Бакаева Барно Бахтиёр қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Хитой тилида морфемали контракция”, 10.00.05 – Осиё ва Африка халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.3.PhD/Fil.555.
Илмий раҳбар: Хашимова Сабоҳат Абдуллаевна, филология фанлари доктори, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат шарқшунослик университети, DSc.03/30.12.2019.Fil/Tar.21.01.
Расмий оппонентлар: Сиддиқова Ирода Абдузуҳуровна, филология фанлари доктори, профессор; Жўраев Дилшод Мамадиярович, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат чет тиллар институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ҳозирги хитой тилида морфемали контракция ҳодисаси, унинг ясалиш усуллари, мазкур сўз ясалиши воситасида ҳосил бўлган сўзларнинг морфологик-семантик, функционал хусусиятларини таҳлил қилиш ва ўрганиш, морфемали контракция усулларининг маҳсулдорлик даражасини аниқлаш ва белгилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
хитой тили лексикасининг ички имкониятлар асосидаги ривожида морфемали контракциянинг сўз ясалиш усули сифатидаги ўрни асосланган;
ҳозирги хитой тилида морфемали контракцияга оид усул ва моделларнинг от сўз туркумига оид қисқартма сўзларни ҳосил қилишдаги маҳсулдорлиги, сифат ва феъл сўз туркумидаги қисқартмалар бўйича каммаҳсуллиги далилланган;
морфемали контракциянинг ясалиш усулига оид моделлар ва структур типлари, уларнинг ижтимоий-сиёсий матнлардаги миқдорий кўрсаткичлари асосланган;
«умумлаштириш» усулининг «миқдор сон+(ҳисоб сўз)+боғловчи/олд кўмакчи», «(от)+ҳисоб сўз+аффикс (префикс/суффикс)» ва «сифат/феъл/от+миқдор сон+от» шаклидаги янги моделлари аниқланган.
морфемали контракция ижтимоий-сиёсий лексика ва терминшуносликда нисбатан кўп учраши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Хитой тилида морфемали контракция тадқиқоти юзасидан олинган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
тадқиқот ишидаги қадимги хитой тилидаги манбаларда учрайдиган қисқартма сўзларни қўллаш ҳолатлари, кишилар исм-шарифи ҳамда лавозимига оид қисқартириш шакллари ва хусусиятлари билан боғлиқ натижалардан ОТ-А1-71 рақамли «Илк ва ўрта асрлар Марказий Осиё минтақасида этнолингвистик вазият» мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020-йил 15-октябрдаги 89-03-3952-сон маълумотномаси). Олинган натижалар Илк ўрта асрларда Марказий Осиё бўйича қадимги хитой манбаларидаги маълумотлар ва минтақа тилларига хитой тилининг таъсири масалаларини ёритишга хизмат қилган; 
Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2017-йил 24-августдаги 603-сонли буйруғига асосан 5120100 – Филология ва тилларни ўқитиш (хитой филологияси) нинг талабалари учун тавсия этилган «Хитой тили» номли ўқув дарслигида (С.Хашимова, Б.Дўсматова (Б.Бакаева) ҳаммуаллифлигида) тадқиқот натижаларидан фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан лицензия берилган нашриётларда нашр қилишга рухсат берилган (рўйхатга олиш рақами 603-256). Тадқиқот ишининг натижалари сўзлар таржимасидаги чалкашликларни ечиш, ўзбек тилига мос бўлмаган хитойча терминларни таржима қилиш орқали ўқувчиларга осон етказиш, қолаверса, хитой тили лексиканинг ясалиш йўлларини тушунтиришда хизмат қилган;
ҳозирги хитой тилида морфемали контракция тадқиқига доир илмий-назарий натижалар Ўзбек-хитой Конфуций институтида кенг татбиқ қилинмоқда. Хусусан, хитой тилида морфемали контракциянинг турли усуллари орқали ҳосил бўлган қисқартма сўзлар дарс жараёнида қўлланилиб келинмоқда (Ўзбек-хитой Конфуций институтининг 2020 йил 25 февралдаги 2-сон маълумотномаси). Диссертациядан олинган илмий натижалар ўзбек-хитой Конфуций институтида олиб борилаётган хитой тили дарсларида қўшма сўз ва қисқартма сўзларни ажратишдаги муаммоларни бартараф этиш, морфемали контракция ҳодисасига хос ва хос бўлмаган қисқартма сўзларни фарқлаш, ўзбек тилида учрамайдиган морфемали контракция усулларига оид мисолларни таржима қилиш борасидаги билимларни кучайтиришга бевосита хизмат қилган.