Утапов Неъматулло Эгамқуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Чигирткаларга қарши кимёвий препаратларни ўта кам ҳажмда (УМО) пуркашнинг илмий асосларини яратиш”, 06.01.09 – Ўсимликларни ҳимоя қилиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.PhD/Qx357.
Илмий раҳбар: Туфлиев Нодирбек Хушвақтович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўсимликларни ҳимоя қилиш илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.05/30.12.2019.Qx.13.01.
Расмий оппонентлар: Кимсанбаев Хужамурод Хамроқулович, биология фанлари доктори, профессор; Холлиев Асамиддин Тураевич, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўздавкарантин инспекциясининг Ўсимликлар карантини илмий-тадқиқот маркази.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади чигирткаларнинг асосий зарарли турларини, биологиясини ва кимёвий ишлов ўтказишнинг энг мақбул муддатини ўрганган ҳолда инсектицидларни ўта кам ҳажмда (УМО) пуркашдан фойдаланишнинг биологик, хўжалик ва иқтисодий  самарадорликларини илмий асослаш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Республикамиз ҳудудларида чигирткаларнинг зарарли турларининг тарқалиш кўрсаткичлари, уларнинг кўпайиш сабаблари, зарари ва ривожланиш хусусиятлари аниқланган;
экологик безарар узоқ муддат таъсир этувчи мойли 5% м.с., Номолт УМО инсектицидини тўда ҳосил қилувчи ва тўда ҳосил қилмайдиган зарарли чигирткаларга қарши қўллашнинг имкониятлари аниқланган;
илк бор зарарли чигирткаларга қарши курашда ўта кам ҳажмда пуркаш (УМО) мосламасидан фойдаланишда, 1 гектар майдонга кетадиган харажатни бошқа ишлов воситаларига нисбатан ўртача 21200-56600 сўмгача (2019 йил қиймат бўйича) камайиши сабабли, иш унуми юқори бўлиши аниқланган;
Республикамиз ҳудудларида тарқалган зарарли чигирткаларга қарши турли кимёвий гуруҳга мансуб инсектицидларнинг биологик самарадорлиги аниқланган;
зарарли чигирткаларга қарши ўта кам ҳажмда пуркаш (УМО) мосламасидан фойдаланилганда бошқа кураш воситаларига нисбатан ишлов ўтказишнинг хўжалик ва иқтисодий самарадорлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Республикамизнинг зарарли чигирткалар тарқалган ҳудудларида уларга қарши курашда инсектицидларни ўта кичик ҳажмда пуркаш (УМО) мосламасидан фойдаланиш бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижалари асосида:
Республикамизда тарқалган зарарли чигирткаларга қарши махсус ўта кам ҳажмда пуркаш (УМО) усулида ишлов учун мўлажалланган Номолт, 5% м.сус. УМО кимёвий препарати “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигида ўсимлик зараркунандалари, касалликларига қарши фойдаланиш учун рухсат этилган кимёвий ва биологик ҳимоя воситалари рўйхати”га киритилган (Ўзбекистон Республикаси кимёлаштириш ва ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари давлат комиссиясининг 2020 йил 25 февралдаги 2-6/1-39-сон маълумотномаси). Натижада ушбу рўйхатга киритилган воситалардан зарарли чигирткаларга қарши курашда кенг фойдаланилган;
олинган натижаларга асосан 2007-2010 йилларда Республикамизда тарқалган зарарли чигирткаларга қарши 88708 минг гектар майдонда Номолт 5% м.сус. УМО препарати жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 27 мартдаги 02/025-1047-сон маълумотномаси); Натижада гектаридан 920 кг қўшимча пичан-хашак ҳосили ва 802050 сўм соф фойда олишга ва 191% рентабелликка эришилган;
Атилла 5% эм.к., кимёвий препарати билан 2008-2013 йилларда ўта кам ҳажмда пуркаш (УМО) мосламаси ёрдамида 712582 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 27 мартдаги 02/025-1047-сон маълумотномаси); Бунинг натижасида гектаридан 670 кг қўшимча пичан-хашак ҳосили ва 579550 сўм соф фойда олишга ва 190% рентабелликка эришилган.