Sayt test rejimida ishlamoqda

Азаматов Азизбек Азамат ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Дитерпеноид, стероид, хинолизидин алкалоид ва улар ҳосилаларининг ноотроп ва алкоголга қарши фармакологик фаоллиги», 14.00.17 – Фармакология ва клиник фармакология  (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.4.PhD/В232. 
Илмий раҳбар: Турсунходжаева Фируза Муратовна, биология фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўсимлик моддалари кимёси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент фармацевтика институти ҳузуридаги DSc.04/30.12.2019.Far.32.01 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Тўлаганов Рустам Турсунович, биология фанлари доктори, доцент; Якубова Лутфия Каримжоновна, тиббиёт фанлари номзоди, доцент. 
Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: алкалоид N-метилцитизин ва цитизиннинг янги N–бензилли ҳосилаларини ноотроп, антигипоксик, антитоксик (ўткир алкоголдан заҳарланишда) фаоллигини шунингдек, дитерпеноид ва стероид бирикмаларнинг сурункали алкоголизмга руҳий ва жисмоний тоъбе бўлган каламушларда алкогол қабул қилиш динамикасига таъсирини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор цитизиннинг янги N-бензил ҳосилалари соғлом ҳамда турли когнитив бузилишлар чақирилган тажриба ҳайвонларда ноотроп фаолликка эга эканлиги исботланган;
илк бор цитизиннинг янги N-бензил ҳосилалари сурункали алкоголик каламушларда жисмоний ва руҳий қарамликда, мия конгнитив фаолиятининг бузилишларида самарадор эканлиги аниқланган;
бирикмалар скополамин-индукцияланган амнезия модели бўйича амнезияга қарши экспериментал ҳайвонларнинг когнитив фаолиятни яхшилаши аниқланган;
ноотроп ва антигипоксик фаоллиги бирикмалар орасидан N -бензилцитизин гидрохлорид солиштирма препарат пирацетам (Ноотропил) дан сезиларли даражада устун туриши исботланган;
бирикмаларнинг ноотроп фаоллигида холиномиметик таъсир асосий ўринни эгаллаши аниқланган;
N -метилцитизин алкалоиди ўрта, оғир ва ўта оғир даражадаги ўткир алкоголдан заҳарланишларда антитоксик таъсирга эга эканлиги исботланган;
алкалоидлар лаппаконитин ва α, β - хлоримпериалин бирикмаларининг 1:1 (2.5 мг/кг) нисбати, руҳий ва жисмоний тобе бўлган сурункали алкоголик каламушларда алкоголизмга қарши фаоллиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Дитерпеноид, стероид, хинолизидин алкалоид ва улар ҳосилаларининг ноотроп ва алкоголга қарши фармакологик фаоллиги бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«Хроник алкоголизмга қарши фармацевтик композиция»га Ўзбекистон Республикаси Интелектуал мулк агентлигининг ихтиро патенти олинган (№IAP 05700, 2018 й). Натижада, алкоголизмга қарши фаолликка эга бўлган янги дори воситасини яратиш имконини берган;
«Наркотикларга қарши фаолликка эга восита»га Ўзбекистон Республикаси Интелектуал мулк агентлигининг ихтиро патенти олинган (№IAP 20180101, 2020 й). Натижада, алкологолли интоксикацияда қўлланиладиган дори воситаларнинг ассортиментини кенгайтириш имконини берган;
N-метилцитизин препаратининг алкогол билан ўткир заҳарланганда ва ухлатувчи моддаларга қарши антинаркотик таъсирини намоён қилиши ҳамда Н ва М-холинолитик хусусиятидан ФА-ФЗ-Т147 рақамли «Истиқболли доривор воситаларнинг потенциал манбаалари бўлган ўсимликлар алкалоидлари кимёси» лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2020 йил 15 июндаги 4/1255-1222-сон маълумотномаси). Натижада, N-метилцитизин алкалоидининг клиник синовларга рухсат олиш учун меъёрий-техник ҳужжатларни тайёрлаш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish