Sayt test rejimida ishlamoqda

Собирова Фотима Азамжоновнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Лагохилин ҳосилалари синтези, супрамолекуляр комплексларини олиш ва уларнинг биологик фаоллиги», 02.00.10 – Биоорганик кимё (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/K207. 
Илмий раҳбар: Матчанов Алимжон Давлатбаевич, кимё фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Биоорганик кимё институти. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Биоорганик кимё институти, DSc.02/30.12.2019.K/В.37.01.
Расмий оппонентлар: Ташмухамедов Мугражитдин Салахович, кимё фанлари доктори, профессор; Маулянов Салихжон Олимжонович, кимё фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент фармацевтика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: лагохилиннинг икки асосли карбон кислоталари билан ҳосилалари синтези, ГК ҳамда унинг айрим тузлари билан супрамолекуляр комплексларини олиш, биологик фаоллигини аниқлаш, шунингдек гель шаклидаги гемостатик дори воситасини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор дикарбон кислоталари ангидридлари асосида лагохилиннинг мураккаб эфирлари кимёвий синтези усули ишлаб чиқилган, олинган моддаларнинг физик-кимёвий ва спектрал хусусиятлари ҳамда кимёвий тузилишлари аниқланган;
илк бор синтез қилинган моддаларнинг сувда эрувчан супрамолекуляр комплекс бирикмалари олиниб, уларнинг физик-кимёвий, спектрал ва гидродинамик хусусиятлари, барқарорлик константалари ҳамда Гиббс эркин энергиялари қийматлари аниқланган;
лагохилин янги ҳосилаларининг махсус гемостатик фаоллиги уларнинг кимёвий тузилишига, уларнинг таркибидаги карбоксил гуруҳларининг сонига, жойлашган ўрнига ва сувда эрувчанлигига боғлиқ эканлиги аниқланган.
лагохилин супрамолекуляр комплекс бирикмасининг янги гемостатик гель шаклидаги дори воситасининг мақбул таркиби аниқланган ва унинг спецификацияси ҳамда вақтинчалик фармакопея мақоласи (ВФМ) лойиҳаси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Лагохилин ҳосилалари синтези, супрамолекуляр комплексларини олиш ва уларнинг биологик фаоллиги бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ГК ва ГКМАТнинг лагохилин ҳосилалари билан олинган комплекслари С-А-2018-004 «Анор (Punica granatum L.)нинг биотехнологик коллекциясини яратиш ва патогенсиз кўчатларини олиш технологиясини йўлга қуйиш» лойиҳасида анорнинr in vitro шароитда патогенсиз кўчатларини олишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 29 августдаги 89-03-2936-сон маълумотномаси). Натижада, in vitro шароитидаги озуқа муҳитига ГК ва ГКМАТнинг лагохилин ҳосилалари билан олинган комплекслари қўшилганда, анорнинг каллус тўқималаридан вегетатив органларнинг ҳосил бўлишини тезлаштириш имконини берган;
лагохилиннинг дикарбон кислоталар билан олинган ҳосилалари ФА-А11-Т060 рақамли «Перспектив иммуно-модулятор ва саратонга қарши препаратлар сифатида ҳужайра ҳажм бошқарилиши ва ҳажмга боғлиқ анион каналларининг янги модуляторларини излаш» лойиҳасида гипоосмотик стресс шароитида тимоцит ҳужайралари ҳажм бошқарилишига таъсирини аниқлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2020 йил 30 сентябрдаги 4/1255-2088-сон маълумотнома). Натижада, лагохилин ҳосилалари назорат билан солиштирилганда гипоосмотик стресс шароитида ҳужайра ҳажм бошқарилиш хусусиятини назоратга нисбатан сезиларли таъсир этиш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish