Sayt test rejimida ishlamoqda

Рахматжонова Камола Абдумутал қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ҳиндий ва ўзбек тилларида сон ва келишик грамматик категорияларининг чоғиштирма-типологик тадқиқи», 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.3.PhD/Fil602
Илмий раҳбар: Содиқова Ширин Бахтияровна, филология фанлари номзоди, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат шарқшунослик университети, DSc.03/30.12.2019.Fil/Tar.21.01.
Расмий оппонентлар: Дадабоев Ҳамидулла Арипович филология фанлари доктори, профессор, Ходжаева Нилуфар Бекмуратовна филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD)
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ҳиндий ва ўзбек тилларидаги от туркумига хос сон ва келишик категорияларини чоғиштирма-типологик асосда таҳлил қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳиндий ва ўзбек тилларининг от сўз туркумидаги сон ва келишик категориялари илк бор чоғиштирма-типологик метод нуқтаи назардан ўрганилиб, танланган тилларга хос умумийлик ва хусусийлик аниқланган ҳамда ҳиндий ва ўзбек тилларининг яқинлаштирувчи, нисбатан яқинлаштирувчи ва узоқлаштирувчи тил фактлари асосланган;
аутентик материаллар асосида иккала тилда ҳам сон грамматик категориясининг маъно ва вазифаларига кўра муштараклиги аниқланган; 
икки тилдаги келишик грамматик категорияси асосида мазкур тиллардаги изоморфизм ва алломорфизм ҳолатлари аутентик материаллар кўра асосланган;
ҳар икки тилга хос келишик категорияси синтактик жиҳатдан ўрганилиши натижасида ҳиндий тилига хос 15 та, ўзбек тилига хос 9 та, жаъми 21 та модел ишлаб чиқилиб, улар асосида икки тилда ҳам айнан бош, тушум ҳамда қаратқич келишигининг махсулдор эканлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ҳиндий ва ўзбек тилларида отга хос грамматик категорияларнинг чоғиштирма-типологик таҳлили юзасидан олинган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
ҳиндий ва ўзбек тилларида отга хос грамматик категорияларнинг чоғиштирма таҳлилини ўрганиш, мазкур тилларнинг ўзаро изоморфизм ва алломорфизм ҳодисаларини кўриб чиқиш доирасида Ҳиндистоннинг Агра шаҳридаги «Марказий ҳиндий тили институти» да ўзбекистонлик талабаларга сабоқ беришда фойдаланилган (Ҳиндистоннинг Агра шаҳри «Марказий ҳиндий тили институтининг 19 июль 2019 йилдаги сертификати»). Натижада ҳиндий тилини ўрганувчи ўзбекистонлик талабалар ҳиндий ва ўзбек тилларидаги ўхшаш ва фарқли жиҳатларни аниқлашда яққол таассуротга эга бўлганлар. Ўз навбатида, хорижий тилни ўрганиш самарадорлиги ортган;
ҳиндий тилининг Ўзбекистонда ўрганилиши, тадқиқ этилиши, ҳиндий тили ўзбек тили билан чоғиштириб ўрганиш аҳамиятига доир маълумотлардан Лал Баҳодур Шастри номидаги Ҳиндистон маданият маркази илмий фаолиятида фойдаланилган (Лал Баҳодур Шастри номидаги Ҳиндистон маданият марказининг 10 август 2020 йилдаги маълумотномаси). Натижада Ҳиндистон маданият марказида ҳиндий тилини ўрганувчилар она тили билан чет тилини чоғиштириб ўрганиш нечоғлик самарадор эканлиги ҳақида кўникмага эга бўлганлар;
Ҳиндистон ва Ўзбекистон маданий алоқалари ривожида ҳиндий ва ўзбек тилларининг ўрни, мазкур тилларнинг ўзига хос ифода услублари, ҳиндий тилидаги бадиий асарларнинг ўзбек тилига таржима қилишда грамматик категорияларнинг ифодаси, ҳиндий ва ўзбек тилларининг умумий ва хусусий жиҳатларидан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг «Ўзбекистон тарихи» телеканалида эфирга узатилган «Хайрли кун» саҳифасида фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг «Ўзбекистон тарихи» давлат унитар корхонасининг 8 июнь 2020 йилдаги 02-40-666-сон маълумотномаси). Натижада, тайёрланган материаллар теледастур мазмунини бойитиб, телетомошабинларда хусусан, ҳиндий ва ўзбек тилларини чоғиштириб ўрганиш бўйича тасаввур ҳосил қилишга хизмат қилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish