Sayt test rejimida ishlamoqda

Шасаидова Лола Шамаксудовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Хитой тилида оғзаки нутқни ривожлантириш усуллари  (ўйин методлари асосида)”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (хитой тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:В2019.1.PhD/Ped815.
Илмий раҳбар: Бакиева Гуландом Ҳисамовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллар университети, DSc.03/30.12.2019.Fil/Ped.27.01. 
Расмий оппонентлар: Хошимова Дилдора Ўринбаевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Зиямухамедов Жасур Ташпулатович,филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади филологик йўналиш бошланғич босқич талабаларининг хитой тилида оғзаки нутқини ўйин методлари асосида ривожлантириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабалар оғзаки нутқида учрайдиган  фонетик (сегмент ва супрасегмент даражадаги), лексик (плеоназм, сўзларни ўз маъносида қўлламаслик), грамматик (морфологик, синтактик) ва лингвокультурологик аспектга оид интерференцион хатолар error analysis методи орқали аниқланган;
ўйин методининг дидактик компоненти сифатида экстериоризацион (имитатив, таҳлилий – фарқлаш,  тезкор – машғулот,  конструкцияловчи, нутқни юзага келтирувчи)усулларга асосланган  креатив  ҳамда тренинг машқлар   таклиф этилган;
хитой тилида оғзаки нутқни ривожлантиришга йўналтирилган лингводидактик (лисоний, нутқий, маданиятлараро мулоқот) ўйинлар типологияси моделлаштириш методи орқали такомиллаштирилган;
илк бор талабаларнинг хитой тилида оғзаки нутқини ривожлантиришга йўналтирилган ўйин-топшириқларнинг методик таъминоти тил аспектлари ва нутқ фаолияти турлари  интеграцияси асосида инновацион арт технологиялар (драматерапия, видеотерапия, психогимнастик машқлар) ҳамда визуал органайзерлар орқали такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
хитой тилида оғзаки нутқни ривожлантириш усуллари  (ўйин методлари асосида) юзасидан ишлаб чиқилган назарий-методологик ва амалий натижалар асосида:
error analysis методи орқали аниқланган талабалар оғзаки нутқида учрайдиган  фонетик (сегмент ва супрасегмент даражадаги),  лексик (плеоназм, сўзларни ўз маъносида қўлламаслик), грамматик (морфологик, синтактик) ва лингвокультурологик аспектга оид интерференцион хатолар таснифидан “Бир макон, бир йўл”  халқаро лойиҳа доирасида  фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2020 йил 10 июлдаги 01-12-14-2799-сон маълумотномаси). Натижада, хитой тилини ўқитиш бўйича  ишлаб чиқилган  методик ва дидактик тамойиллар маданиятлараро мулоқот доирасида оммалаштирилган;
ўйин методининг дидактик компоненти сифатида таклиф этилган  хитой тилида оғзаки нутқни ривожлантиришда қўлланиладиган экстериоризацион (имитатив, таҳлилий – фарқлаш,  тезкор – машғулот,  конструкцияловчи, нутқни юзага келтирувчи)усулларга асосланган креатив ҳамда тренинг машқлар тизимидан ўқув жараёнининг самарадорлигини ошириш ҳамда “Хитой тили” фани ўқув дастурларини такомиллаштиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги  миллатлараро муносабатлар ва хорижий мамлакатлар билан дўстлик алоқалари қўмитасининг 2020 йил 26 ноябрдаги 01-07-1441-сон маълумотномаси, ТДШИ ҳузуридаги Конфуций номидаги ўзбек-хитой  институтининг 2019 йил 23 декабрдаги 220/19-сон маълумотномаси, Хитой Халқ Республикаси Ғарб ва Шарқ миллатлари университети ва  Ланжоу шаҳри Маданиятлараро мулоқот ва таржима институти томонидан берилган маълумотнома). Натижада, хитой тилига ўқитишнинг методик таъминоти бойитилган ҳолда талабаларнинг  оғзаки нутқ кўникмаларини ривожлантиришга хизмат қилган;
моделлаштириш методи орқали такомиллаштирилган хитой тилида оғзаки нутқни ривожлантиришга йўналтирилган лингводидактик (лисоний, нутқий, маданиятлараро мулоқот) ўйинлар типологиясидан Чет тилларни ўқитишнинг инновацион методикаларини ривожлантириш республика илмий-амалий марказининг “Шарқ филологиясини ўқитишнинг замонавий методлари” модулининг ўқув дастури ва ўқув-услубий мажмуаларини такомиллаштиришда фойдаланилган  (Чет тилларни ўқитишнинг инновацион методикаларини ривожлантириш республика илмий-амалий марказининг 2020 йил 12 июндаги 10-05/68-сон маълумотномаси). Натижада, педагог кадрларнинг малакасини ошириш курслари машғулотлари мазмунан бойитилган;
тил аспектлари ва нутқ фаолияти турлари интеграцияси асосида инновацион арт технологиялар (драматерапия, видеотерапия,  психогимнастик машқлар)  ҳамда визуал органайзерлар орқалитакомиллаштирилган ўйин-топшириқларнинг методик таъминотидан “Жаҳон банкининг Академик инновациялар фонди гранти асосида амалга оширилган AIF-1/2 рақамли “Олий таълим ва ишлаб чиқариш интеграциясини ривожлантиришда кластерли ёндашув:  Гулистон давлат университети ва  ишлаб чиқариш интеграцияси  тизимида “Ўқув-илмий комплекс” ташкил этиш” мавзусидаги лойиҳада “Ўқув-илмий комплекс” яратиш билан боғлиқ технологик  ва методик ишланмаларда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 2 июлдаги 89-03-2397-сон маълумотномаси). Натижада,мазкур таклифларнинг   жорий қилиниши ўқув материалларининг тизимлаштирилишига хизмат қилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish