Sayt test rejimida ishlamoqda

Олимжонов Шуҳратжон Солихжон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Маҳаллийлаштирилган Amaranthus ўсимлиги уруғларини қайта ишлаш маҳсулотларининг кимёвий таркиби ва улар асосида биологик фаол қўшимчалар яратиш», 02.00.10 – Биоорганик кимё (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.3.PhD/K244.
Илмий раҳбар: Зиявитдинов Жамолитдин Фазлитдинович, кимё фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Биоорганик кимё институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Биоорганик кимё институти, DSc.02/30.12.2019.K/В.37.01.
Расмий оппонентлар: Бобоев Бахром Нуриллаевич, кимё фанлари доктори, катта илмий ходим; Рахманбердыева Раъно Каримовна, кимё фанлари доктори, катта илмий ходим. 
Етакчи ташкилот: Тошкент фармацевтика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: маҳаллийлаштирилган Amaranthus ўсимликлари уруғларидан олинган унларнинг кимёвий таркиби ва фармакологик хусусиятларини аниқлаш, улар асосида функционал озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб-чиқаришда қўлланиладиган янги биологик фаол қўшимчалар яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Андижон вилоятида етиштирилган Amaranthus cruentus Гелиос ва Харьков 1 ҳамда Amaranthus hypochondriacus – Лера ва Андижон навли амарант уруғларидан олинган унларнинг кимёвий таркиби (ёғлилик даражаси, оқсил миқдори, витаминлар, эркин аминокислоталар, углеводлар миқдорлари) аниқланган;
Na-ДДС-электрофорез натижасига кўра, амарант унларининг таркибида молекуляр массалари 8-66 кДа гача бўлган жами 15 та оқсил борлиги аниқланиб, LC-MS усулида эса жами 34 та оқсил мавжудлиги исботланган;
амарант оқсилларининг триптик гидролизати таркибидан рух ионларини боғловчи иккита пептид ажратиб олиниб, уларнинг бирламчи тузилиши ва ажратилган пептидлар учун тегишли бўлган оқсиллар идентификация қилиниб, SWISS-MODEL таҳлил дастури асосида оқсилнинг фазовий тузилиши ва пептидларнинг антирадикал фаолликлари аниқланган;
амарант унидаги алмашинмайдиган эркин аминокислоталарнинг миқдори буғдой унига нисбатан: Lys ва Arg - 5 марта; Ile - 4 марта; Phe, Met, Leu, His, Val - 2 марта ва Trp - 1.5 марта кўп эканлиги, амарант уни таркибидаги В1, В2, В3, В6, В9, С, РР витаминлари миқдори аниқланган;
амарант унининг антигиперлипедемик ва антиоксидант фаолликлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Амарант уруғларидан олинган унларнинг кимёвий таркиби, биологик ва фармакологик хусусиятларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
маҳаллийлаштирилган Amaranthus ўсимликлари уруғларидан олинган унлар асосида янги биологик фаол қўшимча олиш усулидан SIFAT AGRO SERVIS” МЧЖда амарант ўсимлиги Helios нави уруғидан биологик фаол қўшимча олишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлигининг маълумотномаси). Натижада, “БИО ДАРМОН” биологик фаол қўшимчасини ишлаб чиқариш имконини берган;
амарант унидан биологик фаол оқсилларни ажратиб олиш усулидан Хитой Фанлар академиясининг Шинжон физик-кимёвий техника институтида бажарилаётган “International Science and Technology Center Projects” лойиҳасида турли хил ўсимлик уруғларидан биологик фаол оқсилларни ажратиб олиш жараёнида фойдаланилган (Хитой Фанлар академиясининг Шинжон физик-кимёвий техника институтининг маълумотномаси). Натижада, ушбу услуб Amaranthus cruentus уруғидан биологик фаол оқсил ва пептидлар олиш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish