Бегматова Раъна Фахридиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Немис ва ўзбек тилларидаги юкламаларнинг семантик, синтактик ва стилистик хусусиятлари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.3.РhD/Fil342.
Илмий раҳбар: Ризаев Баҳодир Ҳайдарович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, DSc.03/30.12.2019.Fil/Ped.27.01.
Расмий оппонентлар: Умарходжаев Мухтар Ишанходжаевич, филология фанлари доктори, профессор; Дадабоев Ҳамидулла Арипович, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: немис ва ўзбек тилларидаги юкламаларнинг  семантик, синтактик ва стилистик хусусиятларининг ўхшаш ва фарқли жиҳатларини  очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
морфологик, семантик, синтактик, стилистик, прагматик, когнитив ва лингвомаданий  тасниф асосида немис ва ўзбек тилларига оид юкламаларнинг алломорф ва изоморф хусусиятлари  аниқланган;
чоғиштирилаётган тилларда юкламаларнинг семантик, аксиологик, суггестив, актуализатор, матн шакллантирувчи, эмоционал-экспрессивлик, модификаторлик, интерактивлик функциялари уларнинг маъно доирасини белгиловчи омил эканлиги исботланган;
юкламаларнинг синтактик муносабатга киришаётган ядроси билан биргаликда турли семантик, синтактик, стилистик, коммуникатив ва прагматик маъноларни ифодаловчи восита сифатида қўлланилиши асосланган; 
немис ва ўзбек тилларида юкламаларнинг стилистик аспектда хушмуомалалик, мулозаматлилик, иззат, эҳтиром, сийлов каби функционал-изоморф хусусиятлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Тиллар, хусусан, немис ва ўзбек тиллари юкламалари чоғиштирма тадқиқи натижаси асосида:  
назарий жиҳатдан немис ва ўзбек тилларида юкламаларнинг тадқиқига оид морфологик, семантик, синтактик, стилистик, прагматик, когнитив ва лингвомаданий тадқиқи мезонларига доир илмий натижалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида олиб борилган ОТ – Ф8-062 сонли “Тил тараққиётининг деривацион қонуниятлари” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Oлий вa ўpтa мaхcуc тaълим вaзиpлигининг 2020 йил 22 сентябрдaги 89-03-2650-coн мaълумoтнoмacи). Натижада, юкламаларнинг қўлланилишига доир виртуал ресурслар яратишга оид методик тавсияларни ишлаб чиқишга хизмат қилган;
немис ва ўзбек тилларида юкламалар аксиологик, суггестив, актуализаторлик, матн шакллантирувчилик, эмоционал-экспрессивлик, модификаторлик, интерактивлик ва семантик функцияларни бажариши уларнинг маъно доирасини белгилашига оид мезонларидан Тошкентдаги Гёте институти Немис маданияти маркази ва Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети “Немис тили назарияси ва амалиёти кафедраси” ҳамкорлигида бажарилган «Deutsch lehren lernen» халқаро лойиҳаси ва Бухоро давлат университети томонидан яратилган «Deutsch-usbekisches Wörterbuch» номли немисча-ўзбекча луғатни шакллантиришда самарали фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 5 ноябрь 89-03-4298-сон маълумотномаси). Натижада, мазкур луғат соҳага оид манба сифатида хизмат қилган;
немис тилини чет тили сифатида ўқитишда тушунилиши қийин бўлган юкламаларнинг ўзига хос хусусиятлари, уларнинг нутқда мавжуд бўлган дағаллик, кескинлик, қўполлик мазмунини юмшатадиган, ўзининг синтактик муносабатга киришаётган ядроси билан биргаликда келиб, турли синтактик, семантик, стилистик, коммуникатив ва прагматик функцияларни бажарувчи восита сифатида очиб беришга оид илмий хулосаларидан ИДТ-1-107 рақамли «Хорижий (француз, немис, испан) тиллар бўйича ўқитувчи кадрлар ва мутахассис-филологлар тайёрлайдиган олий таълим муассасаларида узвийлик ҳамда узлуксизликни таъминловчи, ўзбек реалияларини акс эттирувчи ўқув-услубий мажмуалар ва уларнинг электрон версиясини яратиш» мавзуидаги амалий лойиҳа доирасида яратилган «Deutsch integriert-1» номли дарсликни тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 5 ноябрдаги 89-03-4298-сон маълумотномаси). Натижада, маълумотлар дарсликнинг сифатини оширишга хизмат қилган;
немис ва ўзбек тилларида юкламалар сертакаллуфлик маркери эканлиги, инсон омили – барча жараёнларнинг диққат марказида туриши, юкламаларнинг услубий потенциали хушмуомалалик, ҳурмат категориясининг ифодаси сифатида ахборотни мазмунли узатиш омили эканлиги хусусидаги хулоса ва ечимлардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг «Oʻzbekiston» телерадиоканали ДУК «Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар» муҳарририяти томонидан тайёрланган «Бедорлик», «Таълим ва тараққиёт» дастурларининг 2019 йил сентябрь ойидаги сонлари сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган. (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси «Oʻzbekiston» телерадиоканалининг 2019 йил 24 сентябрдаги Oʻz/R-04-25-1941 - сон маълумотномаси). Натижада, мазкур эшиттиришлар маънавий-маърифий ҳамда бадиий жиҳатдан бойиган, оммабоплиги, илмийлиги таъминланган.