstandart» agentligi tomonidan davlat ro‘yxatiga olingan №3409) mazmuniga singdirilgan. Mazkur mezonlar tizimi pedagogika ta’lim sohasining malaka talablarini ishlab chiqish hamda takomillashtirilgan fan dasturlari, darslik va o‘quv qo‘llanmalarni yaratishga xizmat qilgan;

oliy ta’lim muassasalari talabalarini samarali muloqot texnologiyasi va texnikasiga tayyorlash  modeli O‘zbekiston Respublikasining 2016 yil 14 sentyabrdagi «Yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risida»gi Qonunining ijrosini ta’minlash yuzasidan Xalq ta’limi vazirining 2016 yil 15 sentyabrdagi 226-sonli buyrug‘i asosida yoshlarning bo‘sh vaqtini mazmunli o‘tkazish bilan bog‘liq vazifalarni amalga oshirish maqsadida oliy ta’lim muassasalari kafedralari qoshida tashkil etilgan muloqot san’ati bo‘yicha auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlar jarayonida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirining 2016 yil 24 oktyabrdagi 01-02/17-326-sonli ma’lumotnomasi). Natijada oliy ta’lim muassasalari talabalarini samarali muloqot texnologiyasi va texnikasiga tayyorlash  modelining tashkiliy, texnologik va natijaviy-refleksiv komponentlari takomillashtirilgan hamda talabalarning muloqot samaradorligi, kommunikativ kompetentlik darajasini oshirish imkonini bergan;

emotsional-obrazli, intellektual-ijodiy va korreksion-rivojlantiruvchi tavsifga ega  auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlarni oliy ta’lim muassasalarida tashkil etish orqali mustaqil fikrlaydigan, qat’iy hayotiy pozisiyaga ega bo‘lgan, o‘z fikrini erkin, izchil va aniq ifoda etib bera oladigan talaba yoshlarni tarbiyalash, ularda tizimli tahlil qilish, mantiqiy fikrlash va mohirona munozara olib borish kabi sifatlarni rivojlantirishga doir taklif va tavsiyalardan Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 2015 yil 29 dekabrdagi 506-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan «Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining O‘zbekiston Respublikasida 2016 yilda yoshlarga oid davlat siyosatini amalga oshirishga qaratilgan qo‘shimcha chora-tadbirlar dasturi»ning 25.43-bandini hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2015 yil 3 dekabrdagi «Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarining boshqaruv kadrlari zahirasini maqsadli o‘qitishni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi 351-sonli qarori bilan tasdiqlangan hamda Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 2015 yil 5 debkabrdagi 474-sonli buyrug‘i bilan ijroga kiritilgan Nizomning 3.12-bandini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2017 yil 4 yanvardagi 89-03-23-son ma’lumotnomasi). Mazkur me’yoriy hujjatlarning amaliyotga joriy qilinishi natijasida talabalarni samarali muloqotga tayyorlashning metodik asoslari takomillashtirilgan, auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlarning aksiologik va akmeologik imkoniyatlari aniqlangan;

talabalarni samarali muloqotga tayyorlashning aniq maqsadga yo‘naltirilgan va tashkiliy komponentlarini integratsiyalash asosida ishlab chiqilgan lokal modulli texnologiyasi, uning amaliy-texnologik jihatlari, pedagogik-psixologik xususiyatlari, metod va shakllari, vositalari, didaktik ta’minoti A-1-23 «Boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari uchun matematikadan mul`timediali dars ishlanmalar majmuasini yaratish» mavzusidagi amaliy loyihaning bo‘lg‘usi boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining kasbiy-kommunikativ tayyorgarligini rivojlantirish jarayonida o‘z aksini topgan. (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2015 yil 6 martdagi 84-sonli «Vazirlik tizimida bajarilishi 2015–2017 yillarga mo‘ljallangan amaliy tadqiqotlar va bajarilishi 2015–2016 yillarga mo‘ljallangan innovatsiya dasturlari doirasidagi loyihalarni amalga kiritish to‘g‘risidagi» buyrug‘i bilan tasdiqlangan). Natijada bo‘lg‘usi boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarida muloqot jarayoniga texnologik yondashuv madaniyati, muloqot jarayonini maqsadga muvofiq ravishda loyihalash malakalari takomillashtirilgan, o‘zaro munosabatlarga kirishish, boshqarish va ta’sir etish texnologiyalarini o‘zlashtirish samaradorligini oshirish imkonini bergan;

talabalarni samarali muloqotga tayyorlashga doir moderatorlik va supervayzerlik amaliyotini takomillashtirishga oid asoslangan taklif va tavsiyalardan «Kamolot» YoIH Markaziy Kengashi raisining 2016 yil 17 avgustdagi «Harakatning oliy ta’lim muassasalaridagi boshlang‘ich tashkilot etakchilarining respublika Forumini tashkil etish to‘g‘risida»gi 12-02/218-sonli farmoyishiga muvofiq Forum doirasida tashkil etilgan mahorat darslarida foydalanilgan («Kamolot» YoIH Markaziy Kengashining 2017 yil 3 yanvardagi 12-13/1-son ma’lumotnomasi). Mazkur taklif va tavsiyalar asosida talaba-yoshlarning ijtimoiy-kommunikativ faolligini, notiqlik mahoratini oshirishda, shuningdek ularning moderatorlik va supervayzerlik qobiliyatlarini rivojlantirishda «Kamolot» YoIH va oliy ta’lim muassasalari hamkorligining samarali shakllarini amaliyotga joriy etish imkoniyati yaratilgan.