Муҳаммадиева Дилафруз Ахтамовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Бобурнома» туркча таржимасида паремияларнинг қиёсий тадқиқи» 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.3. PhD/Fil598.
Илмий раҳбар: Холманова Зулхумор Турдиевна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти  университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019. Fil.01.10.
Расмий оппонентлар: Ширинова Раима Ҳакимовна, филология фанлари доктори, профессор; Отажонов Неъматилла, филология фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: «Бобурнома»даги паремияларнинг туркча таржимада акс этиш даражасини семантик, компонент ва структур жиҳатдан ўрганиш, фразологик бирликларни таржима қилиш жараёнида миллий колорит, сўздаги маъно ва мазмун, асл матнни англаш каби тамойилларга оид таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
«Бобурнома» туркча нашрида келтирилган мақол, матал, афоризм ва фраземаларнинг ўзбекча нашр билан қиёсланиши орқали сўзларни ноўрин қўллаш, асл матнни англамаслик каби лексик ва паремияларни услубий жиҳатдан нотўғри талқин қилиш каби стилистик-семантик хатолар аниқланган; 
замонавий турк тилида айнан мавжуд бўлган ва шакли ўзгартирилган фраземалар белгиланиб, ўзбекча матндаги мақол, матал ва афоризмларнинг туркча таржимада транслитерация усулида таржима қилинганлиги аниқланган;
паремик бирликларни таржима қилишда турк олимлари калькалаш ва сўзма-сўз таржима усулларидан кенг фойдалангани аниқланиб, ўзбек ва турк тилларидаги мақол, матал ва фраземалар бошқа тиллардаги бирликлардан маъно ва мазмун, лексик, стилистик-семантик хусусиятига кўра фарқ қилиши далилланган; 
асар таржимасида паремияларни адекват акс эттиришда сохта эквивалентликни ҳосил қилмаслик учун сўз, шакл ва маъно уйғунлигининг бирламчи аҳамиятга эгалиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
«Бобурнома» туркча таржимасидаги паремиялар ифодаланишининг таҳлили жараёнида ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
паремиология ва паремия  тушунчаларига доир мавжуд илмий қарашлар, паремияларнинг ўзбек ва турк тилларида ўрганиш тарихига оид илмий хулосалардан Туркия жумҳурияти Карабук Давлат университетида «Матн шарҳи», «Чиғатойча», «Туркий лаҳжалар муқоясаси», «Илмий тадқиқот усуллари» каби фанларни ўқитишда фойдаланилган (Туркия Республикаси Карабук Давлат университетининг 2020 йил 12 октябрдаги 015/12-сон маълумотномаси). Натижада университет талабаларининг паремиологияга оид билимларининг  оширилишига эришилган; 
«Бобурнома» таржималарида миллий калоритнинг берилиши, фраземаларни таржима қилиш тамойилларига оид хулосалардан «Инглиз ва ўзбек тилларининг электрон (инсон қиёфаси, феъл-атвори, табиат ва миллий тимсоллар тасвири) поэтик луғатини яратиш» мавзусидаги И-ОТ-2019-42 рақамли инновацион лойиҳасининг «Миллий тимсоллар тасвири таржимаси» бобида таржимада миллий колоритнинг акс эттирилиши муаммосини асослашда фойдаланилган  (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 07 октябрдаги 89-03-3744-сон маълумотномаси). Натижада мақолларда миллий калоритнинг акс этишига доир, шунингдек, «Бобурнома»даги мақол ва иборалар статистикасига оид маълумотларнинг юзага келишига сабаб бўлган; 
«Бобурнома»даги паремияларни аниқлаш ва уларни тўғри таржима қилиш тамойилларига оид илмий-назарий хулосалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг «O‘zbekiston» ва «O‘zbekiston tarixi» телеканалларининг «Шоҳ ва шоир», «Заҳириддин Муҳаммад Бобур», «Мавзу» ва «Тарихий савол» номли туркум кўрсатувлари сценарийларини тайёрлашда кенг фойдаланилган. («O‘zbekiston» телерадиоканали давлат унитар корхонасининг 2020 йил 26 августдаги 01-13/785-сон маълумотномаси). Натижада мазкур кўрсатувлар орқали «Бобурнома»даги паремаларнинг таржималарига оид янгиликларни тақдим этишга эришилган;
«Бобурнома» туркча таржимасидаги қўлланилган паремияларнинг статистикаси, мақол, матал, афоризм ва фраземаларнинг структур-семантик хусусиятларига оид хулосаларидан Ахсикент илмий-тадқиқот ижодий бирлашмаси томонидан нашр этилган «Буюкларга бешик бўлган Ахсикент ёхуд Фарғона алломалари», «Хонзодабегим Умаршайх қизи» каби асарларни тайёрлашда фойдаланилган («Ахсикент» Халқаро илмий-тадқиқот жамоат бирлашмасининг 2020 йил 16 сентябрдаги 4/09-сон маълумотномаси). Натижада «Бобурнома» туркча матнининг тил хусусиятлари, мақол, матал, афоризм ва фраземаларга доир илмий нашрларнинг юзага келишига асос бўлган.