Sayt test rejimida ishlamoqda

Махамедов Матвай Курваналиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Иссиқхона трипсининг биоэкологик ривожланиш хусусиятлари ва қарши кураш усуллари”, 06.01.09 – Ўсимликларни ҳимоя қилиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3. PhD/Qx301.
Илмий раҳбар: Маматов Камол Шавкиевич, биология фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўсимликларни ҳимоя қилиш илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.05/30.12.2019.Qx.13.01.
Расмий оппонентлар: Кимсанбоев Хожимурод Хамроқулович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Юсупова Махпуза Нумоновна, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Сабзавотчилик-полизчилик ва картошкачилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Иссиқхона шароитида етиштириладиган экинларда зарар келтирадиган иссиқхона трипсининг биоэкологияси ва тарқалиш ареали, иссиқхона трипсининг ривожланиш хусусиятлари, ўсимликларга келтирадиган зарарини аниқлаш, унга қарши атроф–муҳитга кам зарарли бўлган уйғунлашган кураш чораларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Республикамиз иссиқхоналарида бодринг, помидор ва қалампир экинларида йўналишли кузатувлар олиб борилиб, иссиқхона трипсининг биоэкологияси, ривожланиши ва тарқалиши аниқланган;
иссиқхона трипси (H. haemorrhoidalis) билан зарарланадиган ўсимлик турлари ва уларда ривожланиш хусусиятлари аниқланган;
бодринг, помидор ва қалампирнинг турли ўсув даврларида иссиқхона трипсининг келтирадиган зарари аниқланган;
иссиқхона трипси (H. haemorrhoidalis) га қарши истиқболли кимёвий воситаларнинг биологик самарадорлиги аниқланиб, уларнинг регламенти белгиланган;
иссиқхона трипсига қарши энтомофагларнинг тарқатиш муддати ва биологик самарадорлиги аниқланган;
иссиқхона трипсига қарши қўлланилган самарали усул ва воситаларнинг хўжалик ва иқтисодий самарадорлиги аниқланиб, ишлаб чиқаришга тавсия қилинган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Иссиқхона трипсининг биоэкологик ривожланиш хусусиятлари ва қарши кураш усуллари бўйича олиб борилган тадқиқотлар асосида:
Тошкент вилоятининг Қибрай тумани иссиқхона хўжаликларида истиқболли инсектицидлардан: Делтацис 2,5% эм.к. 0,5 л/га., GF–1587 0,2 л/га., Коло 50% сус.к. 1,0 л/га., Мавенто Энержи 24% сус.к. 1,0 л/га., Пилора 24% сус.к. 0,25–0,5 л/га., Ламбатрин 29,5% эм.к. 2,0 л/га., Паксара 40% сус.к. 0,3 л/га., Краун 24% сус.к. 0,25 л/га. ва Полэрис плюс 32% эм.к. 0,25 л/га. препаратлари жами 14,3 гектар майдонида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 13 декабрдаги 02/025–4225–сон маълумотномаси). Бунинг натижасида иссиқхона трипсига қарши кимёвий препаратлар қўлланилганда 86,5–94,4% биологик самарадорликка эришилган;
иссиқхона трипсига қарши курашда истиқболли инсекто–акарицидлар: Делтацис, 2,5% эм.к. 0,5 л/га., Актара с.э.г. 25,0 кг/га., Коло 50% сус.к. 1,0 л/га., Мавенто Энержи 24% сус.к. 1,0 л/га., Пилора 24% сус.к. 0,25–0,5 л/га., Ламбатрин 29,5% эм.к. 2,0 л/га., Паксара 40% сус.к. 0,3 л/га., Краун 24% сус.к. 0,25 л/га. ва Полэрис плюс 32% эм.к. 0,25 л/га. препаратлари «Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигида ўсимлик зараркунандалари ва касалликларга қарши фойдаланиш учун рухсат этилган кимёвий воситалар рўйхати» га киритилган (Ўзбекистон Республикаси кимёлаштириш ва ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари Давлат комиссиясининг 2019 йил 19 ноябрдаги 2–5/228–сон маълумотномаси). Натижада, ҳимоя учун сарфланган ҳар 1 сўм эвазига 3,1–3,7 сўмлик қўшимча маҳсулот олишга эришилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish